باغ موزه هفت تنان جاذبه مغفول مانده شیراز است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده و گزارشات منتشر شده، باغ موزه هفت تنان جاذبه مغفول مانده شیراز است.

شیراز، شهری با جذابیت های ویژه محسوب می شود که مهمترین آنها مردمان خونگرم و میهمان نواز و لهجه زیبا و روح نوازش است، در این میان، وجود قریب به 200 مکان دیدنی، از بازار و مسجد و امامزاده و کلیسا تا بقعه و باغ و چاه و آرامگاه که در جای جای شهر راز پراکنده اند و شمار زیادی از آنها جز آثار و اماکن و ابنیه بسیار دیدنی اما مغفول مانده است.

در کنار اماکن و جاذبه های تاریخی و فرهنگی مشهوری که تقریبا همه علاقمندان آنها را می شناسند و بازدیدی از آن داشته اند، اماکن و نقاطی هم وجود دارد که شاید نامش برای اهالی شهر راز هم آشنا نباشد، چه رسد به آنکه به دیدارش رفته و در خصوص آن اطلاعاتی داشته باشد.

شیراز با وجود برخورداری از این پتانسیل بالا و شگرف و علیرغم همه محبوبیتی که به هر واسطه نزد ایرانیان و شمار کثیری از مردم جهان دارد، هنوز نتوانسته آنطور که باید و شاید در جذب گردشگر موفق عمل کند و شمار کسانی که به عنوان گردشگر اعم از داخلی یا خارجی به برخی اماکن و نقاط دیدنی شیراز عزیمت و از آنها بازدید می کنند، طی یک هفته با زحمت به 50 نفر می رسد.

در میان اماکن و آثار دیدنی و البته ثبت شده میراثی شیراز، باغ موزه هفت تنان است؛ مکانی که پیشینه آن به دوران زندیه باز میگردد؛ بن کوه چهل مقام و شمال آرامگاه حافظ جای گیر شده و دورانی پر رونق را در گذشته خود داشته است و اکنون با همه جذابیتش، شمار بازدیدکنندگانش حتی در ایام پایانی هفته به عدد انگشتان یک دست هم نمی رسد!!

برای دیداری از باغ موزه هفت تنان پنجشنبه را انتخاب کردیم با این نگاه که شاید شمار گردشگران بیش از سایر ایام باشد اما در این روزه نیمه تعطیل هفته هم این مکان بجا مانده از دوره زندیه کمتر از انگشتان یک دست بازدید کننده داشت! گردشگرانی که دو تن از آنها دانشجو بودند و با هدف پژوهش به این مکان آمده بودند.

با وجود آثار تاریخی جذاب در این باغ و تعداد بسیار زیادِ سنگ ها و اشیای با قدمت چند صد ساله، نه توجه توریست ها چندان به آن جلب می شود و نه شیرازی ها در شهرگردی هایشان التفاتی قابل ذکر به آن دارند.

این در حالیست که به لحاظ جغرافیایی، باغ موزه هفت تنان در نقطه خوبی قرار دارد و با توجه به فاصله بسیار کم آن با اماکن مشهوری مانند حافظیه، باغ جهان نما و باغ دلگشا، دروازه قرآن و گهواره دید پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر دارد اما میزان استقبال شیرازی ها و غیرشیرازی ها از این باغ تاریخی قابل مقایسه با اماکن پیرامونی آن نیست.

سنگ قبرهای بی نام این باغ در کنار پنج نقاشی حک شده بر دیوارهای عمارت به تنهایی جذابیت های فراوانی برای مخاطبان ایجاد می کند و در قسمت دیگر باغ که دربی جداگانه دارد، شاهد سنگ ها و اشیای کوچک و بزرگ بسیار زیادی هستیم که می توانند برای هر مخاطبی جالب توجه باشند.

نکته عجیب و نگران کننده براساس مقاله باغ موزه هفت تنان جاذبه مغفول مانده شیراز است، تعداد ماموران و محافظان این بنا و این همه سنگ و اشیای ارزشمند هست. در طول شبانه روز، همواره تنها یک نفر مسئولیت نگهبانی از این باغ موزه را برعهده دارد که در نوع خود بسیار عجیب به نظر می رسد. با توجه به اینکه این باغ موزه دارای دو قسمت جداگانه است و دربهای آن نیز با یکدیگر فاصله زیادی دارد، مشخص نیست که در صورت بروز حادثه ای برای یکی از این دو قسمت، چه اتفاقی رخ خواهد داد و آیا در صورت بروز سوء قصد برای ربودن اشیای تاریخی، تنها یک مامور، آن هم با دستان خالی می تواند مانعی برای سارق یا سارقان احتمالی باشد؟ آیا حتما باید اتفاق رخ دهد تا برای ایمنی بیشتر این مکان تدبیری اندیشیده شود؟

یکی از ایده هایی که می تواند در جلب نظر گردشگران به این باغ موثر باشد، تبدیل کردن بخش موزه باغ به کافه سنتی یا چیزی شبیه آن است. با توجه به احتمال انتقال بخش عمده ای از اشیا به آرامگاه حافظیه، اگر این قسمت از باغ موزه هفت تنان با رعایت نکات ضروری به جایی برای گذراندن اوقات فراغت جوانان و خانواده ها تبدیل شود، هم می تواند باعث درآمدزایی و اشتغالزایی شود و هم در افزایش تعداد بازدید کنندگان بسیار موثر خواهد بود.

اما این تنها راه نجات باغ موزه هفت تنان نیست و معرفی بیشتر آن به گردشگران داخلی و خارجی، همت مسئولان مربوطه در اداره کل میراث فرهنگی استان فارس را می طلبد.

نقاشی های پنجگانه موجود که به نوعی مراحل مختلف سیر و سلوک را تصویرگر است، شامل تابلوهای درویشی جوان، حضرت ابراهیم در حال ذبح حضرت اسماعیل، عاشق شدن و دلدادگی شیخ صنعان به دختر ترسا، حضرت موسی (ع) در لباس شبانی و درویشی با کشکول و تبرزین بوده و هر یک حکایتی دارد و یک مرحله از مسیری که باید برای رسیدن طی شود را نشان می دهد.

آقا صادق، نقاش دوره زندیه در تابلوی اول که درویش جوان را شبیه شاه عباس صفوی به تصویر کشیده یک بوق پشت این درویش آویزان کرده و در حالی که در یک دست چماقی دارد با دست دیگر سعی می‏ کند کشکول را از روی درخت بردارد. در واقع برای گذشتن از سیر و سلوک باید مراحل مختلفی را طی کرد. او ابتدا باید قال و قیل و سروصدا که در این تصویر نماد آن بوق است را از بین ببرد و بعد چماق را که نشان زور و قدرت است، کنار بگذارد.

در تابلوی دوم که ذبح اسماعیل (ع) به دست حضرت ابراهیم (ع) تصویریگری شده، مقصود نقاش آن بود که نشان دهد برای رسیدن به سلوک باید همانند ابراهیم در راه خدا از همه چیز خود گذشت و مانند اسماعیل مطیع امر خدا بود.

در تصویر وسط یا سوم که مربوط به شیخ صنعان است متوجه می ‏ شویم که برای رسیدن به سلوک نباید فریب زهد و تقوا را خورد. می ‏ دانیم که شیخ صنعان مظهر زهد و تقوا بود اما در یک شب عاشق دختری مسیحی (ترسا) می‏ شود و دین و تقوای او جایش را به امور دنیوی می دهد. آنجاکه دختر از شیخ صنعان می‏ خواهد شراب بخورد و او میخورد؛ می ‏خواهد قرآن را پاره کند و او می کند و البته دست آخر هم شیخ به وصال نمی رسد.

تابلوی چهارم اما موسی (ع) را نشان می ‏ دهد که در حال شبانی است. او که هم قبل از پیامبری و هم بعد از آن شبان بود با همه کلیم الهی بودن چیزی برای خود نخواست. لذا از خود گذشتن و ساده زیستن مرحله دیگر از مراحل سلوک است.

و در نهایت تابلوی پنجم، تصویر درویشی است که نام و نشانی ندارد. او برخلاف تابلوی اول نه چوب دارد و نه چماق و نه بوقی که با آن قال و قیل کند. هم دارایی درویش در این تصویر تبرزینی است که نماد جدایی حق از باطل محسوب می شود و البته کشکولی. همان کشکول که در تابلوی اول روی درخت قرار داشت و در نقطه پنجم از مسیر سیر و سلوک به دست درویش رسیده است.

این تابلوهای نقاشی که با رنگ و روغن بر روی گچ کار شده، در سالهای 1336 و 1337 هجری شمسی توسط نقاش و هنرمند فقید شادروان محمدباقر جهانمیری به همان طرح و نقش قدیمی تعمیر و تجدید شد.