یکی از گنجینه های پنهان فلسطین در معرض تهدید جدی قرار گرفته است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، یکی از گنجینه های پنهان فلسطین در معرض تهدید جدی قرار گرفته است.

در محوطه ای که اکنون اردوگاه آوارگان فلسطینی «الشاطی» نام دارد، مجموعه ای از کاوش ها از سال 1995 تا 2005 صورت گرفته که از برج و باروی عصر آهن (دیوار دفاعی) در زیر خانه های دوره هخامنشی گرفته تا سازه های دوران رومی و هلنیستی، از بازار قدیمی تا گورستان بیزانسی را شامل میشد.

باستان شناسان یافته های خارق العاده ای از دوره یونانی رومی را کشف کرده اند که دیوار شهر رومی، ویلاها و خانه های دوران هلنیستی با تزئینات نقاشی شده متاثر از دریای مدیترانه را شامل می شود. این یافته ها بخشی از مهمترین بنادر شهر باستانی «آنتدون» مربوط به عصر هلنیستی است که در نوار غزه وجود داشته است.

در دهه های اخیر، مکان های باستان شناسی اطراف جوامع فلسطینی توسط نیروهای اشغالگر اسرائیل نادیده گرفته شده یا بدتر از آن تخریب شده اند. در حالی که مکان های تاریخی غزه مانند «آنتدون» نابود شده اند، سایر مکان های خارج از محاصره، مانند قیصریه یا آپولونیا ـ ارسوف به صورت فعالانه حفظ و ترویج می شوند. این بی اعتنایی و تخریب میراث فرهنگی فلسطین هم تلاش فلسطینی ها را برای داشتن کشوری مستقل کاهش می دهد و هم حق اساسی فلسطینی ها را برای دسترسی و حفظ میراث خود سلب می کند.

در ماه مه 2021، نیروهای اشغالگر اسرائیل بمباران گسترده دیگری را در نوار غزه انجام دادند که به جان باختن بیش از 250 فلسطینی از جمله 66 کودک منجر شد. بمباران ساختمانهای بلند را فرو ریخت، جاده های اصلی و مناطق تجاری را ویران کرد و زیرساختهای اساسی از جمله بیمارستانها و مدارس را تحت تأثیر قرار داد.

این بمباران بر مکانهای فرهنگی و باستان شناسی مهم نیز تأثیر گذاشت. در غزه به محققان موسسه فورنزیک آرکیتکچر از بمب هایی گفتند که در محدوده شناخته شده این سایت باستانی در داخل و در امتداد خط ساحلی سقوط کرده است. شواهدی از آثار انفجار بمب مستقیماً بالای بقایای باستان شناسی دیده شده است. این در حالی است که قوانین بین المللی حکم می کند چنین حملاتی علیه بناهای تاریخی «جنایت جنگی» محسوب شود.

دفتر دادستان دیوان کیفری بین المللی (ICC) که اکنون در حال بررسی «وضعیت سرزمین فلسطین» است، نوشت که «حمله به میراث فرهنگی ممکن است نه تنها قوانین بشر دوستانه بین المللی بلکه حقوق بشر را نیز نقض کند.» گروه حقوق بشر فلسطینی الحق نیز در گزارش حقوقی خود با عنوان «آپارتاید فرهنگی: محو میراث فلسطین توسط اسرائیل در غزه»، استدلال می کند که بمباران اسرائیل [در غزه] نه تنها اصل ضرورت نظامی در منازعات مسلحانه را نقض می کند بلکه هدف آن از بین بردن تدریجی میراث فرهنگی فلسطین برای سلب حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین بر منابع فرهنگی خود، و در نتیجه تهدید موجودیت آنهاست. چنین حملاتی نقض فاحش اساسنامه رم، جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت است.»

داستان حفاری این سرزمین در سال 1995 در جریان «روند صلح اسلو» آغاز شد، که به دنبال ایجاد یک حکومت خودمختار در فلسطین بود که با بازگشت هزاران فلسطینی در تبعید تقویت شد. بخشی از این روند شامل ایجاد ساختارهای بوروکراتیک مورد نیاز برای تشکیل کشور فلسطین از جمله ایجاد وزارت گردشگری و آثار باستانی مسئول ترویج و حفظ میراث ملی بود.

همکاری بین تیم های باستان شناسی فلسطینی و بین المللی تعدادی از کاوش ها را تسهیل کرد. یکی از این کاوش ها با همکاری فرانسه و فلسطین به رهبری پروفسور «ژان باپتیست هامبر» انجام شد. هنگامی که هامبرت و تیمش در سال 1995 به منطقه رسیدند، کودکان فلسطینی از اردوگاه آوارگان الشاطی مجاور این ویرانه ها یک فواره رومی را در امتداد خط ساحلی به آنها نشان دادند و در نتیجه تیم باستان شناسی شروع به حفاری کردند.

آنها بخشی از شهر باستانی آنتدون را کاوش کردند که یکی از مهمترین بنادر دوران هلنیستی در دریای مدیترانه است که باستان شناسان نسلها در جست و جوی آن بودند. این مکان برای حفاری ایده آل بود؛ زیرا یک فضای باز در نوار پرجمعیت غزه بود. مجموعه ای از حفاری های اضطراری توسط وزارت گردشگری و آثار باستانی فلسطین و تیم هامبرت در اوایل دهه 2000 میلادی در پاسخ به تشدید اشغالگری اسرائیل در این محوطه انجام شد.

در سال 2012 میلادی، هیأت دائمی فلسطین در یونسکو، بندر آنتدون را به فهرست موقت خود اضافه کرد که نخستین گام برای ثبت این محوطه در فهرست میراث جهانی یونسکو با اشاره به ارزش جهانی برجسته آن به عنوان «تبادل اجتماعی فرهنگی و اجتماعی اقتصادی غنی بین اروپا و شام» بود. این محوطه در حال حاضر هنوز در فهرست موقت فلسطین قرار دارد و ثبت جهانی آن می تواند منابع، توجه و حفاظت مورد نیاز را برای این مکان تاریخی فراهم کند.

براساس گزارش یونسکو، در جریان حملات اخیر اسرائیل به نوار غزه پس از 7 اکتبر 2023 تاکنون به بیش از 100 محوطه تاریخی باستانی در این منطقه آسیب جدی وارد شده است.