نمایش گوشه ای از تاریخ هزاران ساله سرزمین سیستان در پانزدهمین جشنواره اقتصاد و فرهنگ اقوام گلستان

ایرنا/ براساس خبرهای واصله، نمایش گوشه ای از تاریخ هزاران ساله سرزمین سیستان در پانزدهمین جشنواره اقتصاد و فرهنگ اقوام گلستان صورت گرفت.

اقوام ساکن گلستان، ظرفیت ویژه ای برای استان بشمار می روند که همیشه در کنار هم برای تقویت، ترویج و توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی در تلاش هستند.

یکی از فعالان فرهنگی اقوام ساکن گلستان محمد آذری است که در راستای معرفی و احیای رسم و رسوم قوم سیستانی و نشر وحدت و همدلی اقوام مختلف بنیاد نیمروز گلستان را در اواخر سال 1389 تاسیس کرد.

غرفه بنیاد نیمروز سیستانی ها در جشنواره اقتصاد و فرهنگ اقوام گلستن جنب و جوش زیادی دارد. سیاه چادر را بگونه ای تزئین و فضاسازی کرده اند که برای مخاطبان جذاب باشد. مردان سیستانی جلوی سیاه چادر موسیقی سنتی خود را می نوازند و زنان داخل سیاه چادر مشغول سوزن دوزی هستند. غذا، شیرینی، عروسک و صنایع دستی سیستانی هم در جای جای غرفه بچشم میخورد.

محمد آذری با پیراهن "برچاک" سفید و "باسکَت" مشکی با لبخند مهربانی پذیرای گردشگران است.

او گفت: وحدت و راهکارهای تقویت وحدت اقوام و نقش تشکل های اجتماعی و بزرگان اقوام، معرفی پوشش سنتی، آداب و رسوم، پزشکی سنتی، ضرب المثل های سیستانی، آموزش بازی سنتی خسو و کودی کودی، موسیقی سنتی و غذاهای محلی از جمله اهداف حضور بنیاد نیمروز در این جشنواره است.

وی اظهار داشت: مردم با شناخت آداب و رسوم یکدیگر راحت تر با هم تعامل خواهند داشت و احیای برخی فرهنگ ها و آیین ها نیاز امروز نسل جوان برای وحدت و همدلی بیشتر است.

آذری افزود: شاهان اشکانی و ساسانی شاهزاده های خود را برای تربیت و آمادگی سلطنت به سیستان می فرستادند و فردوسی هم دربار سیستان را برای معرفی پهلوانی رستم به جهانیان انتخاب می کند این نشان دهنده اهمیت اقوام سیستانی در تربیت ایرانی افراد است.

مدیرعامل بنیاد نیمروز گلستان گفت: استفاده بهینه از ظرفیت اقوام در تقویت وحدت و همدلی بین جامعه تاثیرات ویژه ای داشته است.

احیای بازی های قوم سیستانی و ترویج فرهنگ ایرانی و اسلامی

آذری افزود: ترویج بازی های بومی و محلی اقوام مختلفی از جمله سیستانی ها احیاگر فرهنگ ایرانی و اسلامی بوده که باید از این ظرفیت ها به خوبی استاده شود.

وی اظهار داشت: خسو، کودی کودی، قلعه پوده، کلاچل چل، چل مشکه، چوب بازی، دوچوبه و رقص شمشیر از جمله بازی ها و ورزش های بومی و محلی سیستانی ها است که در راستای احیای آنها آموزش هایی در بنیاد نیمروز داده می شود.

وی بیان کرد: باشگاه خصوصی "خسو" را برای معرفی بهتر این بازی بومی محلی راه اندازی کردیم و در شهرهای مختلف لیگ خسو برگزار شده و علاوه بر آن درخواست تاسیس انجمن و هیات ورزشی خسو به وزارت ورزش و جوانان ارائه دادیم.

آذری افزود: خسو به معنای محافظت خوب و بهترین دفاع است و در این بازی اعضای تیم باید از یک سردار محافظت کنند تا بتواند خانه حریف را تسخیر کند و چون این بازی همراه ساز و دهل اجرا می شود جذابیت زیادی برای مخاطبان دارد.

موسیقی سنتی سیستانی یادآور تلخ و شیرین تاریخ ایران

وی اظهار داشت: موسیقی سنتی و مذهبی سیستانی یادآور تلخی ها و شیرینی تاریخی فرهنگ اصیل و عمیق ایران و برگرفته از حکمت معنوی، احساسات پاک و دلنشین مردم این قوم است.

وی بیان کرد: تنوع ملودی و ریتم و وجود سازهای متفاوت از جمله قیچک، رباب، تنبورک، سرنا، و دونلی نشانه عمق موسیقی سیستانی است.

مدیرعامل بنیاد نیمروز گلستان گفت: یکی از سازهایی که قدمت کهن و نقش بسزایی در اجرای موسیقی سنتی سیستانی ها دارد قیچک با سرگذشتی طولانی در تاریخ است.

آذری افزود: دهل و ساز نقش ویژه ای در زندگی روزمره سیستانی ها دارد حتی موسیقی کار در بین این اقوام رواج داشته و بخشی از موسیقی قوم سیستانی بوده که از دیرباز اجرای آن در آیین ها و مراسم های این قوم مرسوم است.

وی بیان کرد: الوکه موسیقی دیگر در آوازهای مولودی خوانی سیستانی ها است که در آن که اشعاری در شادی ها با مضامین مذهبی و عاشقانه و با نواختن دف، دایره و گاهی هم دهل و ساز اجرا می شود.

مدیرعامل بنیاد نیمروز گلستان گفت: موسیقی قوم سیستانی به شدت جای کار برای معرفی بهتر دارد و در جذب توریست و گردشگر هم موثر است.

طب ایرانی و اسلامی قوم سیستانی

آذری افزود: قوم سیستانی در طول تاریخ برای درمان بسیاری از امراض به سراغ طب سنتی و گیاهی رفته و از گیاهان برای درمان خود استفاده می کردند و تجربه زنان و مردان در شناسایی و شناخت خواص هر گیاه نشان از علاقه آنان به گیاهان دارویی و نقش آن در سلامتی دارد.

وی اظهار داشت: با توجه به فرهنگ غنی قومی محلی سیستانی ها از سالهای بسیار دور در تهیه انواع محصولات طب سنتی مفید، ارگانیک، سالم و مقوی به ویژه در سفرها و جنگ ها مهارت داشته اند.

وی بیان کرد: کشک زرد از جمله غذاهای قوم سیستانی بوده که تاثیر مستقیم در دستگاه گوارش و هضم بالای غذا داشته و از جمله خواص درمانی آن کاهش فشارخون، پاک کننده و تصفیه کننده قوی، سپری مقاوم در مقابل بیماری ها بوده است.

این فعال فرهنگی افزود: ادویه آچار سیستانی علاوه بر طعم مطبوعی که به غذاها می دهد خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و در فصول سرد که موادی همچون پیاز یافت نمیشد از این ادویه به عنوان جایگزین آن استفاده می کردند.

پوشاک سیستانی ها تبلور فرهنگ ایرانی اسلامی

فاطمه یکتامهر بانوی حاضر در غرفه سیستانی ها گفت: پوشاک سنتی اقوام سیستانی تبلوری از تاریخ و فرهنگ ایرانی و اسلامی است.

وی اظهار داشت: لباس زنان سیستانی با خامه دوزی، سیاه دوزی و سوزن دوزی های زیبا در حاشیه یقه و سرآستین لباس برای گردشگران قابل توجه بوده و در بیشتر زمانها درباره سوزن دوزی های حاشیه لباس هایمان دختران و زنان جوان مشتاق گفت و گو هستند.

وی بیان کرد: سوزن دوزی زنان و دختران سیستانی نمادی از هویت تاریخی ایرانی بوده و باید از این ظرفیت برای نسل امروز استفاده کرد.

یکتامهر افزود: در سالهای اخیر برخی لباس های جدید جایگزین پوشش سنتی شده اما زنان، دختران، پسران و مردان سیستانی همچنان لباس های محلی را بر لباس های غربی برای حفظ سنت های اصیل ایرانی و اسلامی خود ترجیح می دهند.

درخشش غذاهای ایرانی در سفره های رنگین قوم سیستانی

زهرا گزمه، بانوی سیستانی حاضر در این غرفه گفت: در فصول مختلف زنان سیستانی غذاهایی مختص آن فصل می پزند که مظهر و نمادی از هویت ایرانی است.

وی افزود: از جمله غذاهای معروف سیستانی ها چنگال، آبگوشت زابلی، کشک زرد، اوجیزک، تنورچه، دوغ پا، دوغ برک، مسکه، گورماست، شیرک روگنی و نان های محلی با سبزی های کوهی است.

گزمه افزود: با توجه به پیشینه کهن فرهنگی و قومی سیستانی ها در تهیه و تولید بسیاری از خوراکی ها از طریق منابع زراعی و دامی علاوه بر عدم وابستگی به غذاهای غیرارگانیک باعث ترویج سلامت غذای مصرفی خود هستند.

وی بیان کرد: طرز تهیه چلبک، تجکی، آبگوشت، غلور، بورک، قیمه، نان رستم، خرمالندو و بسیاری از غذاها را بارها برای علاقمندان آموزش داده شده و متقاضیان بسیاری داشته است.

وی اظهار داشت: برگزاری جشنواره های اقوام می تواند علاوه بر ترویج و شناخت مردم از این نوع خوراکی های مفید، باعث توسعه اقتصادی شود.

صنایع دستی سیستانی ها شناخته شده در جهان

هاجر یکتامهر که مشغول سوزن دوزی است گفت: صنایع دستی در بین زنان و دختران سیستانی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و نقوش بکار رفته بر روی آثار هنری از دیرباز تاکنون توجه هر بیننده ای را به خود جلب کرده و همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.

وی افزود: سوزن دوزی، خامه دوزی، سیاه دوزی، پریوار دوزی، حصیر بافی، سکه دوزی، سفالگری، گلیم بافی، منگلیک، قالی بافی و زیورآلات سنتی از جمله صنایع دستی قوم سیستانی است که علاقمندان زیادی در جهان دارد.

پانزدهمین جشنواره اقتصاد و فرهنگ اقوام ایران زمین تا 21 آبان در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی گلستان در گرگان دایر است.