تاج محل از بهترین نمونه های معماری است که با ذوق و سلیقه صفوی انجام شد

ایسنا/ براساس آخرین گزارش های بدست آمده، تاج محل از بهترین نمونه های معماری است که با ذوق و سلیقه صفوی انجام شد.

تاج محل یکی از مقاصد مهم گردشگری و همچنین دارای پرشکوه ترین و زیباترین معماری اسلامی است. این بنا در 200 کیلومتری جنوب دهلی، پایتخت هندوستان واقع شده و یکی از عجایب هفتگانه جدید دنیا بشمار می رود.

تاج محل بر اصول طراحی معماری گورکانی اولیه و معماری ایرانی بنا شده است. انگیزه ایجاد این اثر، از موفقیت ساختمان های دودمان تیمور و گورکانی ریشه گرفته بود.

گفته می شود شاه جهان از میان معماران بسیار، استاد عیسی افندی را برگزید و وی به کمک استاد احمد لاهوری این بنای مجلل را از سال 1631 تا 1648 م با 17 هزار کارگر و سرمایه ای بالغ بر 50 لک (هر لک معادل صد هزار روپیه است) بنا کرد اما وجود یک معمار لاهوری در طراحی تاج محل به معنی فقدان یک یا چند معمار ایرانی نیست؛ زیرا چندان پربیراه نیست اگر بگوییم که طراحی و ساخت این مجموعه عظیم و باشکوه، تنها توسط یک معمار صورت نپذیرفته و به احتمال زیاد چند نفر معمار و عده کثیری هنرمند در این کار مشارکت داشته اند.

مقبره ای که مرکز مجموعه تاج محل است، همچون اکثر مقبره های گورکانی که ریشه در فرهنگ فارسی دارند دارای یک سازه بزرگ از جنس مرمر سفید است که روی یک پایه قرار داشته و با بنایی متقارن و همراه با ایوان با گنبدی پوشیده شده است.

قسمت بیرونی تاج محل از بهترین معماری های گورکانی بشمار می رود. تزئینات متناسب با تغییرات ناحیه سطحی بنا تمیزکاری شده و عناصر تزئینی با انجام نقاشی، گچ بری و حکاکی یا کوبیدگی سنگ ایجاد شده اند. عناصر تزئینی تاج محل همانند هنر اسلامی از بکار بردن «انسان انگاری» امتناع می کند و صرفا از خوشنویسی، طرح های انتزاعی یا نقش مایه های به شکل گیاه بوجود آمده اند.

تالار داخلی تاج محل تزئیناتی فراتر از عناصر سنتی تزئینی دارد. خاتم کاری ها از نوع پرچین کاری نیستند بلکه از گوهرسنگ های نیمه ارزشمند و ارزشمند تشکیل شده اند. جالب توجه است که در سنت اسلامی قرار دادن جسد در تابوت و قبرهای تزئین شده ممنوع است؛ بنابراین جسد ممتاز و شاه جهان در زیرزمین تالار دفن شد و چهره هایشان به سمت راست، به سمت مکه قرار گرفته است.

مجموعه تاج محل در یک باغ گورکانی مربع شکل به طول 300 متر (980 فوت) قرار دارد. این باغ دارای مسیرهایی است که هر یک از چهار قسمت باغ را به 16 باغچه تقسیم می کنند. در فاصله بین مقبره و دروازه و در مرکز باغ، یک مخزن مرمرین آب قرار گرفته و یک استخر بازتاب برای بازتاب تصویر مقبره در جهت شمالی جنوبی آن قرار گرفته است که حوض کوثر نامیده می شود. معماری چهار باغ توسط بابر، نخستین امپراتور گورکانی به هند وارد شده که نمادی از چهار رود جاری در جنت بوده و مشابه باغ بهشتی است؛ این نوع معماری از باغ ایرانی ریشه گرفته است.

میتوان گفت در بین بناهایی که خارج از ایران ساخته شده است و به نوعی یادآور فرهنگ و تمدن ایرانی است، هیچ بنایی به اندازه تاج محل با عشق، افسانه و هنر آمیخته نیست. این بنا نشان می دهد هنر و معماری ایرانی اسلامی تا نقاطی دور از خاک ایران نفوذ کرده و تاثیرگذار بوده است. این مجموعه برای ایرانیان از این جهت اهمیت دارد که الگوی طراحی آن براساس الگوهای طراحی معماری ایرانی استوار است و به نوعی بازتاب فرهنگ معماری ایران در سرزمین هند است که در دوره گورکانیان در تداوم معماری تیموری در آنجا شکل گرفت و توسعه یافت. طرح چهار طاق، چهار ایوانی برون گرا، چهار باغ، چهار سو، چهار منار، چهار برج، چهار دروازه و هشت بهشت از طراحی های ایرانی در معماری تاج محل است.