موزه لباس و منسوجات سنتی خراسان جنوبی گنجینه ای از سادگی و اصالت است

ایرنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده و گزارشات منتشر گشته، موزه لباس و منسوجات سنتی خراسان جنوبی گنجینه ای از سادگی و اصالت است.

نخستین موزه تخصصی لباس محلی و منسوجات سال گذشته در خانه پردلی بیرجند به طور رسمی گشایش یافت. این موزه که با هدف گردآوری لباس های محلی از طریق خریداری یا به امانت گرفتن راه اندازی شده، به بازآفرینی و احیای انواع لباس های محلی نیز می پردازد.

موزه لباس و منسوجات سنتی میزبان گردشگرانی است که علاقمند به شناخت فرهنگ غنی منطقه جنوب خراسان هستند. تالار نمایش، کارگاه پارچه بافی سنتی، پوشش های مناطق مختلف خراسان جنوبی، عکاسخانه و خیاط خانه از بخش های این موزه است که انواع لباس های ابریشمی دستباف، اطلس، کرباس، برک، قارت و عروس همچنین پارچه های سنتی برک، کرباس و مله در آن به نمایش گذاشته شده است.

در واقع، موزه لباس و منسوجات خراسان جنوبی مجموعه ارزشمند بوده که بخشی از هویت و اصالت مردمان این سرزمین را به نمایش میگذارد.

برای دیدن موزه لباس و منسوجات سنتی خراسان جنوبی از کوچه منتظری 3 وارد بافت تاریخی شهر بیرجند می شویم و پس از طی مسیر کوتاه به خانه تاریخی پردلی می رسیم.

خانه زیبا با معماری اصیل در 2 طبقه مهیای پنج بخش موزه لباس و منسوجات شده که شروع بخشها از طبقه دوم است؛ بخش اول موزه لباسهای خراسان جنوبی است که براساس جنس، نوع پارچه و مدل طراحی آن طبقه بندی شده است.

قدمت بیشتر این لباسها به 150 سال قبل بر می گردد که احتمالا از دوران قاجار تاکنون به جا مانده است.

پیراهن مردانه، لباس شیردهی و قدیفه یا چادر زنانه، لباس میهمانی، کیسه و قطعه تزئینی از نمونه های بخش اول موزه لباس است که بیشتر پارچه ها از ابریشیم و اطلس بافته شده، گرچه کرباس رنگ شده با گیاه نیلی هم بچشم میخورد.

لباس زمستانه مردم خراسان جنوبی که از کرک و برک بوده نیز در این بخش وجود دارد و یک قارت قدیمی که از پشم گوسفند بافته شده است.

آنچه در میان لباس های سنتی خراسان جنوبی بیش از همه جلب توجه می کند دامن ها و پیراهن های کوتاه پر چین است که در این منطقه به آن شلیته می گویند.

اغلب مردم خراسان جنوبی در قدیم از شلوارهای گشاد استفاده می کردند که نمونه هایی از آن در موزه لباس موجود است.

تفاوت پیراهن های مردانه و زنانه در جامعه قدیم خراسان جنوبی را از نوع یقه میتوان تشخیص داد، این توضیحی است که مدیر موزه لباس های سنتی و نساجی خراسان جنوبی به خبرنگار داد و گفت: پیراهن زنانه یقه آن از جلو باز میشده و پیراهن مردانه از روی دوش، برای همین در قدیم پیراهن را به صورت خام روی جهیزیه عروس می گذاشتند و براساس نیاز هر شخص در خانواده یقه آن باز میشد.

غزاله دلیری افزود: جمع آوری این لباس های قدیم بیش از پنج سال زمان برده که تقریبا همه از مردم محلی در روستاهای مختلف استان خریداری و به موزه منتقل شده است.

وی در بازدید از بخش دوم موزه با عنوان گنیجنه لباس های عروس قدیم به توضیحات خود این موضوع را اضافه کرد که همه پارچه های استفاده شده در این لباس ها دستباف بوده و با دست هم دوخته شده است.

مدیر موزه لباس های سنتی و نساجی خراسان جنوبی گفت: دکمه های لباس ها نیز از صدف و سنگ ساخته شده یا به جای دکمه در برخی لباس گره استفاده کردند.

وی تصریح کرد: بیشتر این لباس ها روفو شده اند و در واقع با جمع آوری چنین مجموعه ای اکثر لباس های سنتی خراسان جنوبی را از نابودی نجات دادیم، زیرا در برخی نقاط این لباس ها را از تنور بالا کشیدیم.

دلیری درباره معرفی نوع لباس عروسی در زمان قدیم گفت: لباس عروس و داماد مشابه لباس معمولی شامل پیراهن، شلیته و شلوار بوده اما رودوزی بیشتر و رنگ شادتری دارد.

وی به یکی از لباس های عروس مرسوم در بیرجند و خوسف اشاره کرد که از دوران قاجار بجا مانده و افزود: پارچه این لباس سفید کرباس بوده که رودوزی های سنتی زیبایی بر آن نقش بسته است.

مدیر موزه لباس های سنتی و نساجی خراسان جنوبی با بیان اینکه تزئین لباس های قدیمی خراسان جنوبی با سیاه دوزی و چکن دوزی است، ادامه داد: تمامی طرح هایی که روی لباس ها و پرده های آن زمان نقش می بسته، الهام گرفته از طبیعت منطقه است.

وی یادآور شد: معمولا هر نقشی نماد یک چیز است مثلا بوته جقه و نقش سرو در فرش ها نماد خوشبختی و برکت بوده است.

دلیری در ادامه لباس عروس مربوط به 50 سال پیش که از پارچه وارداتی دوخته شده را نشان داد و گفت: اغلب لباس ها تولیدی مردمان منطقه است و گاهی تمام سال را تلاش می کردند تا دست لباس برای اعضای خانواده تولید شود.

وی افزود: حتی بند شلوار و دامن را هم در قدیم خودشان می بافتند که هم وقت زیادی صرف آن میشد در حالی که دیده نمی شود.

در بخش بعدی موزه لباس های رنگارنگ روستای چنشت و لباس عشایر استان وجود دارد و در واقعی بخشی از هویت فرهنگی مردم به نمایش گذاشته شده است.

همچنین، در این موزه نوع پارچه های قدیم، نحوه کاشت و برداشت پنبه مله در استان خراسان جنوبی به نمایش گذاشته شده که برای گردشگران به عنوان تنها پنبه رنگی جهان جاذبه خاص دارد، چون در جای دیگر نمی توانند شبیه به آن را پیدا کنند.

مدیر موزه لباس و منسوجات طبیعی خراسان جنوبی در این بخش توضیح داد که تمامی مراحل تولید پارچه از پنبه مله باید با دست انجام شود و به واسطه کوتاه بودن طول الیاف آن نمی تواند در کارخانه تبدیل به نخ شود که از این جهت سختی کار فراوانی دارد.

در بخش پنجم موزه هم دستگاه توبافی نگهداری می شود تا بازدید کنندگان از شیوه و چگونگی بافت پارچه های قدیمی خراسان جنوبی چون پارچه تولیدی از پنبه مله آگاهی پیدا کنند.