خرید و فروش و استفاده و حتی نگهداری از دستگاه فلزیاب بدون مجوز عملی مجرمانه است

ایسنا/ براساس گزارش های منتشر گشته، خرید و فروش و استفاده و حتی نگهداری از دستگاه فلزیاب بدون مجوز عملی مجرمانه است.

تبلیغات فراوان و وسوسه انگیز فلزیاب با وجود آنکه بدون مجوز میراث فرهنگی ممنوع بوده، اشخاص ناآگاه از قانون را به سمت خود کشیده و هزینه های زیادی برای خرید این دستگاه صرف می شود. این در حالی است که در 15 اسفند سال 1379 مجلس شورای اسلامی تصویب کرد: ساخت، خریدو فروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از هرگونه دستگاه فلزیاب و همچنین ورود آن به کشور منوط به دریافت مجوز از سازمان میراث فرهنگی کشور است.

در تبصره 2 این ماده واحد آمد که متخلفان از مفاد این قانون به ضبط و مصادره دستگاه مذکور محکوم می شوند. چنانچه دستگاه فوق در حفاری غیرمجاز به قصد کشف اموال فرهنگی تاریخی مورد استفاده قرار گیرد، علاوه بر مجازات فوق، مرتکب به یک سال تا سه سال حبس مجازات مقرر در ماده 562 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375/3/2 محکوم می شود.

سازمان (وزارت) میراث فرهنگی به عنوان شاکی خصوصی وارد عمل شده و در مراجع قضایی برای افراد خاطی تشکیل پرونده می دهند و خواستار اعمال مجازات می شوند.

پس از تصویب «قانون ضرورت دریافت مجوز برای فلزیاب» دولت وقت نیز موظف شد آیین نامه اجرایی برای آن تهیه کند که براساس ماده یک آن، وزارت صنایع و معادن (صنعت، معدن و تجارت کنونی) مکلف شد ضوابط اعلام شده از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور را به هنگام ثبت اعلامیه تاسیس به متقاضیان ساخت دستگاه های فلزیاب ابلاغ کند. صدور پروانه بهره برداری برای این واحدها منوط به موافقت سازمان میراث فرهنگی کشور خواهد بود.

ماده 2 این آیین نامه نیز تاکید می کند: خرید، فروش، نگهداری و استفاده از دستگاه های فلزیاب به دریافت مجوز از سازمان میراث فرهنگی کشور منوط است. فروشندگان مکلفند این دستگاه ها را فقط به اشخاصی که مجوز خرید از سازمان میراث فرهنگی کشور دریافت کرده اند، بفروشند و نسخه ای از برگ فروش را مشتمل بر مشخصات خریدار و مشخصات فنی دستگاه به سازمان میراث فرهنگی ارائه دهند.

در ماده 3 نیز آمد: وزارت بازرگانی (صنعت، معدن و تجارت کنونی) نیاز صنوف مجاز به استفاده از دستگاه های فلزیاب را با ذکر تعداد و توانایی دستگاه های مورد نظر تا پایان اسفند هر سال به سازمان میراث فرهنگی کشور اعلام خواهد کرد تا در صدور مجوزهای ساخت برای سال بعد لحاظ شود.

ماده 4 نیز تاکید می کند: اشخاص متقاضی دریافت مجوزهای موضوع این آیین نامه (فلزیاب)، علاوه بر شرایط عمومی اشتغال به کار و با توجه به شرایط ذیل و ضوابط مندرج در دستوالعمل صادر شده از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور، تفاضای خود را به سازمان مذکور تسلیم خواهند کرد. سازمان میراث فرهنگی کشور، به تقاضاهای واصل شده ظرف یک ماه رسیدگی و اعلام نظر خواهد کرد:

الف ـ اشتغال به شغل قانونی مورد تایید مراجع ذی ربط.

ب ـ تایید نیاز به استفاده از دستگاه های فلزیاب از اداره کل بازرگانی استان محل کسب.

پ ـ نداشتن محکومیت از سوی مراجع قضایی به اتهام حفاری غیرمجاز یا سایر جرایم مرتبط با میراث فرهنگی در مورد اشخاص حقیقی و مدیران اشخاص حقوقی.

ت ـ تعهد به رعایت قوانین ناظر به حفاظت از میراث فرهنگی کشور.

در تبصره این ماده نیز آمد که صدور مجوزهای موضوع این آیین نامه از اختیارات سازمان میراث فرهنگی کشور است و این سازمان در صدور یا عدم صدور آن مختار است.

در ماده 5 این آیین نامه نیز آمد: مدت اعتبار مجوزهای موضوع این آیین نامه یک سال است و تمدید آن به رعایت مفاد این آیین نامه و ضوابط مقرر در دستورالعمل و مجوز صادر شده از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور منوط است. صاحب مجوز حق واگذاری دائم یا موقت آن را به غیر و همچنین حق تغییر مورد یا محل استفاده را ندارد.

ماده 6 نیز صراحتا اعلام کرد که تبلیغ دستگاه های فلزیاب از طریق رسانه های عمومی، مطبوعات، چاپ و نشر پوستر و سایر روش های تبلیغاتی فقط با مجوز سازمان میراث فرهنگی کشور مجاز است.

ماده 7 هم تاکید می کند که ورود دستگاه های فلزیاب به دریافت مجوز از سازمان میراث فرهنگی کشور منوط بوده و رعایت سایر مقررات ناظر به موضوع آن است.

ماده 8 ـ تمام دستگاه های فلزیاب که به علت تخلف از مفاد قانون یا این آیین نامه از سوی مراجع ذی صلاح ضبط شده یا می شوند، در اختیار سازمان میراث فرهنگی کشور قرار می گیرد. این سازمان می تواند آنها را به اشخاصی که دارای مجوز خرید هستند با رعایت مقررات مربوط بفروشد.

ماده 9 ـ در صورتی که دارندگان مجوزهای موضوع این آیین نامه از ضوابط و مقررات مقرر در این آیین نامه، دستورالعمل و مجوز صادر شده از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور تخلف کنند، مجوز آنها به تشخیص این سازمان ابطال و یا معلق می شود و از تمدید یا تجدید آن خودداری خواهد شد.

ماده 10 ـ تمام اشخاصی که از سایر مراجع ذی ربط مجوز دریافت کرده اند و در امور مذکور در این آیین نامه فعالیت دارند، مکلفند ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آیین نامه وضعیت خود را با مفاد این آیین نامه تطبیق دهند. ادامه فعالیت این قبیل اشخاص به تایید و صدرو مجوز از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور منوط است.

ماده 11 ـ هرگونه استفاده از دستگاه های فلزیاب در مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به دریافت اجازه از این سازمان منوط است.

در ماده 12 نیز آمد که تعیین دستگاه های اجرایی که برای انجام وظایف خاص خود مستثنی از این آیین نامه هستند، با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور خواهد بود.

با وجود چنین مقررات و محدودیت هایی اما سردار حسن مهری، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی مجازات تعیین شده را محدود و ناقص دانسته و گفته است: مجازات درنظر گرفته شده فقط به توبیخ دستگاه فلزیاب ختم می شود. مجازات دیگری پیش بینی نشد اما در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بند «ج» جریمه سه برابری برای فلزیاب در نظر گرفته که اکنون این قانون را اجرا می کنیم.

به گفته او، فقط در سال 1400 452 دستگاه فلزیاب توقیف شده است.

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نیز در گزارشی درباره «یگان حفاظت میراث فرهنگی» که مرداد 1401 منتشر کرد در یک بازه زمانی مشخص از سال 1395 تا 99 - 1398 به بررسی وضعیت پرونده های حقوقی میراث فرهنگی و همچنین جرائم وقوع یافته علیه آثار منقول و غیرمنقول پرداخته که براساس آن در بازه زمانی 1395 تا 1399 میزان استفاده غیرمجاز از فلزیاب با شیب تندی روبرو شده است؛ فقط در سال 1399 در حوزه استفاده غیرمجاز از فلزیاب حدود 287 مورد جرم گزارش شده است. در حالی که سال 1395 حدود 120 مورد استفاده غیرمجاز از فلزیاب ثبت شده بود.