ارائه توضیحاتی درباره پرونده هایی که برای ثبت در فهرست یونسکو انتخاب شده اند

ایلنا/ براساس خبرهای واصله، ارائه توضیحاتی درباره پرونده هایی که برای ثبت در فهرست یونسکو انتخاب شده اند، صورت پذیرفت.

علیرضا ایزدی (مدیر کل ثبت آثار تاریخی) گفت: براساس سیاست اخذ شده بنا بر آن شد که شورایی جهت اولویت بندی ثبت در حوزه میراث ملموس و ناملموس شکل گیرد تا بتوانیم براساس نظر این شورا، فهرست یونسکو را مشخص کنیم. طی چند ماه اخیر، چندین جلسه با حضور قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی با حضور کارشناسان تشکیل شد که براساس داشته هایمان بر آن شدیم تا اولویت بندی را مشخص کنیم.

او ادامه داد: در بازه زمانی 24 ساله ای که در گذشته اتفاق افتاده، شاهد وقفه ای در ثبت آثار در فهرست میراث جهانی یونسکو توسط ایران بودیم. از این رو ایران در حال حاضر نتوانسته جایگاهی که باید را در میان آثار ثبتی در یونسکو به خود اختصاص دهد. اما در سیاست جدید بر آن شدیم تا پرونده هایی را برای ثبت ارسال کنیم که از آن جمله میتوان به پرونده کاروانسراهای ایرانی اشاره داشت که 54 کاروانسرا را شامل میشد که تقریبا بیشتر استانهای کشور را در بر می گیرد. این ثبت هر چند که در قالب یک پرونده در یونسکو ثبت شد اما 24 استان را شامل می شود که می تواند در حوزه گردشگری ورودی نیز تاثیرگذار باشد.

ایزدی تصریح کرد: در این شرایط نگاه ها به سمتی رفت که به نوعی عقب ماندگی کمی را با پرونده های زنجیره ای جبران کنیم تا بتوانیم استان های بیشتری را درگیر آثار جهانی کنیم و تعداد کمی را نیز به نوعی در یونسکو افزایش دهیم، چرا که یونسکو ثبت بیش از 1 پرونده در سال را از ما نمی پذیرد. از این رو گزینه های مختلف را مورد بررسی قرار دادیم که از این میان پرونده «مساجد ایرانی» روی میز قرار گرفت. هر چند روی این پرونده از قبل کمی کار شده بود اما آنچنان که باید به سامان نرسیده بود.

بر این اساس و برای سامان دادن به این پرونده عبدالرسول وطن دوست مدیر پرونده شد تا صفر تا صد پرونده ثبت جهانی را پیش برد و بتوانیم در سالهای آتی شاید دو سال آینده این پرونده را در فهرست ثبت جهانی یونسکو بگنجانیم.

مدیر کل ثبت آثار تاریخی ادامه داد: در کنار این پرونده «خانه های ایرانی» مطرح شد که یکی از اصلی ترین نمادهای فرهنگ و تمدن ایران اسلامی است که تهیه و ساماندهی این پرونده نیز به مصطفی پورعلی سپرده شد. البته که «منظر فرهنگی ماسوله» نیز قرار است توسط پورعلی پیگیری شود تا با همکاری ایکوموس و حضور نماینده آنها ظرف یک ماه آینده مشکلات پرونده را رفع کنیم و امیدوار هستیم براساس تصمیماتی که در اجلاس ریاض گرفته شد، ماسوله را نیز به فهرستمان بیافزاییم.

ایزدی با اشاره به آنکه ثبت «قلعه فلک الافلاک و دره خرم آباد» از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: این پرونده به لحاظ موضوعات زیستی و تداوم زندگی که در این دره ها داشتیم و نشانه های تمدنی و زیست که می تواند نگاه به زیست در غارها را جابجا کند، اهمیت دارد، چرا که معتقد هستیم ایران سکونتگاه اولیه و اصلی انسان هوشمند است، امیدواریم این پرونده که با مسئولیت عطا حسن پور در حال آماده سازی است، بتواند به سرانجام برسد. در کنار آن نیز بحث هگمتانه را با حضور وطن دوست و طالبیان پیش می بریم و امیدواریم به ثمر برسد.

مدیر کل ثبت آثار تاریخی خاطرنشان کرد: اولویت ما در ارائه این پرونده ها، زمان آماده سازی آنهاست و هر کدام که زودتر آماده ارائه شود، در اولویت قرار خواهد گرفت. تمام این موارد در اولویت ثبت قرار دارند، چرا که بعد از بررسی هایی که داشتیم مانند پرونده چگاسفلی خوزستان به پرونده الموت هم رسیدیم. با وجود آنکه روی پرونده الموت از قبل کار شده بود و دیتاهایی در این خصوص در اختیار داشتیم اما در حوزه جمع بندی باید به پلان های مدیریتی درستی برسیم.

بعد از جلسات بسیار بر آن شدیم که قلعه الموت را هم به پرونده های ارسالی برای یونسکو افزوده شود. قلعه خودش ویژگی های خوبی برای ثبت دارد اما در حوزه پیرامونی و عرصه و حریم آن با مسائلی روبرو هستیم که با توجه به حضور حمیده چوبک و طالبیان این پرونده نیز در کنار گزینه های اصلی قرار گرفته و با هماهنگی شورای مربوطه گزارش ها برای ارائه آماده خواهد شد.

او گفت: تکلیفمان آن است که تعدادی از پرونده ها را فارغ از سهمیه یگانه ای که برای ثبت در یونسکو داریم، آماده داشته باشیم تا در زمان مناسب ارائه دهیم. اولویت ارائه نیز در نهایت به اولویت آماده سازی پرونده باز می گردد. در واقع هر کدام زودتر آماده شود، به یونسکو ارسال خواهد شد.

ایزدی درخصوص چالش هایی که در هر کدام از پرونده های مذکور وجود دارد، گفت: برای مثال در پرونده «قلعه فلک الافلاک و دره خرم آباد» کماکان مسئله تملک اطراف وجود دارد و حتس دستور رئیس جمهور را برای آزادسازی در اختیار داریم. در خصوص پرونده «قلعه الموت» نیز بحث عرصه و حریم و اراضی اطراف را داریم. مشکلات ما در الموت به مراتب کمتر است. در پرونده «هگمتانه» نیز بحث تسلسل و استمرار تمدنی مطرح است که چگونه از دوره ماد تا عصر حاضر رسید.

این مهم باید معنا شود، چرا که در عصر معاصر شاهد تاثیر نامیمونی در بافت بودیم. اینکه این امر را چگونه میتوان توجیه کرد یکی از چالشهای بزرگ ماست که امیدواریم با همکاری کارشناسان بتوانیم از عهده آن برآییم. درخصوص پرونده «مساجد ایرانی» نیز از آنجا که پرونده ای جدید است. از این رو چالش کمتری دارد و بعد از ورود میتوان درخصوص چالشهای آن صحبت کرد. این پرونده می تواند استانها، شهرها و حتی روستاهای بسیاری را درگیر کند.

به پرونده «خانه های ایرانی» نیز هنوز ورود نکرده ایم و اطلاعات ما اولیه است و امیدواریم با سرع خوبی پیش برود. درخصوص سایر گزینه ها نیز از آنجا که در ابتدای کار هستیم، نیازمند جمع بندی است تا بتوانیم با قطعیت درخصوص آنها صحبت کنیم.

مدیر کل ثبت آثار تاریخی در پاسخ به این سوال که وزارتخانه میراث و گردشگری با کدام دستگاه و نهاد بیشترین چالش را درخصوص رفع مشکلات پرونده های ثبت جهانی دارد، گفت: چالش ما بیشتر در حوزه تملک است. مثلا در پرونده «قلعه فلک الافلاک و دره خرم آباد» کمی چالش با دستگاه های نظامی کشور داریم که امیدواریم هر چه زودتر تعیین تکلیف شود. در کل چالش خاصی نداریم اما انتظار داریم که مجموعه هایی که می توانند کمک کنند مثلا در همدان، شهرداری می تواند تسریع کننده پرونده باشد، پای کار بیایند و بتوانیم پرونده ها را به پیش ببریم. در زمان حضور نمایندگان ایکوموس هر چه تعامل دستگاه های داخلی بیشتر ملموس باشد، قطعا ثبت پرونده ها نیز ساده تر خواهد بود.