کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده و گزارشات منتشر گشته، کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است.

ایران و ژاپن در برخی شاخه های فرهنگی مانند پوشش های اصیل و سنتی مشترکاتی با یکدیگر دارند. کیمونو با نمایش حس زیبایی شناسی ژاپنی ها یکی از نمادهای سادگی و زیبایی در فرهنگ مردم این کشور می باشد. تانیزاکی، نویسنده مشهور ژاپنی معتقد است در فرهنگ ژاپنی، زیبایی صرفا در شکل و ظاهر نیست بلکه به فضا، سایه، نور، روشنایی، تاریکی و عواملی از این قبیل نیز وابسته است. این نگاه زیبایی شناختی در کیمونوی ژاپنی متبلور است و برخی مولفه های اخلاقی مانند حیاء، سخت کوشی، احترام به خانواده را به خوبی به تصویر میکشد.

لباس محلی اقوام ایرانی هم برگرفته از آداب و رسوم هر منطقه است که به عواملی مانند آب و هوا، منابع موجود برای تهیه لباس و قدمت آن وابسته می باشد. پوشش سنتی و محلی اقوام بیانگر اصالت، تمدن و هویت مردمان آن سرزمین است، زیرا براساس فرهنگ، هنر، اعتقادات و باورهای آن قوم طراحی و دوخته شده است.

تاریخچه کیمونو

کیمونو معروف ترین و رایج ترین لباس سنتی در ژاپن است. این لباس در دوره هی آن (794-1193 م.) به شهرت رسید. واژه کیمونو در لغت به معنای چیزی برای پوشیدن است و به طور کلی برای اشاره به لباس استفاده می شود. حدود 150 سال پیش، لباسهای غربی به ژاپن معرفی شد. مفهوم کیمونو به وافوکو تغییر کرد و اکنون به معنای لباس سنتی ژاپنی استفاده می شود.

از دیرباز مردم ژاپن حس زیبایی شناسی خود را در کیمونو به نمایش می گذاشتند. در طراحی این لباس سنتی از عناصر طبیعی مانند دریا، کوه، تغییرات چهارفصل استفاده می شود. کیمونو که در طول تاریخ طولانی ژاپن تغییرات زیادی داشته، یکی از نمادهای سنتی فرهنگ این کشور است که مایه افتخار مردمان آن سرزمین است.

براساس مقاله کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است، باید بدانید که با ورود فرهنگ خارجی، کیمونو به تدریج در فرهنگ مردم کمرنگ شد. تا جنگ جهانی دوم، مردان و زنان ژاپنی، اگرچه در شهر لباس و کت و شلوار می پوشیدند اما همچنان در خانه لباس های سنتی را ترجیح می دادند.

پس از جنگ جهانی دوم وضعیت تغییر کرد؛ کیمونو به لباسی برای مناسبت های خاص مانند شب سال نو یا مراسم عروسی تبدیل شد. بسیاری از جوانان دیگر نمی توانند لباس های سنتی را به تنهایی بپوشند. آنها به آموزش هایی ویژه نیاز دارند تا بتوانند لباس های سنتی را به صورت صحیح تن کنند.

از دوره جومون های اولیه تا دوره های یاماتو، آسوکا، نارا، هی آن، موروماچی و ادو عوامل متعددی بر شکل و طرح پوشاک ژاپنی تأثیرگذار بوده است. شرایط آب و هوایی، سبک زندگی، آداب و رسوم دربار امپراتورها، قوانین و مقررات، توسعه فنون نساجی، سبک رنگرزی و فناوری های جدید در تولید کیمونو از جمله عوامل موثر بر لباس سنتی ژاپنی ها بوده است.

دوره جومون

جومون ها 300 سال قبل از میلاد فرمانروایی می کردند. لباسهای این دوره از کنف تهیه و به صورت آزاد بسته میشد. بین لباس زنان و مردان هیچگونه تفاوتی وجود نداشت.

دوره یاماتو

لباس این دوره از دو بخش بالایی و پایینی تشکیل شده بود. قسمت بالایی آستین هایی چسبان داشت. در این دوره، هنر پرورش کرم ابریشم توسط مهاجران چینی به ژاپنی ها معرفی شد. ژاپنی ها در این دوره مهارت و تکنیکی در زمینه رنگرزی نداشتند، در نتیجه پارچه ها ابریشمی به رنگ سفید باقی می ماند.

دوره آسوکا

براساس مقاله کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است، باید بدانید که در این دوره در شیوه های دوخت و دوز پیشرفت بیشتری حاصل شده بود. لباسهای بلندتر و گشادتر پوشیده میشد. پوشاک درباری ها به سه دسته لباس های رسمی، لباس های درباری متحدالشکل و لباس هایی که رنگشان طبق رتبه و مقام تعیین میشد، تقسیم میشد.

دوره نارا

در اصل، کیمونو کلمه ژاپنی برای لباس بود. در سالهای اخیر، این کلمه به طور خاص برای اشاره به لباس های سنتی ژاپنی استفاده شده است. کیمونو به شکل امروزی در دوره هی آن شکل گرفت. از زمان های قدیم و در تمام طول دوره نارا مردم ژاپن معمولا یا از لباس های بالا و پایین جدا (شلوار یا دامن) یا لباس های یک تکه استفاده می کردند.

دوره هی آن

فرهنگ کیمونو در دوره هی آن توسعه یافت و به تدریج با توجه به آب و هوای ژاپن تغییر شکل داد. در این دوره یک تکنیک جدید کیمونو سازی به نام برش مستقیم پدید آمد. این روش شامل بریدن تکه های پارچه در خطوط مستقیم و دوختن آنها به یکدیگر است. با استفاده از این تکنیک، سازندگان کیمونو مجبور نبودند به شکل بدن صاحب آن توجه کنند.

کیمونوهای برش مستقیم برای همه نوع آب و هوایی مناسب بود. میتوان آنها را به صورت لایه های مختلف پوشید تا گرما را در زمستان فراهم کند. کیمونوهای دوخته شده از پارچه های قابل تنفس مانند کتان در تابستان راحت بودند. این ویژگی های کیمونو باعث شد تا به بخشی از زندگی روزمره مردم ژاپن تبدیل شود. رنگ ها و طرح های کیمونو براساس طبقه اجتماعی متفاوت بود. کیمونوهای رنگارنگ نشان از موقعیت اجتماعی بالا داشت.

با گذشت زمان، در شرایطی که پوشیدن کیمونو به صورت لایه ای مد شد، ژاپنی ها به رنگ های مختلف کیمونو توجه می کردند و حساسیت آنها نسبت به رنگ افزایش یافت. به طور معمول، ترکیب رنگ ها؛ رنگ های فصلی یا طبقه سیاسی را نشان می دهد. در این زمان بود که آنچه اکنون به عنوان ترکیب رنگ های سنتی ژاپنی در نظر گرفته می شود، توسعه یافت.

در اواخر دوره نارا و دوره هی آن لباس هایی که مردم می پوشیدند بسته به موقعیت اجتماعی آنها به عنوان یکی از اعضای اشراف یا یک شهروند معمولی شروع به تغییر کرد. اشراف شروع به پوشیدن لباس هایی کردند که دست و پاهایشان را می پوشاند و به سختی راه می رفتند، در حالی که مردم عادی لباس هایی می پوشیدند که بیشتر شبیه لباس های مدرن بود، با آستین های صاف تر، روان تر و تحرک بهتر.

دوره کاماکورا

براساس مقاله کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است، باید بدانید که در دوره کاماکورا و دوره موروماچی هم مردان و هم زنان کیمونوهای رنگارنگ می پوشیدند. با افزایش قدرت طبقه جنگجو (سامورایی ها)، ژاپنی ها با لباس های رنگارنگ که نماینده رهبرانشان بود به میدان جنگ می رفتند.

دوره ادو

در دوره ادو قبیله جنگجوی توکوگاوا بر ژاپن حکومت می کرد. کشور به قلمروهای فئودالی که توسط اربابان اداره می شد، تقسیم شد. سامورایی های هر حوزه «لباس های متحدالشکل سامورایی» می پوشیدند. این لباس شامل یک کیمونو و یک کامیشیمو بود که روی کیمونو می پوشیدند و با الگوهای روی کامیشیمو مشخص می شدند. کامیشیمو ترکیبی از لباس رویه بدون آستین است که از کتانی ساخته شده و برای برجسته کردن شانه ها بوده و هاکاما، نوعی شلوار دامن مانند است. به موازات توسعه تکنیک های ساخت کیمونو، این لباس به قالبی هنری تبدیل شد. کیمونو ارزش بیشتری پیدا کرد به گونه ای که والدین آنها را به عنوان میراث خانوادگی به فرزندان خود تحویل می دادند.

دوره میجی تا امروز

در دوره میجی ژاپن به شدت تحت تأثیر فرهنگهای خارجی قرار گرفت. دولت مردم را تشویق کرد که پوشش و عادات غربی را بپذیرند. مقامات دولتی و پرسنل نظامی طبق قانون برای فعالیت های رسمی خود ملزم به پوشیدن لباس های غربی بودند. از طرف دیگر، شهروندان عادی ملزم بودند در مناسبت های رسمی کیمونویی تزئین شده با نشان خانوادگی خود به نام کامون بپوشند که نشان از پیشینه خانوادگی آنها داشت. به این نوع کیمونو مونتسوکی می گویند. از آن زمان، مونتسوکی به لباس رسمی مردم ژاپن تبدیل شد.

لایه های متعدد کیمونو

بخشی از کیمونو را تزیینات خاص تشکیل می دهد. نکته ای که در مورد کیمونو وجود دارد این است که لایه های زیادی دارد. برای پوشیدن کیمونو به روش ژاپنی چه چیزهایی لازم است؟

• ناگاجوبان (Nagajuban): زیر کیمونوی اصلی پوشیده می شود.
• اری شین (Eri-shin): برای گذاشتن یقه استفاده می شود.
• کیمونو (Kimono): لباس اصلی
• اوبی (Obi): نوعی کمربند یا ارسی است که با اکثر لباس های سنتی ژاپنی، به ویژه کیمونو، پوشیده می شود. دور کمر پیچیده شده و از پشت بسته می شود. سبک های مختلفی از اوبی وجود دارد که از نظر عرض، طول، جنس، الگو و سبک گره متفاوت است. بستن اوبی، از جمله هنرهایی است که به طور سنتی از مادران به فرزندان خود منتقل شده است.
• اوبی ایتا (Obi-ita): صفحه ای که در جلو بین لایه های کمربند اوبی قرار می گیرد تا سطح آن صاف شود.
• اوبی ماکورا (Obi-makura): یک کوسن کوچک با گره هایی که می توان از آن برای شکل دادن به اوبی به شکل دلخواه استفاده کرد.
• اوبی جیمه (Obijime): توری تزئینی است که روی کمربند بسته می شود و کل ساختار را محکم می کند.
• اوبیاژ (Obiage): تکه پارچه کوچکی (معمولاً ابریشم) که برای پوشاندن قسمت بالایی اوبی استفاده می شود.
• تابی (Tabi): جوراب پنجه، به طور سنتی با صندل زوری پوشیده می شود.
• جوری (Jori): کفش سنتی ژاپنی
• گتا (Geta): صندل های سنتی ژاپنی است که اغلب با پایه چوبی و بندهای پارچه ای ساخته می شود. گتا روی دو تخته چوبی بلند ساخته می شود و راه رفتن در جاده های خاکی را بدون زمین خوردن یا کثیف شدن آسان تر می کند. امروزه اغلب به عنوان اکسسوری استفاده می شود.

طرح های فصلی کیمونو

در فصل بهار لباسهایی با رنگ های روشن و طرح های گل و منظره پوشیده میشود. در پاییز لباسهای ژاپنی رنگ هایی متناسب با حال و هوای آن فصل را دارد؛ برای طراحی کیمونوی پاییزی از طرح و نقش گل داوودی و برگ درخت افرا استفاده می شود. ژاپنیها در زمستان به ویژه در آستانه تعطیلات، کیمونوهایی با طرح و نقش درخت کاج، شکوفه های آلو و گیاه بامبو میپوشند که آن را نشانه خوش اقبالی و سعادتمندی می دانند. جنس پارچه ها نیز در هر فصل متفاوت است. در تابستان از پارچه های کتانی و کنفی و در پاییز و زمستان از پارچه های ضخیم یا آستردار برای تهیه کیمونو استفاده می شود.

تاریخچه تولید پارچه کیمونو

ژاپنی ها فنون نساجی و رنگرزی را در اصل از کره و چین به عاریت گرفته اند. در قرن هشتم میلادی، هدیه دادن طاق های پارچه ابریشم، زربافت و ملیله دوزی شده بین ژاپن و کشورهای همسایه (کره وچین) مرسوم بود. در طول قرنها ژاپنی ها این منسوجات را همچون گنجینه ای ارزشمند محافظت و در مورد آنها مطالعه و تحقیق میکردند، تا اینکه خودشان اقدام به تولید کردند. مهارت های بی نظیر و حس زیبایی شناسی دقیق ژاپنی ها سبب شد پارچه کیمونو به یکی از عالی ترین گنجینه های ژاپن تبدیل شود.

برش و طرح و نقش کیمونو

برش کیمونو شامل چهار تکه (باریکه) اصلی است. دو تکه برای پوشش تنه و دو تکه برای آستینها. البته باریکه های کوچکی را هم برای دوختن یقه و قسمتهای باریک جلوی لباس در نظر میگیرند. به طور معمول کیمونوهایی که دارای طرحهای بافته شده و نقش های تکرار شونده رنگ آمیزی باشد غیررسمی به شمار می آیند. کیمونوی رسمی طرح ساده دارد و تک رنگ است، یا لبه های آن رنگ آمیزی متفاوتی دارد. کیمونوها در اصل شامل چندین ردا با رنگ های متفاوت بودند که تعداد آنها گاهی به 12 هم میرسید.

کیمونوها عموما آستین های بزرگی دارد و از شانه ها تا پاشنه پا می رسد. کیمونوی مردانه معمولا رنگ های ملایم تری دارد و از پارچه های مات ساخته می شود. طرح های کیمونوی زنانه به قدری زیباست که آنها را به آثار هنری تبدیل کرده است. همین موضوع سبب شده مخاطب نسبت به کیمونوی زنانه علاقه بیشتری نشان دهد. کیمونوی زنانه به طور سنتی از ابریشم دوخته می شود، اما امروزه در دوخت آن از پلی استر نیز استفاده می شود. تکنیک های تزئین شامل گلدوزی، نقاشی یوزن و رنگرزی است.

چرا کیمونو گران است؟

کیمونوی ابریشمی واقعی با دست دوخته می شود. ابریشم، به ویژه ابریشم طبیعی گران است.پارچه کیمونو با دست رنگ می شود. این به طور قابل توجهی بر قیمت نهایی محصول تأثیر می گذارد. خیاط هایی که کیمونو می دوزند آموزش هایی ویژه می بینند و باید توانایی دوختن کیمونو در 8 ساعت را داشته باشند. دوخت کیمونو هم کاردستی و هم هنر است و نیاز به مهارت و ذوق دارد.

انواع کیمونوی زنانه

براساس مقاله کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است، باید بدانید که کیمونوی بانوان انواع مختلف و متنوعی دارد که هر یک بر حسب سن، فصل و مناسبت پوشیده می شود.

اوچی کاکه (Uchikake)

اوچی کاکه کیمونویی بسیار رسمی است که فقط به عنوان لباس عروس یا در اجراهای سنتی مانند کابوکی استفاده می شود. اوچی کاکه به لایه بیرونی لباس سنتی عروسی برای زنان اطلاق می شود که اغلب از قرمز روشن یا سفید به عنوان رنگ زمینه استفاده می کند و نماد تولد دوباره به عنوان یک همسر است. اوچی کاکه همچنین با گلدوزی آراسته می شود و با استفاده از تکنیک های مختلفی مانند شیبوری (رنگرزی) و سوریهاکو (نقش ورقه طلا یا نقره روی پارچه) تزئین می شود.

این نوع کیمونو روی کیمونوی اصلی پوشیده می شود و نیازی به بستن کمربند «اوبی» نیست. نقوش مجللی از طرح ها مانند جرثقیل، لاکپشت، ققنوس، درختان کاج، بامبو، شکوفه های آلو کل لباس را می پوشاند.

نام اوچی کاکه از فعل اوچی کاکرو (پوشیدن) گرفته شده است که به شیوه ای از طبقات حاکم در قرن شانزدهم برای پوشیدن کیمونو بدون کمربند بر روی لباس های دیگر اشاره دارد. اوچی کاکه اولین بار در دوره موروماچی (1336 – 1573 م) ظاهر شد که توسط زنان سامورایی پوشیده میشد. در دوره ادو (1603 – 1868 م) زنان دارای موقعیت های بالاتر در قلعه ادو یا بانوان ارشد دربار در کاخ امپراتوری آن را به صورت روزانه نیز می پوشیدند. در نیمه دوم دوره ادو بود که زنان ثروتمند از آن به عنوان لباس رسمی عروسی استفاده کردند.

شیروموکو (Shiromuku)

شیروموکو یک کیمونوی اوچی کاکه با رنگ سفید خالص می باشد که بر روی آن گلدوزی هایی انجام شده است. این لباس را عروس در مراسم رسمی ازدواج به سبک شینتو می پوشد. این کیمونوی بسیار آراسته و رسمی معتبرترین نوع لباس عروس سنتی ژاپن محسوب می شود. لباس عروس شیروموکو شامل لوازم جانبی مانند کاتسورا (کلاه گیس)، کانزاشی (زیور آلات مو)، سوهیرو (بادبزن تاشو)، هاکوسکو (نوعی کیسه آرایش) و کایکن (خنجر کوتاهی که زنان سامورایی برای دفاع از خود داشتند) است.

در نظام کانجی، شیروموکو به معنای سفید خالص است. از آنجایی که سفید رنگی مقدس بوده که از زمان های قدیم به عنوان «رنگ خورشید» در نظر گرفته شده، این لباس سفید به معنای پاکی و لطافت قلب است. این لباس در دوره موروماچی به عنوان لباس عروس برای زنان سامورایی درنظر گرفته شد. سنت در کنار هم قرار گرفتن شیروموکو با واتابوشی نیز به دوره موروماچی باز می گردد، زیرا زنان برای محافظت از خود در برابر گرد و غبار و سرما، کیمونو را بر روی سر خود قرار می دادند.

فوری سوده (Furisode)

فوری سوده رسمی ترین سبک کیمونو است که توسط زنان جوان و اغلب مجرد در ژاپن پوشیده می شود. این کیمونو با آستین های آویزان بلندش که بین 80 تا 114 سانتیمتر طول دارد، قابل تشخیص است، اوفوری سود(فوری سوده بزرگ) که طول آستین آن در حدود 114 سانتیمتر است، اغلب توسط عروس ها در مراسم عروسی به عنوان جایگزینی برای ایرو اوچی کاکه پوشیده می شود. طول آستین چو فوری سوده متوسط حدود 100 سانتیمتر است.

این کیمونوی رسمی توسط مهمانان مجردی که در مراسم عروسی، مهمانی های رسمی یا سایر انواع مراسم از جمله جشن فارغ التحصیلی شرکت می کنند، استفاده می شود.«هاکاما» لباس شلوار مانندی است که روی کیمونو می پوشند. فوری سوده با الگوهای سنتی و رنگارنگ در سراسر لباس تزئین شده که بیانگر امید به خوشبختی، خوش شانسی و طول عمر است، به همین دلیل در مناسبت های مهم زندگی افراد مورد استفاده قرار می گیرد.

براساس مقاله کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است، باید بدانید که فوری سوده به عنوان یک کیمونو برای زنان جوان در دوره ادو توسعه یافت و نام آن به معنای آستین تاب دار است. نظریه های مختلفی در مورد اینکه چرا آستین های آن تا این حد بلند شده وجود دارد. طبق یک نظریه، پس از ورود ژاپن به یک دوره باثبات، آگاهی مردم از فرهنگ افزایش یافت و بسیاری از زنان جوان شروع به یادگیری رقص کردند. از آنجایی که آستین های بلندتر باعث می شد حرکات هنگام رقص زیباتر به نظر برسد، آستین های کیمونو بلندتر شد.

تومه سوده (Tomesode)

تومه سوده یک کیمونوی بسیار رسمی با آستین های متوسط است که معمولا توسط زنان متاهل پوشیده می شود دو نوع تومه سوده وجود دارد: سیاه و رنگی؛ این کیمونو به اصطلاح جمع و جورتر است و طرح و رنگ ساده ای دارد. تومه سوده در ابتدا از کیمونوی فوری سوده ایجاد شد به همین دلیل رنگ ها و الگوهای مختلفی داشت. اما در دوره ادو، پس از اینکه نوعی کیمونو به نام «ادوزوما» رایج شد، همین طرح برای تومه سوده نیز به کار گرفته شد.

کوروتومسوده (Kurotomesode)

رنگ پایه این نوع کیمونو مشکی است که در دوره میجی پذیرفته شد و تحت تأثیر لباس رسمی غربی قرار گرفت. کوروتومسوده رسمی ترین کیمونو برای زنان متاهل است و در مراسم عروسی و پذیرایی توسط بستگان نزدیک زوجی که در حال ازدواج هستند، پوشیده می شود. این کیمونو با ورق طلا و گلدوزی تزئین شده است.

الگوهای سنتی این کیمونو بیانگر آرزوهای شاد در مراسم عروسی است.

ایروتومسوده (Irotomesode)

یک تومسوده با رنگ پایه ای غیر از مشکی است. سطح رسمی بودن لباس به تعداد تاج ها بستگی دارد. با پنج تاج، مانند کوروتومسوده رسمی در نظر گرفته می شود. اگر سه تاج داشته باشد، می توان آن را برای مناسبت های نیمه رسمی پوشید. در حالی که یک تاج آن را برای رویدادهای غیررسمی مانند جشن های ورودی و فارغ التحصیلی مناسب می کند. ایروتومسوده کیمونویی است که می تواند برای اهداف وسیع تری استفاده شود و پوشیدن آن به زنان متاهل محدود نمی شود.

هومونگی (Homongi)

لباسی نیمه رسمی با طرح های رنگارنگ مخصوصا در پشت لباس و آستین ها است. هم خانم های متاهل و هم خانم های مجرد آن را می پوشند. این کیمونو در طیف وسیعی از مناسبت ها از موقعیت های غیررسمی گرفته تا مناسبت های رسمی تر مانند اجرای تئاتر، مهمانی های چای، گردهمایی های کلاسی، بازدید از معابد، جشن های ورودی یا فارغ التحصیلی کودکان مناسب است. انتخاب رنگ و طرح هومونگی با توجه به مناسبت و فصلی که پوشیده می شود، بسیار مهم است. به عنوان مثال کیمونو با رنگ های تند و مجلل و نقش های فرخنده کلاسیک برای مراسم عروسی پیشنهاد می شود؛ در حالی که کیمونو با رنگهای روشن و ظریف با طرح های ملایم برای رویدادهایی مانند جشن ورود یا فارغ التحصیلی کودکان ترجیح داده می شود.

تسوکه سج (Tsukesage)

کیمونویی است که زنان متاهل و مجرد هردو می پوشند. نسبت به هومونگی از اعتبار کمتری برخوردار است.به طور کلی، الگوهای تسوکه سج معمولی تر، کوچک تر بوده و به طور متعادل تر روی سجاف، آستین، سینه و شانه ها طراحی می شود. این نوع کیمونو برای موقعیت هایی مانند مراسم ورودی و فارغ التحصیلی کودکان، گردهمایی های کوچک، مهمانی های نیمه رسمی، شرکت در یک مراسم تئاتر مانند نمایش کابوکی و سایر رویدادهای نیمه رسمی پیشنهاد می شود.

ایروموجی (Iromuji)

ایروموجی کیمونویی است که به رنگی غیر از سیاه یا سفید رنگ می شود و روی آن نقش و نگار یا گلدوزی وجود ندارد. ایروموجی ممکن است در رنگ های یکدست یا با جیمون (الگوی بافته شده در پارچه) باشد و با ظاهری ساده و کم رنگ مشخص می شود. این کیمونو اغلب در مهمانی های چای پوشیده می شود اما میتوان آن را در انواع مراسم رسمی، نیمه رسمی و غیر رسمی بسته به تعداد تاج و رنگ استفاده کرد.

هنگامی که ایروموجی به عنوان لباس رسمی استفاده می شود با رنگهای روشن مانند صورتی و زرد طراحی می شود. ایروموجی هایی با رنگهای آبی تیره و خاکستری مناسب مراسم تدفین است.

کومون (Komon)

کومون نوعی کیمونو با الگوی تکراری است که با تکنیک رنگرزی شابلون به نام «کاتازوم» ایجاد شده است. کومون به معنای«الگوی کوچک» است، اما اندازه واقعی الگوها می تواند متفاوت باشد. به طور کلی، کومون ها لباس روزانه محسوب می شود، اما مواردی که می توانید این نوع کیمونو را بپوشید بسته به طرح، اکسسوری ها و فضای مراسم تغییر می کند. به عنوان مثال، الگوهای مجلل تر آن برای مهمانی های معمولی، نمایش های تئاتر، مهمانی های شام و مهمانی های چای مناسب هستند. از انواع معمولی تر کومون ها میتوان برای شرکت در کلاسهای موسیقی، مراسم گل آرایی و همچنین گردهمایی با دوستان استفاده کرد.

اوسومونو (Usumono)

براساس مقاله کیمونو زیباترین گنجینه ملی و لباس سنتی ژاپنی ها است، باید بدانید که در ماه های گرمتر سال می توانید یک کیمونوی تابستانی به نام «اوسومونو» بپوشید که به معنای واقعی کلمه به معنای «لباس نازک» می باشد زیرا آستر ندارد و شفاف است. به طور معمول، اوسومونو فقط در ماههای جولای و آگوست پوشیده می شود. این نوع کیمونو از پارچه های ابریشمی یا کتانی و کنفی دوخته شده و در تابستان به مخاطبان حس خنکی و سبکی القا می نماید.

یوکاتا (Yukata)

یوکاتا در لغت به معنای«لباس حمام» است، اگرچه استفاده از آنها دیگر محدود به لباس حمام نیست. این لباس معمولی ترین لباس سنتی بدون آستر با آستین کوتاه است که معمولاً از پنبه، کتان یا کنف برای استفاده در تابستان دوخته می شود. یوکاتا را زنان در هر سنی، برای بسیاری از موقعیت های غیررسمی می توانند بپوشند. یوکاتا در دوره اِدو رایج شد و از یک کیمونوی ابریشمی تک لایه به آنچه امروز است تبدیل شد.

جونی هیتو (Junihitoe)

این کیمونو نوعی لباس رسمی درباری است که توسط نجیب زادگان و زنان دربار در دوره امپراطوری هی آن (794-1185) پوشیده میشد. جونی هیتو به معنای 12 لایه است، اما با وجود نام، تعداد لایه ها می تواند متفاوت باشد. می توانست 20 لایه داشته باشد، اما در پایان دوره هِی آن به حدود پنج لایه تقلیل پیدا کرد.

کیمونوی مردان

مردان ژاپنی قبلاً کیمونو را در زندگی روزمره می پوشیدند، ولی امروزه آن را فقط در جشن ها، مراسم و مناسبت های ویژه به تن می کنند. طرح این لباس مثل کیمونوی بانوان هم می تواند ساده و هم پر نقش و نگار باشد. طرح های مورد علاقه مردان ژاپنی شامل اژدها، گیاه بامبو، طرح های هندسی و نمادهای کانجی و به طور خلاصه طرح هایی است که نشان دهنده جنس مذکر باشد و زمینه آنها بیشتر به رنگ های آبی، مشکی، قهوهای، خاکستری یا سفید است. آستین کیمونوی مردان برخلاف کیمونوی بانوان کاملا دوخته شده است. هر کیمونو یک کمربند ساشی هم رنگ و هم طرح دارد. البته برای مناسبتهای ویژه کمربندی به نام کاکو یا هِکو مورد استفاده قرار میگیرد.

کیمونوی کودکان

کیمونوی کودکان در اصل نمونه کوچک شده کیمونوی بزرگسالان با همان ریزه کاری ها و اضافات است ولی از نظر نقش و نگار و رنگ روشنتر و شادتر می باشد. این لباس را بچه ها در جشن ها و مناسبت های ویژه ای مثل دیدار از معابد محلی در تعطیلات می پوشند. پوشاندن این لباس به تن یک دختربچه حداقل یک ساعت طول میکشد.

در ژاپن روزی وجود دارد که به نام 7-5-3 معروف است. این روز 24 آبان مصادف با 15 نوامبر می باشد. در این روز پسران 3 یا 5 ساله و دختران 3 یا 7 ساله کیمونو میپوشند و برای عبادت به معبد میروند.

کودکان خردسال معمولاً لباسی به نام هانتن می پوشند که از کتان دوخته شده و لایه ای از پلی استر دارد. بسیار شبیه کت پنبه دوزی شده است. هانتن ها مثل کیمونو خوش رنگ و طرح است، ضمن اینکه پوشاندن آن به تن بچه ها به دشواری کیمونو نیست.

دختربچه ها کیمونویی می پوشند که دقیقاً شبیه کیمونوی بزرگسالان بوده و شامل تمام متعلقات مانند کیف، کفش، کمربند، شانه سر و مواردی از این دست می باشد. پسربچه ها کیمونو یا نیم تنه میپوشند. برای مناسبت های رسمی و جشن ها، کیمونویی با کمربند پهن مورد استفاده آنها قرار میگیرد.

توسعه روابط فرهنگی ایران و ژاپن براساس پوشش های سنتی دو کشور

پوشش های قدیمی و سنتی ایران و ژاپن یکی از مولفه های فرهنگی است که می تواند برای توسعه روابط فرهنگی ایران و ژاپن مورد بحث و بررسی قرار گیرد است. بر همین اساس پیشنهاد می شود با توجه به اینکه ژاپنی ها به آشنایی با فرهنگ دیگر کشورها علاقمند هستند. می توان از ظرفیت برنامه روز/هفته/ماه فرهنگی که توسط نمایندگی فرهنگی کشورمان در ژاپن برپا می شود بهره برداری کرده و پوشش محلی اقوام و پوشش های اصیل و سنتی کشورمان را به مخاطبان ژاپنی معرفی کرد یا در زمان برگزاری مناسبت های آیینی مثل نوروز، یلدا، محرم از پوشش اقوام ایرانی استفاده شود. در حین اجرای مراسم شناسنامه کوتاهی از تاریخچه آن پوشش به مخاطبان ارائه شود.

همچنین میتوان برنامه ریزی برای انجام کار مشترک در زمینه معرفی پوشش های سنتی دو کشور به منظور معرفی فرهنگ و تمدن هر یک از کشورها با استفاده از ظرفیت انجمن های دوستی و موسسات مردم نهاد ژاپنی-ایرانی از دیگر اقدامات فرهنگی است که می تواند جز دستور کار نمایندگی فرهنگی کشورمان در ژاپن قرار گیرد. علاوه بر آن معرفی سنتها و پوششهای محلی اقوام ایرانی در حاشیه کلاسهای آموزش زبان فارسی به مخاطبان ژاپنی از دیگر اقدامات موثر است. برای نمونه از مدرس زبان فارسی خواسته شود تا در هر جلسه کلاس پوشش یکی از اقوام را به تن داشته و آن را به فارسی آموزان معرفی کرد.

برگزاری تئاتر و نمایش با درون مایه ای که برای اجرایش بتوان از پوشش های اقوام استفاده کرد. تئاتر از جمله هنرهای مورد علاقه ژاپنی هاست که قدمتی طولانی در این کشور دارد. در قالب اجرای تئاتر هم میتوان پوشش های اصیل ایرانی را به مخاطب معرفی کرد؛ همچنین برنامه ریزی برای انجام کار مشترک در زمینه مسیقی محلی (آیینی) و اجرای موسیقی با پوشیدن لباس های سنتی اقوام ایرانی از دیگر فعالیتهایی است که می تواند منجر به معرفی فرهنگ غنی کشورمان شود.