آتشگاه یکی از آثار تاریخی شهر اصفهان است

ایسکانیوز/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارشات منتشر شده، آتشگاه یکی از آثار تاریخی شهر اصفهان است.

نام آن در اصل «مهربین» یا «دژ مهربین» یا «آتشکده مهربین» بود که امروزه در خیابان آتشگاه واقع در غرب اصفهان و هشت کیلومتر مرکز شهر قرار دارد. آتشگاه در تاریخ 11 آذر 1330 با شماره 380 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه

آتشگاه اصفهان به عنوان یکی از سه اثر قدیمی که از دوران باستان بجا مانده، شناخته می شود. از نظر وسعت، این مکان سومین اثر موجود در شهر اصفهان بوده و یکی از 7 آتشکده بزرگ ایران در زمان قباد ساسانی می باشد. قدمت این بنا به قرن ششم پیش از میلاد و دوران ساسانی بازمی گردد و در قرن سوم میلادی، به محلی برای برپایی آتش جاودان تبدیل شده است. در متون کهن از آن با نام دژ مهرین یاد کرده اند. بررسی این بنا از سال 1938 میلادی توسط آندره گدار در سری مجلات ایران شناسی آغاز شد. نخستین نقشه معماری دقیق آن نیز در سال 1960 میلادی توسط ماکسیم سیرو تهیه شد. از ایرانیان، نخستین بار موبدی زرتشتی به نام رشید شهمردان و سپس دکتر باستان شناسی به نام علیرضا جعفری زند به همراه میترا آزاد به بررسی این بنا پرداختند.

معماری

تپه آتشگاه، از جنس سنگ های رسوبی است. تراز پایینی آن در ارتفاع 1610 متر از سطح دریا و فراز آن در ارتفاع 1715 متری از سطح دریا واقع شده است. بنای آتشگاه، آتشدانی بزرگ و مدور با دریچه های متعدد است. این ساختمان از خشت های گلی خام به طول و عرض 40 سانتیمتر و قطر 14 سانتیمتر ساخته شده و مصالح خشت ها، گل و سنگ ریزه و نی های ساحل زاینده رود هستند.

پایه های بزرگ و خشتی بنا تقریبا از میانه تپه آتشگاه آغاز شده و در بالا به ستون هایی محکم تبدیل می شدند که در گذشته اتاق هایی نیز روی آنها قرار داشته است. در بالای تپه، بنایی گرد وجود دارد و جز آن هیچ بنایی بلندتر ساخته نشده است. این بنا دارای 8 گوشه بوده و در هر گوشه یک پنجره هم رو به بیرون قرار داده شده است. گفته می شود موبدان زرتشتی آتش مقدس را درون این اتاق قرار میداده اند.

این مجموعه دارای اتاق ها و ساختمان هایی در 4 جهت تپه بوده که تا زیر اتاقک آتشگاه ادامه می یابد. در بافت ساختمان های این بنا میتوان سوراخ های زیادی را مشاهده کرد که به دست گنج یابان کنده شده است. در اطراف این آتشدان در سطحی پایین تر، اتاق های زیادی ساخته بودند که به علت خام بودن خشت ها در مجاورت باد و باران به مرور زمان از بین رفته اند. بقایای این اتاق ها در شمال و شمال شرقی بر جای مانده است. علاوه بر آن در اطراف این کوه، باغ ها و درختان میوه وجود داشته و از فراز آن میتوان به تمام شهر اشراف داشت.

این آتشدان دارای 7 پنجره بزرگ قدی و یک در ورودی است که آتش درون آن از تمامی جهات قابل دید بوده است. ارتفاع ورودی آن به اندازه چند پله از سطوح اطراف است و بطور کامل بر تمامی مجموعه و کوه اشراف دارد. در داخل آن در بالای در و تمامی پنجره ها طاقچه هایی قرار دارند. مجموعه آتشگاه اصفهان در طول تاریخ به عنوان یکی از جایگاه های آتش مقدس و در دوران اخیر به دلیل موقعیت مذهبی و تفریحی همواره مورد توجه مردم اصفهان و همینطور مسافران بوده است.