منظر مسجد جامع عتیق شیراز در معرض آسیب جدی قرار دارد

ایسنا/ براساس آخرین اخبار و گزارش های واصله، منظر مسجد جامع عتیق شیراز در معرض آسیب جدی قرار دارد.

مسجد جامع عتیق شیراز که مسجد آدینه نیز نامیده می شود، از ابعاد مختلف نظیر تمدن اسلامی، معماری بناهای مذهبی، اثرگذاری سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، بنای بسیار مهمی به شمار می رود اما اقدامات نسنجیده و غیرکارشناسی در تخریب بافت اطراف این بنا و فضاسازی های پیرامونی، این بنا را در معرض آسیبی جدی قرار داده است.

مسجد جامع عتیق که بسیاری آن را نخستین مرکز شکل گیری فعالیت های سیاسی متدینین در شیراز می دانند، به لحاظ کارگردی، نه تنها یک مکان مذهبی بلکه هسته ای مهم در شکل گیری و هدایت فعالیتهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز بود.

بنای اولیه این مسجد که بی تردید یکی از جاذبه های گردشگری شیراز به شمار می رود، سال 281 هجری قمری و در زمان "عمرولیث صفاری" پایه گذاری و احداث شد.

براساس آنچه در تاریخ آمده، این بنا را بعدها "شاه اسحق اینجو" در سال 752 هجری قمری، مرمت و بنایی در میان حیاط آن احداث کرد که "خدایخانه" یا "دارالمصحف" نامیده شد.

این مسجد که از ابتدای بنا تا اواخر دهه 60، علاوه بر آثار فرهنگی مذهبی، مرکزی مهم و استراتژیک در برنامه ریزی و تصمیم سازی بشمار می رفت، نزد مردم شیراز جایگاهی ویژه دارد.

بویژه بنای خدای خانه یا دارالمصحف که معماری آن برداشتی از کعبه دارد و همواره مکانی برای نگهداری و تلاوت کلام الله مجید بوده، کانون آموزش آداب حج به زائران خانه خدا بشمار می رفته است.

کتیبه سنگی این بنا، از نمونه های ارزنده هنر خطاطی بشمار می رود. این کتیبه به خط "یحیی الجمالی الصوفی" خطاط نامدار زمان شاه اسحق نوشته شده و حاوی جملاتی در شان قرآن مجید است.

مسجد جامع عتیق شیراز، بنایی با قدمت بیش از 1150 سال است و نشان از عمق اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی مردمان این شهر دارد؛ بنایی که اکنون و بعد از تخریب بافت ارزشمند اطراف آن در سنوات گذشته، اسیر نگاه غیرکارشناسی مسئولانی شده که در اجرای برنامه های باصطلاح عمرانی هیچ یک از عناصر ارزشمند و لزوم حفظ و پاسداشت آنها را نمی دانند.

اجرای کفسازی معیوب و آسفالت محوطه پیرامونی این مسجد بسیار ارزشمند، تا قسمتی از سنگهای درگاه ورودی مسجد به عنوان نمادهایی از معماری جذاب و ستودنی اسلامی را پوشانده و ظاهری نامناسب به این بنا داده و زمینه را برای ورود آبهای سطحی و...به درون بنا فراهم کرده است.

از طرفی احداث طاق بتونی بدقواره و فاقد هارمونی در جوار ورودی زیبای مسجد، بدون توجه به الزامات معماری و فعالیتهای عمرانی پیرامون آثار و بناهای تاریخی، منظر این بنای زیبا و تاریخی را تحت تاثیر قرار داده و چشمنوازی آن را از بین برده است.

نبود برنامه ای دقیق برای فضاسازی های متناسب با بناهای موجود در بافت پیرامونی مسجد جامع عتیق و سایر اماکن متبرکه و مقدسه این محدوده باعث شکل گیری یک محوطه باز و تغییر آن به کاربری پارکینگ خودروها شده است.

ورود دستگاه های مسئول برای ممانعت از تخریب بیشتر منظر مسجد جامع عتیق یک ضرورت بشمار می رود و باید با نگاهی دقیق و کارشناسانه نسبت به حفظ آثار ارزشمندی نظیر مسجد جامع عتیق تلاش کرد.