شهر زیبای سرعین، شهر چشمه های آب گرم

کشور ایران با اقلیمی چهار فصل، دارای طبیعتی زیبا و دیدنی است که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. شهر سرعین، یکی از شهرهای توریستی ایران است که با چشمه های جوشان و آب گرم خود شهرتی جهانی دارد، اما شهر زیبای سرعین علاوه بر داشتن این چشمه های معدنی و درمانی دارای مکان های دیدنی دیگری نیز است که در سایه بهترین آبگرم سرعین مهجور مانده اند. در این مطلب قصد داریم تا علاوه بر معرفی چشمه های آب گرم شهر زیبای سرعین به دیگر جاهای دیدنی سرعین نیز بپردازیم.

موقعیت جغرافیایی شهر چشمه های جوشان و معدنی

شهر زیبا و دیدنی سرعین در ارتفاع 1650 متری دریا و به وسعت 1280000 متر مربع در فاصله بیست و هشت کیلومتری غرب استان اردبیل قرار دارد. موقعیت دقیق جغرافیایی شهر چشمه های آب گرم 48/4 شرقی و 38/9 شمالی است. این شهر کوهستانی با شهر تبریز 230 کیلومتر و با شهر تهران 619 کیلومتر فاصله دارد و معنای آن بر گرفته از چشمه های جوشان آب گرمش «سر چشمه» است. هر ساله، جمعیتی بالغ بر چهار میلیون نفر به سرعین سفر می کنند تا با شنا در چشمه های معدنی و درمانی آن علاوه بر لذت بردن، از خواص دارویی بهترین آبگرم سرعین هم استفاده نمایند. آب گرم این چشمه های جوشان برای بیماری هایی مانند روماتیسم و انواع بیماری های پوستی مفید تشخیص داده شده است. متوسط حداقل دمای شهر سرعین هفت درجه سانتیگراد و متوسط حداکثر دمای این منطقه زیبای کوهستانی بیست و پنج درجه سانتیگراد گزارش شد. بارش در شهر سرعین میانگین سالیانه پانصد و بیست میلیمتر دارد. سرائین، سرقین، سارقین و ساری قیه نام هایی است که طی ادوار گوناگون بر این شهر نهاده اند. این منطقه زیبا علاوه بر چشمه های آب گرم و جوشان خود دارای محصولات کشاورزی بسیار با کیفیتی است که شامل انواع میوه همانند گردو، آلوچه، گیلاس، زرد آلو، گلابی و سیب می شود. سبزیجات بسیاری هم در سرعین به عمل می آیند که می توان به شلغم، عدس، لوبیا، سیب زمینی، جو و گندم اشاره کرد.

جاذبه های گردشگری شهر سرعین

همانطور که همه می دانیم، مهمترین جاهای دیدنی سرعین، چشمه های جوشان و آب گرم آن هستند. آب گرم سبلان، آب گرم گاومیش گلی و آب گرم بش باجلار از مشهورترین چشمه های معدنی و درمانی شهر زیبای سرعین هستند. از دیگر جاذبه های گردشگری سرعین می توان به پیست اسکی آلوارس، تپه باستانی آناهیتا، دهکده صخره ای و باستانی ویند کلخوران اشاره کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا آشنایی مختصری با جاهای دیدنی سرعین پیدا کنیم.

آب گرم سبلان

مجتمع درمانی آب گرم سبلان در شهر زیبای سرعین با هفت هزار متر مربع، بزرگترین مجتمع آب درمانی در خاورمیانه است. این مجتمع آب گرم شهر سرعین که در سال 1374 هجری شمسی به بهره برداری رسید، دارای حوضچه های جکوزی، سونای خشک، سونای بخار، استخرهای متعدد سرپوشیده، خدمات پزشکی و درمانی زنانه و مردانه، دوش های انفرادی متعدد، پارکینگ اختصاصی و وان های متعدد انفرادی است. دو استخر سر پوشیده مجتمع آب درمانی آب گرم سبلان شهر سرعین مخصوص زنان و یکی برای مردان است. این مجتمع با چهار سونای خشک و دو سونای بخار در کنار 19 وان انفرادی مجهز، به مشتریان خود خدمات ارائه می دهد. مجتمع آب درمانی آب گرم سبلان که یکی از جاهای دیدنی سرعین به شمار می آید، دارای رستوران، بوفه و سالن های انتظار نیز است که رفاه بیشتری برای مشتریان خود فراهم کند.

آب گرم گاو میش گلی

بهترین آبگرم سرعین، آب گرم گاو میش گلی بوده که در ارتفاع 1940 متری، یک صد و چهل لیتر بر ثانیه آب دهی دارد. دمای حوضچه این چشمه جوشان معدنی شهر سرعین چهل و شش درجه سانتیگراد بوده و دارای استخر روبازی به عمق صد و سی سانتی متر و مساحت چهار صد متر است. این چشمه دائمی و جوشان به دلیل داشتن بیکربنات، سولفات، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کانیون های آن کلسیم و کانیون های کربنات دارای خواص بسیار زیادی بوده و به دلیل وجود همین مواد معدنی، دارای آبی بی رنگ، بودار و کمی ترش است. خواص درمانی چشمه آب گرم گاو میش گلی در شهر زیبای سرعین عبارتند از درمان بیماری های عمومی، بیماری های زنان، بیماری های قلبی، بیماری های سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی) و همچنین تقویت عمومی بدن. در باب دلیل نامگذاری این چشمه آب معدنی شهر زیبای سرعین به نام چشمه آب گرم گاو میش گلی روایت جالبی را سالخوردگان و پیران این منطقه نقل می کنند که در گذشته گاومیش های مردم منطقه سرعین بعد از آنکه مقداری از حرارت استخر کاسته می شده، داخل این آب گرم می خوابیده اند و نام گاو میش گلی بر این چشمه جوشان معدنی باقی مانده است، اما نکته جالب تر اینکه پیش از طرح بهینه سازی آب گرم گاو میش گلی، آب مازاد این چشمه معدنی شهر زیبای سرعین به نهری در جنوب شرقی آن سر ریز می شده و پس از صد و پنجاه متر به آسیابی می رسیده که گران ترین آسیاب شهر سرعین به حساب می آمده است. این آسیاب در زمستان ها هم یخ نمی زد و به کار خود در تمام 365 روز سال ادامه می داده است. چشمه آب گرم گاو میش گلی شهر زیبای سرعین در زمره آب های کلروزه، بیکربنات سدیک و کلسیک جهان قرار دارد. هدایت الکتریکی این چشمه جوشان که بهترین آبگرم سرعین هست، برای بیست و پنج درجه حرارت هزار و سیصد و PH آن 6/58 بوده و باقیمانده مواد خشک شده از تبخیر آب 687 میلی گرم در لیتر است.

آب گرم بش باجلار

بش باجلار در زبان آذری به معنای پنج خواهر است که دلیل این نامگذاری جوشیدن آب گرم از پنج قسمت در محل چشمه بوده و اهالی محلی شهر زیبای سرعین به آن بش باجلار می گفته اند. البته در قدیم به این چشمه جوشان معدنی دره لر سوی یا همان آب دره ها هم اطلاق می شده، زیرا این چشمه که بهترین آبگرم سرعین هست، در میان دره های سرسبز با چمنزار و درخت های سپیدار جریان داشته است. در حال حاضر، مجتمع آب درمانی بش باجلار آب گرم خود را از همین پنج چشمه به همراه پمپاژ مقدار کمی از چشمه آب گرم گاو میش گلی تهیه می کند و سیزده لیتر در ثانیه آب دهی دائمی دارد. دمای آب چشمه بش باجلار سی پنج درجه سانتیگراد بوده و آب آن بودار، ترش و کدر است. این چشمه آب گرم که پس از انقلاب متروکه شده، در سال 1371 هجری شمسی با مشارکت امور آب استان تبدیل به مجتمع فعلی شده که دارای استخر بزرگی به مساحت 288 مترمربع است و با شش دوش انفرادی و دیوارهای کوتاه قوسی شکل در کنار شانزده دوش عمومی و سوناهای خشک و بخار، پذیرای میهمانان شهر زیبای سرعین است. پارکینگ مجهز، خدمات درمانی و پزشکی و جکوزی، چشمه آب گرم بش لاجلار سرعین را از لحاظ گنجایش به دومین مجتمع آب درمانی شهر زیبای سرعین تبدیل کرده است. این چشمه آب گرم با داشتن بیکربنات سدیم، کلر و آنیون های سولفات، بیکربنات، کلرور و کاتیون های پتاسیم، منیزیم، سدیم و کلسیم این چشمه آب گرم شهر زیبای سرعین را به محلی برای درمان بیماری عمومی، مفصلی و دردهای عصبی تبدیل کرده است. هدایت الکتریکی برای بیست و پنج درجه حرارت PH 1200، برابر با 6/5 و مقدار مواد باقی مانده خشک از تبخیر آب 660 گرم در لیتر است.

تپه باستانی آناهیتا

شهر زیبای سرعین علاوه بر جاذبه های درمانی بهترین آبگرم سرعین، دارای یک منطقه باستانی به نام تپه آناهیتا است که قدمت آن به توجه به کاوش ها و اشیای کشف شده به اواخر هزاره دوم می رسد. این تپه که در قسمت غربی شهر سرعین قرار دارد، به نام هایی چون زرتشت یاد و سارقین هم مشهور بوده و محل عبادت موبدان و مغ های زرتشتی بوده و جالب اینجاست که این معبد که یکی از جاهای دیدنی سرعین به حساب می آید، سالیان زیادی به عنوان مسجد توسط اهالی شهر چشمه های جوشان سرعین زیبا مورد استفاده قرار داشته و متاسفانه، حوالی سال چهل هجری شمسی به دلیل ساخت منبع آب بخشی از بقایای دیوار و بنای قلعه از بین رفته است. طبق گفته های اهالی، این معبد دارای راه های زیرزمینی فراوانی است که یکی از آن ها از میدان گاو میش گلی شهر سرعین بیرون می آید و در حال حاضر مسدود است. طبق اظهار نظر اهالی فن، حوالی این معبد و خود معبد آسایشگاه تابستانی پادشاهان ساسانی بوده و از آن به نام ساری قیه ییلاق یاد شده است.

دهکده صخره ای باستانی ویند کلخوران

شاید دیدنی ترین مورد در بین جاهای دیدنی سرعین، دهکده صخره ای ویند کلخوران هست با مجموعه ای از خانه هایی از جنس سنگ که در زیر تپه ای جای گرفته اند به نام چله خانه. اگر پنج کیلومتر از سرعین به سمت جنوب و جنوب غربی بروید و به حوالی جاده اردبیل برسید، خانه هایی سنگی را خواهید دید در تپه چله خانه، قره قیه، قوردی قیه و مسجد یری که این مجموعه سنگی تبدیل به یک پدیده زیبا و دیدنی معماری شده است که ارزش باستانی فراوانی دارد. یک تپه بلند رسوبی در دو کیلومتری شمال غرب این دهکده باستانی وجود دارد که در اثر فرسایش رودخانه بالیخو، دیواری به ارتفاع پنجاه متر را تشکیل داده است. بر سینه این دیوار عظیم اتاقک و دیواری کنده شده که داخل آن به شکل یک هرم مثلث القاعده است. نکته ای که این بخش باستانی شهر زیبای سرعین را منحصر به فرد کرده، وجود یک تصویر کنده شده بر ضلع غربی این دخمه است که به شکل یک مثلث بوده و مثلث کوچکتری را در خود جای داده است. در داخل مثلث کوچک تر تصویر آدمی کنده شده که او هم سری مثلثی شکل دارد و دست و پایش محیط بر این مثلث است. حروفی هم بر حاشیه آن کنده شده که بر اثر مرور زمان بسیاری از آن ها از بین رفته است. اگر تن و بدن خود را در چشمه های آب گرم شهر زیبای سرعین جلا داده اید، سری هم به دهکده ویند کلخوران بزنید و از این کانون مورد علاقه باستان شناسان و اهل فن لذت ببرید.

پیست اسکی آلوارس

یکی از زیباترین پیست های اسکی ایران در شهر سرعین قرار دارد. شهر چشمه های آب گرم دارای یکی از مفرح ترین ورزش های زمستانی بوده که شش تا هشت ماه سال قابل بهره برداری جهت اسکی است. این پیست اسکی در دامنه های قله سبلان و در ارتفاع 3200 متری واقع شده و از روستای آلوارس دوازده کیلومتر فاصله دارد. برای رسیدن به این پیست اسکی باید بیست و چهار کیلومتر از شهر سرعین دور شوید. تمام این جاده بیست و چهار کیلومتری آسفالت شده و یک تله اتریشی هم به مسافت هزار و دویست و پنجاه متری در این بخش از شهر سرعین فعال است. کلاس های آموزشی نیز در این بخش برگزار می شوند و فعالیت پر شور این کلاس ها باعث جذب گردشگران بیشتری می شود.

سخن آخر

بسیاری از ما، شهر زیبای سرعین را با بهترین آبگرم سرعین و خاصیت درمانی این چشمه های جوشان طبیعی می شناسیم، اما این منطقه دیدنی دارای مناطق باستانی و یک پیست اسکی فعال هم است. علاوه بر جاهای دیدنی سرعین، شهر چشمه های آب گرم دارای پوشش گیاهی فوق العاده در ایام بهار و تابستان بوده و دشت های وسیع شقایق کوهی، گون، ختمی و بسیاری دیگر از گیاهان وحشی است. قله سبلان و صعود به آن هم که طرفدارن خاص خود را دارد و دارای محبوبیتی فراوان است. آب و هوای خنک و ورود عشایر به همراه گله هایشان هم زیبایی های خاص خود را دارد و گردشگران را از کنار چشمه های آب گرم به سمت خود فرا می خواند.