نشست موزه ها و اشیای جعلی و تقلبی در موزه زمان برگزار شد

خبرگزاری مهر/ براساس آخرین اخبار و گزارشهای منتشر گشته، نشست موزه ها و اشیای جعلی و تقلبی در موزه زمان برگزار شد.

نشست «موزه ها و اشیای جعلی و تقلبی» با حضور محمدرضا زاهدی رئیس اداره اموال اداره کل موزه ها در موزه زمان برگزار شد.

در این نشست زاهدی گفت: امروزه یکی از چالش های پیش روی موزه ها در سطح جهان، جعل آثار تاریخی است و ما می بینیم که موزه ها خواسته یا ناخواسته وارد این عرصه می شوند.

وی گفت: ورود اشیای جعلی و تقلبی به درون موزه ها یکی از چالش های اصلی موزه هاست. به نحوی که ورود این آثار به موزه ها تبعات زیادی را به وجود می آورد یک شی با قرارگیری در داخل موزه، بخشی از هویت تاریخی فرهنگی و هنری آن تمدن را دچار خدشه می کند و موجب بی اعتمادی مخاطبان می شود. باید مراقب باشیم که از ورود این آثار به داخل موزه ها جلوگیری کنیم.

زاهدی بیان کرد: متأسفانه بحث جعل و تقلب از گذشته های دور در سطح دنیا وجود داشته است و این بحث نه فقط در حوزه موزه ها و آثار تاریخی بلکه در سطح جوامع هم می توان دید مانند جعل آثار هنری، اسکناس و....

وی افزود: در وزارت میراث فرهنگی شاهد هستیم که آثار به شیوه های مختلف، وارد موزه ها می شود. مهمترین این مبادی شامل 5 دسته هستند. مانند اشیای توقیفی از مراجع انتظامی و قضائی، اشیای حاصل از کشفیات باستانی و اتفاقی، اشیای خریداری شده و اهدایی. البته در رابطه با اشیایی که از طریق فعالیت های باستانی وارد موزه ها می شود، نگرانی نداریم. چون این اشیا از فعالیت های باستان شناسی مانند فعالیت هایی که در ارتباط با کاوش و گمانه زنی هستند، به دست آمده است و طی فرایندی به موزه ها تحویل داده می شود. اما در سایر موارد احتمال اینکه از این طرق اشیای تقلبی و جعلی وارد موزه ها شود، زیاد است به خصوص اشیای توقیفی از مراجع قضائی و انتظامی که از قاچاقچیان و دلالان ضبط شده است. چون باید صحت و سقم و اصالت این اشیا به درستی مشخص شود و بدانیم که کدام جعلی است.

زاهدی گفت: متأسفانه طبق آماری که در حوزه وزارت میراث فرهنگی داریم و براساس فعالیت های مجرمانه ای که در سالهای اخیر توسط قاچاقچیان اموال تاریخی انجام شده، و پرونده های موجود؛ میتوان گفت بیش از 90 درصد از اشیای توقیفی که به وزارت میراث فرهنگی ارجاع داده می شود، جعلی است و ممکن است فقط ده درصد از آن اشیا اصل باشند.

وی ادامه داد: در وزارت میراث فرهنگی با این آثار چالشهای زیادی داریم چون افراد حرفه ای با قوه تشخیص بالا، باید بتوانند اشیای جعلی و تقلبی را از اشیای اصلی تمیز دهند تا آثار جعلی وارد موزه ها نشود و تغییراتی را درباره تاریخ هنر و موضوعات باستان شناسی ایجاد نکنند.

این مدیر میراثی افزود: در ارتباط با اشیای حاصل از کشفیات اتفاقی نیز همین طور است یک فردی ممکن است طی یک فعالیت عمرانی، آثاری را بدست بیاورد اگر این آثار به وزارت میراث فرهنگی تحویل داده شود؛ وزارتخانه باید مبلغی به عنوان حق الکشف به او بدهد. در این میان برخی سودجویی می کنند و می خواهند آثار جعلی به وزارت بدهند. این هم نکته ای است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی گفت: ما اعتباراتی برای خرید آثار تاریخی فرهنگی مجاز در وزارت میراث فرهنگی داریم این اموال از نظر ما اموالی هستند که منشأ وصول آنها کاوش و حفاری نیست و این اثر می تواند در خانواده ای از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. مانند تابلوی نقاشی، منسوجات یا فرش. یا آثاری که از دوره صفوی به بعد قدمت دارند و می توانند در زمره اموال فرهنگی و تاریخی مجاز باشند. یعنی فردی که اثری را دارد می تواند در داخل کشور آن را خرید و فروش کرده یا نگهداری کند اما حق انتقال آن به خارج از کشور را ندارد.

به گفته زاهدی، اشیای غیر مجاز آن دسته از اشیایی هستند که منشأ کشف آنها حفاری بوده است. اثری که از این طریق بدست می آید غیر مجاز است. پس نگهداری، خروج یا خرید و فروش آن در هر حالتی غیر مجاز است. به غیر از اشیایی که حاصل از فعالیت های باستان شناسی هستند، اشیای دیگری که ممکن است سرقتی باشند هم جزو اشیای غیرمجاز هستند. عناصر وابسته به تزئینات، معماری ها و بناها مانند درهای چوبی، ارسی، کاشی و…نیز جزو اموال فرهنگی و تاریخی غیر مجاز به شمار می آیند. در اموال مجاز یا غیر مجاز باز هم شاهد هستیم که جعل انجام می شود.

وی گفت: اموال جعلی و تقلبی در حوزه میراث فرهنگی اموالی هستند که با سوءنیت از روی یک اثر تاریخی و فرهنگی خاص تقلید یا با استفاده از نقوش خطوط و اشکال فرهنگی و تاریخی در دوره معاصر ساخته شده است به عبارت دیگر اشیای تقلبی آثاری هستند که از روی یک شیء اصیل شی مشابهی را ایجاد کنند یا ممکن است شبیه آن نباشد اما متقلب از ویژگی های فرهنگی و تکنیکی آن دوره استفاده می کند که هر کسی با نگاه کردن به آن تصور کند این شی متعلق به همان دوره است.

این مقام مسئول ادامه داد: در وزارت میراث فرهنگی انبوهی از آثار جعلی و تقلبی را داریم. این اشیا تبعات زیادی را برای ما و موزه ها بوجود می آورند.

این کارشناس آثار گفت: آثار تقلبی با سوءنیت از روی یک اثر اصیل ساخته می شوند اما آثار جعلی را هم داریم که به آنها اشیای تلفیقی یا حلق هم می گفتند این آثار با ایجاد تغییراتی روی آثار اصیل بوجود می آید. یعنی بخشی از این آثار اصیل و بخشی تقلبی هستند. فردی که این اثر را ایجاد می کند، می خواهد قیمت آن اثر را افزایش دهد. مثلاً می بینیم جاعلان یک نسخه خطی را خریداری می کنند و برای اینکه قیمت آن را بالا ببرند، بخشی از خطوط آن را پاک کرده و به مینیاتوری که تبحر دارد، سفارش می دهند تا بخشی از آن را نقاشی کند یا اینکه روی یک ظرف اصیل، نقش ساسانی می زنند تا ارزش آن را بالا ببرند.

وی گفت: در برخی اوقات جاعلان، نام کاتبان نسخ خطی قدیمی را هم عوض می کنند به عنوان مثال نام احمد نیریزی را جای فرد اصلی میگذارند تا قیمت آن را بالاتر ببرند یا اینکه می خواهند یک تحریفی در تاریخ بیاورند و جمله ای یا موضوعی را به آن نسخه اضافه کرده یا حذف می کنند.