هرمزد رسام یابنده منشور کوروش کبیر بود

هرمزد رسام جهانگرد و باستان شناس آشوری در سال 1879 در حالی که مشغول کاوش در نیایشگاه مردوک در بین النهرین بود، مهم ترین لوح حقوق بشر در دنیا نوشته کوروش کبیر را پیدا کرد. کوروش کبیر برای آزادی زندانی های بسیار در بابل که تعداد آنها بیش از 40هزار نفر بود، فرمانی 45سطری صادر نمود که منجر به آزادی زندانیان شد. منشور آزادی کوروش کبیر دارای 45سطر قدیمی ترین سند حفظ و تکریم حقوق بشر، توسط هرمزد رسام کشف شد. در همان زمان وی لوح را به موزه بریتانیا برد. استوانه گلی متعلق به کوروش کبیر( لوح حقوق بشر) را پیدا کرد و آن را به موزه بریتانیا تقدیم نمود این منشور در بخش آثار ایران باستان موزه حفظ می شود. علاوه بر پیدا کردن منشور کوروش، او قادر شد تا لوح های گلی باقی از حماسه گیلگمش، که از قدیمی ترین اثرهای حماسی در جهان است را نیز پیدا کند. از دیگر کشفیات هرمزد رسام، کشف معبد خورشید در سال 1881 در شهر تاریخی سیپار در نزدیکی رود فرات، کشف لوح های نفیس و ارزشمند به جا مانده از کهن ترین اثر حماسی جهان، حماسه گیلگمش، بوده است. او در این کشف بیش از 50 هزار لوح گلی و باستانی ارزشمند پیدا کرد. هرمزد رسام در سال 1826 در زمان امپراتوری عثمانی در موصل عراق زاده شد او درست زمانی که 20ساله بود برای ادامه تحصیل راهی بریتانیا شد، آن ها او را برای حفاری مکان متعلق به آشوری ها استخدام نمودند. آستن هنری لایارد استاد هرمزد، نقش به سزایی در آموزش مهارت های لازم در باستان شناسی به او را داشت. آستن خود از باستان شناسان مطرح بریتانیایی بود که عمده شهرت وی کشف کتابخانه آشوربانیپال در نینوا بوده است. این دو پس از مدتی دوست یک دیگر شدند و سفرهای بسیاری با هم رفتند هرمزد به واسطه استادش وارد سیاست شد و از طرف ملکه وقت بریتانیا ماموریت های سیاسی به هرمزد محول می شد. پس از چند سال کار در آخر در سال 1882 در برایتون انگلیس سکنا گزید و در آنجا تجربیات خود در زمینه باستان شناسی را به صورت یک کتاب نوشت و در نهایت در سال 1910 در انگلستان در گذشت.