سکه حرمین برای نخستین بار در شیراز رونمایی شد

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر گشته و گزارشات بدست آمده، سکه حرمین برای نخستین بار در شیراز رونمایی شد.

«سکه» یک تکه کوچک از فلز، معمولاً دایره شکل و تخت، معتبر شده توسط یک دولت برای استفاده در داد و ستد اقتصادی یک جامعه است و کهن ترین سکه به شکل امروزی یافت شده در جهان به سناخریب پادشاه آشور با قدمت حدود 2 هزار و 700 سال تعلق دارد. همچنین «سکه ها» از دوران پادشاهان ضرب می شدند و معمولا تصاویر حکمران آن کشور بر روی آن نقش بسته بود تا نشان اقتدار و ماندگاری آن سلسله در طول تاریخ باشد.

بنا به گواه تاریخ، شیعیان و پیروان ائمه اطهار از صدر اسلام در تلاش بودند که نام ائمه را در سکه ها نقش نمایند، گرچه نام حضرت علی (ع) و امام رضا (ع) در سکه های دوره اولیه اسلامی وجود دارد اما از دوره ایلخانی به خصوص غازان خان نام ائمه اطهار به طور رسمی در سکه ها آورده شد؛ همچنین ضرب سکه های طلا و نقره به نام امام رضا (ع) و نوشتن نام آن حضرت بر سکه ها از سال 202 هـجری و از دوره مأمون عباسی آغاز شد.

اولین سکه به نام ایشان در خراسان در شهرهای مرو و سمرقند و در مرحله بعد در اصفهان ضرب شد که در آنها آن حضرت «ولیعهد مسلمین» نامیده شده اند نه ولیعهد مأمون. به علت محبوبیت امام رضا (ع) در بین مردم حتی پس از شهادت امام ضرب سکه به نام ایشان رواج داشته است.

بسیاری از پادشاهان چون از نفوذ معنوی امام رضا (ع) در بین مردم آگاهی داشتند، تلاش کردند با نشان دادن ارادت خود به آن امام همام بر میزان محبوبیت خود بیافزایند. بنابراین ضرب سکه به نام آن حضرت در دوران صفویه و پس از آن رونق بسیاری گرفت. همچنین نوشتن نام و القاب و صفات امام رضا (ع) و نقش گنبد و بارگاه امام بر سکه ها نشان از اهمیت مقام والای آن امام همام دارد.

مهمترین یافته محققان نشان می دهد که ائمه اطهار و به ویژه امام رضا (ع) در بین مردم عزیز و بسیار محترم بوده اند و صاحبان قدرت مجبور بودند به خاطر نفوذ تشیع از نام آنان استفاده کرده و از آنان به بزرگی یاد کنند و به نام آنان سکه ضرب کنند.

رفته رفته با پیدایش پول کاغذی سکه ها کنار رفتند و در قرن معاصر به عنوان یادبود ضرب می شوند حال در چند سال گذشته به همت فعالان حوزه هنر طلا و جواهر سازی، برای نخستین بار در جهان اسلام «سکه حرمین» به عنوان نمادی از هنرهای به کار رفته در حرم های مطهر خاندان عصمت و طهارت در ایران اسلامی طراحی شده است.

در طراحی سکه حرمین 12 گنبد برگرفته از آیات سوره توبه که به 12 ماه سال و به روایتی 12 امام شیعیان اشاره دارد و این گنبدها به صورت متحدالمرکز به دور یک نگین دایره ای سبز رنگ که نشانگر پیامبر و گنبد مسجدالنبی (ص) است، دیده می شوند و از جمله بخش های طراحی شده در مرکز این سکه هستند.

طرح زغره که در رواق ها و صحن های اماکن متبرکه از جمله حرم امام رضا (ع) به عنوان نماد رشد و تعالی به تکرار دیده می شود بخش مرکزی سکه را در برگرفته تا در کنار دعای «یا مقلب القلوب» که از مؤلفه های مهم معنوی، فرهنگی و مذهبی ایرانیان در آغاز سال نو و نشانگر مسیر کمال انسانی است پیام آور اسلام در رشد و بالندگی باشد.

طرح تنگ بری های گنبد الله وردی خان حرم مطهر امام هشتم (ع)، قلم زنی ضریح های اماکن متبرکه، طرح طاق و ایوان های مقرنس کاری حرم های اهل بیت (ع) برگرفته از معماری ایرانی و اسلامی و تعداد 124 گنبد دایره ای شکل به عنوان نماد 124 هزار پیامبر که همانند دانه های تسبیح روی طاق های کناری گنبدهای اماکن متبرکه قرار گرفته است اشاره به مرکزیت پیامبر اکرم (ص) به عنوان آخرین پیامبر و آیه 40 سوره احزاب دارد که در بخشهای دیگر یک روی این سکه بکار رفته اند. ر

وی دیگر این سکه نقره ای، از طرح «گره دوازده پری» هنر آینه کاری و گره چینی اجرا شده در دیوارها و سقف های اماکن متبرکه این خاندان اهل بیت به ویژه در بارگاه امام رضا (ع)، آستان متبرکه احمد بن موسی (ع)، حرم حضرت معصومه (س) و حرم علی بن حمزه (ع) اقتباس شده و اصالت ایرانی و اسلامی این سکه را دوچندان کرده است.

عماد دولت شاه به تشریح دلیل طراحی این سکه پرداخت و گفت: پس از سفر مقام معظم رهبری به شهر شیراز و نامگذاری این شهر به عنوان سومین حرم اهل بیت (ع)، در رویدادهای مختلف تلاش شد که ظرفیتهای بیشمار این شهر به نمایش گذاشته شود و در جامعه جهانی بیش از پیش معرفی شود.

مدیر عامل موسسه آینده نگاران پژوهشی طلا و جواهر کشور افزود: با پژوهش های متعدد در تمام نقاط کشور مشخص شد که سفر خاندان امام رضا (ع) به ایران یک فرهنگ و سبک هنری است که امروزه به عنوان فرهنگ رضوی شناخته می شود. از این رو طرحی در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری با عنوان «هنر در حرم» مطرح شد تا هنرهایی که در حرم های مطهر ایران اسلامی وجود دارد به محصول برای معرفی به جهانیان تبدیل شود.

دولت شاه با اشاره به اینکه روایت و داستان حرم های مطهر سال گذشته در نمایشگاه شهر میلان ایتالیا بر روی طرح کبوتر حرم نگارگری و به نمایش گذاشته شد، اظهار کرد: پس از بازخورد خوب این نمایشگاه، از سوی معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، پیوند دانش روز و هنرهای سنتی نیاز کشور اعلام شد. بنابراین از آن زمان موضوع «هنر در حرم» به صورت جدی مورد پیگیری قرار گرفت.

وی با بیان اینکه تفاهمنامه با مجموعه آفرینش های هنری آستان قدس رضوی منعقد شد، تاکید کرد: بنا شد که طراحی سه سکه برای حرم های امام رضا (ع)، حضرت معصومه (ع) و حضرت شاهچراغ (ع) انجام شود اما پس از بررسی های تخصصی به دلیل وجود شباهت در هنر بکار رفته در حرم های مطهر تلفیق تمامی حرم های در یک سکه در دستور کار قرار دادیم.

عضو انجمن طلا و جواهر کشور پیرامون اینکه سکه حرمین برای نخستین بار در شیراز رونمایی شد، ادامه داد: از روایت های مذهبی در طراحی سکه حرمین استفاده کردیم و با بررسی چرایی بوجود آمدن حرم ها، کارشناسی و پژوهش بر روی عناصر و المان های تشکیل دهنده انجام شد.

رئیس مرکز آینده پژوهی طلا و جواهر کشور سکه حرمین اهل بیت (ع) را نخستین سکه ای عنوان کرد که نام هیچ شهری بر روی آن حک نشده است و اضافه کرد: نام اهل بیت (ع) بر روی این سکه حک شده که می توان این سکه را تجلی هنرهای اهل بیت (ع) در ایران نامید، چرا که هر هنرمندی بهترین کار خود را تقدیم خاندان عصمت و طهارت کردند.

دولت شاه تصریح کرد: باتوجه به ظرفیتهای فرهنگی و تجاری کشور، سکه حرمین در سفر ولایت قرار خواهد گرفت و از نمایشگاه شیراز و حرم شاهچراغ (ع) آغاز شد و پس حضور در شهرهای اصفهان و قم، تهران در آذر ماه به نمایشگاه مشهد خواهد رسید و همزمان در نمایشگاه آرتیجیانا میلان ایتالیا بزرگترین نمایشگاه صنایع دستی دنیا رونمایی می شود.

وی در پایان سخنان خود تاکید کرد: بلوغ سکه در مسیر حرکت نشان داده می شود و سپس از سکه ضرب شده با آبکاری طلا که نماد حرم مطهر امام رضا (ع) در شهر مشهد مقدس رونمایی خواهد شد.

مدیر مجموعه نصیرالملک با بیان اینکه سال گذشته هنرمندان شیراز این مجموعه در نمایشگاه هنری شهر میلان کشور ایتالیا شرکت کردند، گفت: در نمایشگاه سال گذشته نقاشی روی پرهای کبوتران حرم مورد استقبال بازدیدکنندگان از سراسر جهان قرار گرفت و سپس 6 اثر ویژه از گل مرغ مکتب شیراز به همراه نقاشی روی پر کبوتر به موزه حرم مطهر امام رضا (ع) اهدا شد.

سید جواد روانان از به نمایش درآمدن سکه حرمین در نمایشگاه امسال کشور ایتالیا خبر داد و تصریح کرد: 11 آذر سکه حرمین به همراه آثاری از سقاخانه و داستانهای روایت شده برای امام رضا (ع) به نمایش گذاشته می شود تا همه مردم جهان با هنر ایرانی اسلامی در بخش حرم های مطهر آشنا شوند.

مدیر مجموعه نصیرالملک در پایان سخنان خود اهداف این مجموعه را مورد توجه قرار داد و افزود: گروهی از جوانان هنرمند در این مجموعه با استفاده از مینیاتور هدف معرفی جهانی گل مرغ مکتب شیراز و هنر اصیل ایرانی را دنبال می کنند.