نقش جشنواره ها در زنده نگه داشتن و ترویج سنتها

ایسنا/ این خبر پیرامون نقش جشنواره ها در زنده نگه داشتن و ترویج سنتها برای شما نگارش شده است.

عبدالرحمن وهاب زاده، چهره ماندگار میراث فرهنگی درباره اهمیت جشنواره های فرهنگی و رسانه ای بیان کرد: جشنواره ها مراسمی زنده هستند، در یادها می مانند و به خاطره تبدیل می شوند. جشنواره ها تاثیرگذارترین عامل برای تبلیغات یک ایده و منظور هستند، منتها در این عصر و تغییر روش زندگی و دغدغه های مردم به ویژه نوجوانان و جوانان برپا کردن مراسم هایی به نام جشنواره می تواند به ترویج یک فکر یا زنده کردن سنتهای از بین رفته یا در حال از بین رفتن کمک کند.

او پیرامون نقش جشنواره ها در زنده نگه داشتن و ترویج سنتها اضافه کرد: به نظر من جمع کردن عده ای برای آموزش، یادآوری یا تبلیغ هدفی خاص (میراث معنوی) مستلزم تامل، تفکر و هزینه است. با توجه به نگرانی های نوجوانان و جوانان در این زمانه در جهان به طور عام و در ایران به طور خاص راه های خاص می طلبد.

این پیشکسوت مرمت که به مناسبت برگزاری جشنواره چند رسانه ای میراث فرهنگی گفت و گو میکرد، ادامه داد: مکان جشنواره، راحتی محل و دسترسی مناسب به محل مهم است. فضای جشنواره باید آنچنان شاد باشد که خاطره آن در ذهن ماندگار شود. با توجه به کم توان بودن (توان مالی) اقشاری که می خواهیم برای این هدف گرد هم آوریم، آموزش بدهیم یا پیامی تلقین کنیم احتیاج به هزینه مالی ندارد.

او همچنین برای پیشنهاد گفت: باید استادکاران شناخته شوند؛ جا و مکان و حقوق در سفرهایی که به انگیزه این جشنواره ها برگزار می شود، پیش بینی شود. مثلاً در منطقه اورامانات در کردستان به علت داشتن طبیعت سخت در ماههای زمستان و نبودن دسترسی به شهر در خود و با خود زندگی کرده و از کفش تا لباس تا خوراک و آذوقه زمستانی خودشان را تهیه کرده اند. جانماز، جاجیم و تمام بافتنی ها و ابزارآلات اولیه از ابداعات خودشان بوده است که حال بیشتر یا به تاریخ پیوسته یا در حال موت است، میتوان بعضی از استادکاران این خطه را برای آموزش به جشنواره آورد و کارگاه گذاشت.

وهاب زاده افزود: در تبریز انواع ابزارآلات مربوط به فرش به طور سنتی تهیه شده است. از ساز سنتی عاشیقی فقط چند نفر زنده مانده اند که هنوز ساز می سازند. انواع آش های محلی و غذاهای سنتی (دلمه، کوفته تبریزی و...) در مصاف با فست فودها شکست خورده اند، جمع کردن این استادکاران و تر و خشک کردنشان هزینه دارد.

او همچنین اهمیت این جشنواره ها را در زنده نگه داشتن این سنتها و در صورت امکان رایج کردن دوباره آن دانست و اظهار کرد: هنوز بعضی از این پندها و حرفه ها می تواند در این زمانه به مصاف نوآوری های بی معنی برود. رسانه ها می توانند در اطلاع رسانی زحماتی که کارشناسان و عاشقان میراث فرهنگی سرمایه گذاری می کنند، کمک کنند تا پایدار بمانند.

این چهره ماندگار میراث فرهنگی درباره چگونگی جلب مشارکت مردم برای حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس و ملموس، با ابزارهای هنری و رسانه ای گفت: جذابیت جشنواره، سرمایه گذاری میراث فرهنگی، تعیین محل، شاد بودن جشنواره، تساهل مقامات با مردم در جریان و زمان برگزاری جشنواره، پذیرایی مناسب از بازدید کنندگان مخصوصاً آنهایی که از راه دور می آیند باید به نحوی باشد که مردم مشارکت کنند، استقبال کنند، مردم جشنواره را مردمی بدانند، حتی الامکان نظارت دولت و مدیریت دولت نامرئی باشد. خوشبختانه عملکرد میراث فرهنگی تا به حال با مردم تنش آفرین نبوده است.

او افزود: وقتی زمینه برگزاری جشنواره، اسکان، دعوت استادکاران و تساهل دولت مناسب باشد، مشارکت مردمی خوب می شود، آن وقت است که رسانه ها (رادیو، تلویزیون، روزنامه ها) به میدان می آیند و مفید واقع می شوند.

وهاب زاده تاکید کرد: فراموش نشود بازتاب افکار عمومی خیلی قوی تر از رسانه هاست و مردم می توانند خودشان مناسب ترین رسانه باشند.

او ادامه داد: در مصوبه یونسکو آواز و رقص یکی از مهمترین عوامل میراث ناملموس است. باید با مقامات مذاکره کرد بعضی از رقص های محلی و بعضی از آوازهای محلی و لالایی های مادران مناسب است یا برای ساختن بعضی از سازها و نواختن بعضی سازها مجوز گرفت.

این چهره ماندگار میراث فرهنگی درباره چرخشی شدن مکان برگزاری جشنواره اظهار کرد: این جشنواره سال گذشته در یزد بود، امسال در قزوین خواهد بود. مردمان یزد به علت کویری بودن و مردمان قزوین به علت منطقه متفاوت دارای عادات، سنن، خوراک، لهجه، آواز و رقص متمایز هستند. البته که ما همه ایرانی هستیم و اشتراکات و تفاهم هایی با هم داریم.

او اضافه کرد: ایران یک رنگین کمان خدادادی است و هر استانی طعم و رنگ و بوی خودش را دارد که باید بشناسیم و بشناسانیم.

وهاب زاده در ادامه نقش رسانه ها را در معرفی و شناسایی میراث فرهنگی مهم دانست و اظهار کرد: خیلی از کشورها که نفت و گاز و طلا ندارند از درآمدهای گردشگری امور مملکت را مدیریت می کنند. ما به عللی غفلت کرده ایم و خیلی جدی وارد این مبحث نشده ایم. البته ما نوع جذب گردشگری فرهنگی است، به واسطه اسلامی بودن مملکت نمی توانیم از نوع گردشگری ترکیه ای یا فرانسوی یا اسپانیایی داشته باشیم و از همین حالا باید به فکر تقویت و یا بوجود آوردن پایه های آن باشیم که اولین آن می تواند جذب و بکارگیری استادکاران هنوز زنده هنرهای متروکه و در حال مرگ در مناطق دورافتاده باشد، شاید هنوز دیر نشده است ولی باید جدی بود. هنوز خیلی از هنرها، صنایع و حرفه های بومی در حال مرگ می تواند دوباره احیا شود و برای تبلیغ و آموزش مفید باشد.

این کارشناس میراث فرهنگی همچنین استفاده از استادکاران برای انتقال تجربه در فضای مناسب عینی و عملی را برای غنی تر شدن محتوای جشنواره ها پیشنهاد کرد و در ادامه گفت: مشارکت مردم در صورتی با استقبال روبرو می شود که مردم در آن جشنواره احساس خودی بودن کنند، راحت باشند، امکانات اولیه فراهم باشد، دست اندرکاران (استادکاران و همکاران) با رغبت پذیرایی کنند، جشنواره خودمانی باشد و هیچ کس احساس بیگانگی نکند و اما مهم این است که این جشنواره و جشنواره های بعدی راه صاف کن هستند و پایه و مقدمات جشنواره های بعدی و آتی خواهند بود.