فرش صرفا یک هنر نیست بلکه یک صنعت نیز هست

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، فرش صرفا یک هنر نیست بلکه یک صنعت نیز هست.

جلسه نقد و بررسی کتاب «شیوه های تولید بافت» به همت سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی استان مرکزی در قالب چهارمین دوره طرح ملی فصل سخن برگزار شد. در این طرح با تشکیل سلسله نشست هایی، با هدف ایجاد و گسترش فضای نقد و گفت و گو و ترویج فرهنگ کتابخوانی در سطح جامعه، تازه ترین کتب علوم انسانی نقد و بررسی می شوند.

عبدالحسین اخوان، پیشکسوت و کارشناس فرش در این نشست اظهار کرد: من از شش سالگی در کار فرش بودم، چرا که تمام خانواده ام از تولید کنندگان مطرح فرش بودند و چندین دهه است که به فرش دستبافت عشق می ورزم و عمر خود را برای گسترش فرش دستبافت گذاشته ام.

اخوان با بیان اینکه در گذشته های نه چندان دور یکی از قطب های اصلی تولید فرش اراک بوده است، گفت: در گذشته فرش اراک به حدی مشهور بود که تبریزی ها به اراک آمدند و تولید فرش را آغاز کردند. اکثر روستاهای اراک فرش بافی می کردند و فرش هر روستا با روستاهای دیگر متفاوت بود.

وی با اشاره به مسئولیت چندین دهه ای خود در شرکت فرش کشور گفت: به دلیل مسئولیت و عشق و علاقه ام با تمام فرشهای دستبافت ایرانی آشنایی کامل دارم ولی به جرأت می توانم بگویم که فرش های دستبافت استان مرکزی در ایران و جهان بی نظیر است.

این پیشکسوت فرش با انتقاد از مسئولین دولتی به دلیل بی اعتنایی به فرش دستبافت گفت: فرش دستبافت یکی از ارزآورترین کالاهای صادراتی ایران است ولی متاسفانه مسئولین هیچ بودجه ای صرف گسترش و احیای فرش دستبافت نمی کنند و به جای آن روی فرش ماشینی سرمایه گذاری کرده اند. چند سال قبل مسئولین استانی، سند راهبردی فرش دستبافت استان را نوشتند که خیلی خوب بود ولی نیاز به بودجه داشت که اختصاص ندادند و چندین سال است این سند فقط یک نوشته بلااستفاده است.

اخوان افزود: اراک اکنون رنگرزخانه برای فرش ندارد. من پیشنهاد دادم که بودجه فرش استان را به ساخت رنگرزخانه اختصاص دهند ولی متاسفانه گوش شنوایی بود. در سالهای نه چندان دور در اراک حدود 200 نقاش فرش منحصر بفرد داشتیم که نظیرشان در هیچ جای دنیا نبود و تمام فرش های حرم امام رضا (ع) را با طرح فرش اراک زینت دادند اما اکنون تعداد طراحان فرش اراک در حد دو سه نفر هستند در حالی که ما نیاز به طراحان فرش ماهر داریم.

وی درخصوص کتاب «شیوه های تولید بافت» نوشته "علی رنجبر و فاطمه غنی پور خندابی" که توسط سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی استان مرکزی به چاپ رسیده است، تصریح کرد: این کتاب باید چندین جلد داشته باشد، زیرا هر حوزه فرش مباحث فراوانی دارد و باید بیشتر به آن پرداخته شود. اینکه می گویند 8 هزار قالیباف در استان مرکزی وجود دارد درست نیست و عدد بسیار کمتر از این مقدار است. اگر اکنون به فرش دستبافت اراک نپردازیم تا 10 سال آینده باید فاتحه فرش اراک را بخوانیم و با این وضع، دیگر تولیدکننده فرشی در اراک نخواهیم داشت.

علی رنجبر، یکی از مولفین این کتاب، با اشاره به اینکه این کتاب صرفا کتابی کلاسیک و دانشگاهی نیست و جنبه عمومی نیز دارد، اظهار کرد: این کتاب را با توجه به نیاز جامعه بافندگان و دانشگاهیان نوشتیم و تمامی مطالب کاربردی و مهارتی هستند. بیشتر مطالب، حالت تدوین و تالیف دارد تا اینکه گردآوری باشد و تلاش داریم که در آینده این کتاب را تکمیل کنیم.

رنجبر با بیان اینکه در هیچ کتابی چنین مطالبی وجود ندارد، گفت: به عنوان مثال در این کتاب، ابعاد هر گره را با فرمول های محاسباتی بررسی و اندازه گیری کردیم و در کتاب ذکر کردیم. همچنین به منظور جامع تر کردن کتاب سعی کردیم از موضوعات ابتدایی مانند شکل و مواد و ابعاد بافت گرفته تا نهایتا مرمت، ترمیم، بازسازی، معایب و رفع معایب را در این کتاب بیاوریم.

فاطمه غنی پور دیگر مولف این کتاب نیز اظهار کرد: از معضلات اساسی ما در فرش دستبافت استان این است که چند سالی است در این عرصه تغییراتی ندیدیم و نیازمند یک تحول اساسی در ارائه این محصول برای زنده نگه داشتن آن هستیم. پیشرفتی که در استانهای دیگر در حوزه فرش دستبافت انجام شده در استان مرکزی شاهد نیستیم و افول وحشتناکی را در عرصه فرش بافی داریم که علت آن عدم شبکه سازی صحیح و منابع محدود در این حوزه است.

وی با اشاره به نبودن هیچ گونه بیوگرافی و شجره نامه ای از فرش های استان مرکزی گفت: فرش صرفا یک هنر نیست بلکه یک صنعت نیز هست و باید بیشتر به فرش دستبافت ایرانی توجه شود. این غفلت مسئولین است که برای نسل های آینده این میراث معنوی را حفظ نکرده و هیچ نوآوری و خلاقیتی برای احیای فرش دستبافت نداشته اند. طبق تحقیقاتی که انجام دادیم در گذشته حدود 250 نفر طراح فرش در استان مرکزی داشتیم که متاسفانه اکنون دو یا سه نفر هستند.

غنی پور با تاکید بر اینکه مسئولین باید بیشتر به فکر صنعت قالی بافی و حمایت از اعضای این قشر باشند، تصریح کرد: این قشر مظلوم واقع شده و مظلوم ترین قشری که با آنها مواجه بوده ام جامعه بافندگان فرش دستبافت است، این در حالی است که کشورهایی مثل چین، بنگلادش و سنگاپور تمام توانشان را در حوزه صنایع خرد و مشاغل خانگی گذاشته اند، چرا که این صنایع راهگشا و کاربردی هستند.