ارائه توضیحاتی درباره سومین اثر موزه ملی ایران که در فهرست حافظه جهانی به ثبت رسید

ایلنا/ براساس اخبار واصله، ارائه توضیحاتی درباره سومین اثر موزه ملی ایران که در فهرست حافظه جهانی به ثبت رسید صورت پذیرفت.

شامگاه 28 اردیبهشت 1402 سه اثر پیشنهادی ایران برای ثبت در فهرست حافظه جهانی از تصویب شورای اجرایی سازمان یونسکو گذشت.

جبرییل نوکنده (رئیس کل موزه ملی ایران) با اعلام این خبر و تشریح بیشتر گفت: این آثار شامل دو اثر مستقل ایران و یک اثر مشترک بوده ودربرگیرنده اسناد بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی در موزه ملی ایران به پیشنهاد عمادالدین شیخ الحکمایی، اسناد روابط خارجی ایران در دوره قاجار با تلاش مژده محمدی، مجموعه آثار مولانا مشتمل بر مثنوی، دیوان کبیر، مجالس سبعه، مکتوبات و فیه مافیه به کوشش اکبر ایرانی است.

اسناد ثبت شده موزه ملی ایران از جمله آثار مهمی هستند که از آستانه شیخ صفی الدین اردبیلی به این موزه منتقل شده اند. این مجموعه منحصر بفرد بازتاباننده گوشه هایی از زندگی واقعی و روزمره مردم ایران بخصوص شمال غرب در فاصله سده های پنجم تا دهم هجری قمری هستند.

بیشتر این اسناد حاوی نمونه خطوط بسیاری از رجال بویژه قاضیان، کاتبان و گواهان اسناد است. این مجموعه منبع بسیار ارزشمندی برای مطالعات مربوط به مهرها و ظعراهای حاکمان ایران یا امرای منطقه و نیز تاریخ استفاده از مهر بر کاغذ ایران در دوران اسلامی بوده و از حیث نوع در این مجموعه کهن ترین نمونه های فارسی و عربی اجاره نامه، استفتا، استشهادیه، اقرارنامه، مبایعه نامه، وقف نامه، وکالت نامه، مصالحه نامه، هبه نامه وجود دارد. در پشت بیشتر این اسناد اثر دو مهر کوچک دوره صفوی دیده می شود؛ یکی اثر مهر عبارت «فوضت امری الی الله» و دیگری با عبارت «وقف حظیره صفویه» که خود وقف یکی از مضامین قرآنی است که در دوره صفویه فراگیر بوده است.

برنامه ثبت حافظه جهانی از سال 1992 تأسیس شده و وظیفه ثبت میراث مستندی را که دارای ارزش جهان شمول شناخته شوند را بر عهده دارد . شورای کارشناسان بین المللی زیر نظر سازمان یونسکو، ارزش آثار معرفی شده را بررسی و براساس ملاکهای فنی و مصوب اعلام نظر می کنند. در نهایت، شورای اجرایی یونسکو متشکل از 58 کشور جهان با بررسی اسناد ذیربط برای درج عنوان آثار در فهرست جهانی تصمیم می گیرند.

یادآور می گردد پیش از این دو اثر موزه ملی ایران؛ نسخه های ترجمه خطی المسالک و الممالک به شماره 3515 در دوم دی 1387 با شماره 1005 و نسخه خمسه (پنج گنج) نظامی به شماره 4393 در بهمن 1388 خورشیدی (2010 میلادی) با شماره 1009 در فهرست حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسید.

نسخه خطی المسالک و الممالک استخری از مهترین کتابهای جغرافیایی سده 4 ه.ق است که ترجمه فارسی آن در سال 726 ه.ق توسط محمد نخجوانی در اصفهان کتابت شده است.

نسخه خطی خمسه نظامی را شاعر بزرگ ایران حکیم نظامی گنجوی سروده است. مجموعه خمسه نظامی شامل پنج کتاب مخزن الاسرار، خسرو شیرین، لیلی و مجنون، هفت پیکر و اسکندرنامه است که به پنج گنج هم مشهور است. کتابت این نسخه را شیخ محمد بن فخر الدین احمد الکاتب السلطانی الهروی به خط نستعلیق در روز 20 ماه مبارک رمضان سال 933 به پایان رساند.