کتاب سلسله گزارشهای باستان شناسی آثار تاریخی انار منتشر شد

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، کتاب سلسله گزارشهای باستان شناسی آثار تاریخی انار منتشر شد.

کتاب «سلسله گزارش های باستان شناسی آثار تاریخی انار» که توسط حسین عزیزی خرانقی و سپیده جمشیدی یگانه به نگارش درآمده، در هفت بخش شامل کلیات، بناهای تاریخی، بناهای مذهبی، بافت های تاریخی، محوطه های تاریخی، سازه های آبی و قنات در قالب متن، عکس، نمودار و جدول به ارائه اطلاعات ارزشمندی از نتایج فعالیت های باستان شناسی صورت گرفته در این منطقه می پردازد.

در این کتاب می خوانیم؛ شهرستان انار یکی از خشک ترین نواحی استان کرمان است؛ بیابان های لم یزرع و شوره زارهای گسترده این شهرستان یکی از اصلی ترین عوامل بازدارنده شکل گیری استقرارهای پیش از تاریخی در این بخش از ایران بوده است هر چند که کشف یک محوطه مربوط به دوران فرا پارینه سنگی در این منطقه بسیار مهم است ولی عدم تداوم فرهنگی در دوره های متأخرتر پیش از تاریخ همچنان یکی از سوالات باستان شناختی در شهرستان انار است.

از دوره فرا پارینه سنگی تا دوره های تاریخی هیچ گونه شواهد فرهنگی یافت نشد و در دوره تاریخی با شکل گیری حکومت های بزرگ و گسترش روابط تجاری و اقتصادی و شکل گیری و گسترش شهرها در مناطق مرکزی ایران و ایجاد شبکه ارتباطی و جاده های بین شهری انار نیز مورد توجه قرار گرفت و یکی از شاخص ترین آثار آن یعنی ارگ تاریخی انار در مرکز این شهر شکل گرفت که تا دوران تأخر به عنوان مرکز انار مورد توجه و سکونت بوده است. اقلیم و شرایط محیطی، موجب شکل گیری مردمانی سخت کوش شده که توانستند با احداث هزاران کیلومتر رشته قنات، آب را از نواحی کوهستانی پیرامونی به مرکز دشت منتقل کنند و موجب آبادانی این منطقه شوند.

شهرستان انار در دوران اسلامی مخصوصا در دوره صفویه به اوج رشد و شکوفایی خویش می رسد؛ بناهای تاریخی، کاروانسراهای متعدد همگی بیانگر رونق تجاری انار در این دوران به عنوان شهری در میان جاده کرمان به یزد بوده است که علاوه بر برقرار کردن ارتباط بین دو منطقه خود نیز نقش موثری در تقویت چنین روابط فرهنگی تجاری داشته است.

این رشد همچنان تا دوره قاجار ادامه داشت؛ اما بعد از انقلاب اسلامی و رشد سریع شهرسازی و شهرنشینی در این بخش، آثار تاریخی به شدت تخریب و مورد تعرض قرار گرفتند به شکلی که امروزه هیچ اثری از بافت تاریخی و توصیفاتی که در کتب تاریخی و جغرافیایی از انار می شود، بچشم نمی خورد و تنها تک بناهایی در گوشه و کنار این شهر گویای عظمت و رونق تاریخی آن بوده اند خوشبختانه شهرستان بیاض از این منظر و در حفظ آثار و بافت های تاریخی خود موفق تر بوده هر چند اخیرا و با گسترش چشمگیر صنعت کشت پسته و گسترش پسته زارها و نیاز به خاک مناسب، بخش های بزرگی از مناطق پیرامونی و بافت های تاریخی این شهر نیز مورد تعرض و تجاوز قرار گرفته است.

پیش از انجام بررسی های باستان شناسی انار در خرداد و تیر 1399 16 اثر در این شهرستان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده بود اما طی بررسی ها و بازدیدهای صورت گرفته، 121 اثر شناسایی شد که دوران تاریخی تا دوران معاصر را از لحاظ گاهنگاری در بر می گیرند.