وضعیت صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران حالا وابسته به خوش قولی قطری هاست

ایسنا/ براساس آخرین اخبار و گزارش های بدست رسیده، وضعیت صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران حالا وابسته به خوش قولی قطری هاست.

آنطور گفته می شود صنایع دستی کشورها در جام جهانی اجازه فروش ندارند؛ قانونی که ظاهرا یک فرصت فرهنگی را از شرکت کنندگان در این رویداد مهم جهانی دریغ می کند. با این همه متولیان امر در کشورمان از شرایطی سخن می گویند که این امکان را به صنایع دستی عرضه شده می دهد تا توسط خود کشور قطر خریداری شوند و عملا به کشور بازنگردند.

«جهانی شدن» فرآیندی است که در نتیجه آن فرهنگ، اقتصاد، دیپلماسی و در خردترین نمونه، ورزش تحت تأثیر قرار میگیرد و رویدادهایی به گستردگی جام جهانی که اغلب کشورها در آن حضور دارند، شکل میگیرد تا فرصتی برای گسترش ارتباطات میان آنها را فراهم کند.

در همین راستا شاهد هستیم که میزبانی جام جهانی در هر دوره برعهده یک کشور گذاشته می شود و در این دوره نیز خاورمیانه برای اولین بار میزبانی این رویداد را برعهده گرفته که هرچند با انتقادهایی همراه است اما مدافعانی هم دارد.

آنچه در این گزارش هدف قرار گرفته، فارغ از سایر سیاست گذاری های فرهنگی برای حضور در جام جهانی قطر از جمله سرود و لباس تیم ملی، نحوه حضور صنایع دستی و هنرهای سنتی در این رویداد مهم ورزشی است.

دستاورد جام جهانی 2018 روسیه برای صنایع دستی

به چهار سال قبل و جام جهانی 2018 بر می گردیم؛ دوره ای که کشور روسیه میزبانی بازی ها را برعهده داشت. در این سال بود که برای همفکری دستگاه های مختلف، «شورای راهبردی جام جهانی ویژه روسیه» به منظور پیگیری رویدادهای فرهنگی در حاشیه جام روسیه تشکیل شد.

با جلسات مختلفی که برگزار شد، تصمیم این شورا بر آن بود که در جام جهانی 2018 با همراهی وزارت خارجه، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و معاونت صنایع دستی چند نمایشگاه صنایع دستی در شهرهای محل برگزاری مسابقات ایران برپا شود. در همین راستا جلسات متعددی برگزار شد که نتیجه آن به یک کاروان موسیقی ختم شد؛ کاروانی که با حمایت بخش خصوصی راهی روسیه شده بود و این درحالی است که پیشتر اعلام شده بود قرار است همزمان با مسابقات جام جهانی 2018 روسیه، نمایشگاه صنایع دستی در مسکو برگزار شود.

بر این اساس، صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در جام جهانی 2018 روسیه ویترین خود برای عرضه به مردم دنیا را از دست داد و به صرف ارائه محصولات این هنر صنعت به عنوان هدیه به روسا و معاونان فیفا بسنده شد. رویکردی که فرصت جام جهانی را در سال 2018 برای صنایع دستی کشورمان سوزاند و عملا نتوانست به توسعه بازار بین المللی این هنر کمکی کند.

جام جهانی 2022 قطر و باز هم سوخت فرصت های صنایع دستی؟

مدت زمان زیادی به جام جهانی 2022 قطر باقی مانده بود که اظهارات مسئولان مرتبط درباره حضور صنایع دستی ایران چنین نشان میداد که این بار اقدامات سازنده ای برای معرفی ظرفیت های صنایع دستی ایران در دستور کار قرار گرفته است. در همین راستا وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دیدار با وزیر فرهنگ قطر به تابلوهای تبلیغاتی ای اشاره کرد که برای معرفی ظرفیت های ایرانی در اختیار قرار گرفته اند.

با گذشت زمان و در حالی که به نظر می رسید همه چیز این بار بر وفق مراد صنایع دستی پیش می رود، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی در مصاحبه ای خبر داد که صنایع دستی ایران در قطر اجازه فروش ندارد؛ سکویی در ساحل کورنیش قرار دارد که در اختیار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قرار گرفته است؛ البته ما اجازه فروش نداریم و فقط نمایش است و تلاش داریم با استفاده از بروزترین تکنیک های تصویری بتوانیم قابلیت ها و داشته های خودمان را در حوزه صنایع دستی نشان دهیم.

ساحل کورنیش در دوحه قطر قرار دارد و از محبوب ترین مکانهای تفریحی در این کشور محسوب می شود. این ساحل که آسمان خراش های متعددی را در خود جای داده و نمادی از مدرنیته محسوب می شود، در عین حال همجواری آن با برخی جاذبه های گردشگری مانند موزه هنرهای اسلامی قطر میتوانست موقعیت مناسبی برای فروش محصولات صنایع دستی باشد اما قوانین قطری ها درخصوص ممنوعیت فروش صنایع دستی، عملا این فرصت را از ما گرفت.

قرار نیست صنایع دستی های ارسالی به قطر به کشور بازگردند

در کنار این موضوع که صنایع دستی ایران زیر سایه قوانین سختگیرانه قطر اجازه فروش ندارد اما مدیرکل میراث فرهنگی بوشهر از سفر صنعتگران بوشهری برای عرضه تولیدات خود در قطر خبر می دهد.

اسماعیل سجادی منش میگوید: در نمایشگاهی که در شهر دوحه قرار است این روزها افتتاح شود، فضایی فراهم کردیم تا صنعتگران امکان حضور داشته باشند و کالاهای آنها را از طریق گمرک به کشور قطر ارسال کرده ایم. این نمایشگاه به مدت 24 روز و تا پایان جام جهانی قطر ادامه دارد. تعدادی از صنعتگرانمان نیز با هواپیما عازم شهر دوحه شده اند.

مدیرکل میراث فرهنگی بوشهر نیز با تأیید این خبر که صنایع دستی ایران در جام جهانی 2022 قطر اجازه فروش ندارد، در عین حال اظهار می کند: خوشبختانه هماهنگی شده تا هر کالایی که اضافه بماند، از سوی خریداران قطری به فروش برسد و قرار است که کالای صنعتگران با آنان به کشور بازنگردد. قطر مدام قوانین خود را تغییر داده و ما درحال رایزنی هستیم که بحث فروش محصولات نیز انجام شود. اگر به هر دلیلی نتوانستیم اجازه فروش دریافت کنیم و کالایی بماند، در قطر ارتباط گرفتیم که به نرخ خوبی کالاها را به خریداران قطری بفروشیم.

اینکه بخواهیم نتیجه بگیریم نحوه عرضه صنایع دستی و هنرهای سنتی ایران در جام جهانی 2022 قطر فرصت سوزی دیگری در حوزه فرهنگ و هنر محسوب می شود یا موقعیتی فرهنگی مناسبی برای هنر سنتی کشورمان، هنوز قدمی عجولانه به نظر می رسد؛ چرا که باید دید آیا در نهایت قطری ها به وعده خود برای خرید محصولات صنایع دستی عمل خواهند کرد یا خیر؟ به عبارتی دیگر دستاورد صنایع دستی ایران در جام جهانی 2022 قطر طبق گفته ها فعلا وابسته به خوش قولی قطری ها هست.