حمام گنجعلی خان کرمان؛ بنایی تاریخی و شگفت انگیز

حمام گنجعلی خان از آثاری است از که در مجموعه گنجعلی خان قرار گرفت. این حمام تاریخی که نماد زندگی پیشینیان کرمان است، در زمان صفوی و در سال 1020 هجری قمری توسط یکی از حاکمان به نام گنجعلی بیک ساخته شد. گنجعلی خان از حاکمان زمان شاه عباس بود و در طی سی سال حکومتش، به آبادانی شهر کرمان و روستاهای اطرافش کمک فراوانی کرد. او برای ایجاد تفرجگاه در وسط شهر، میدان بزرگی را احداث کرد که حدود 100 متر طول و 50 متر عرض داشت و دور تا دور این میدان بناهای تاریخی ایجاد شدند. حمام گنجعلی خان در کرمان هم در همین میدان قرار دارد. با ما در مقاله حمام گنجعلی خان کرمان کجاست همراه باشید تا شما را با معماری حمام گنجعلی خان کرمان آشنا کنیم.

معماری بنا

معمار این بنا شخصی بنام استاد سلطان محمد بود. از لحاظ معماری این بنا شامل سردر، دالان، رختکن، حوض و خزینه بوده و نقاشی های ظریف و خوشرنگ کاشی های بکار رفته، نورپردازی محوطه، تزئینات گچبری و خطاطی ها جلوه ویژه ای را به این بنا داده اند. از سردر که رد می شوید، به یک هشتی می رسید که پس از گذر از آن و دیدن نقش پرندگان دریایی روی درگاهی، وارد رختکن خواهید شد. رختکن شامل غرفه های متعدد است و سقفی بلند و فضایی وسیع دارد.

در غرفه ها حوضچه ای با فواره ای کوچک نمایان می شود. در هر غرفه گوشه ای خلوت به منظور عبادت، استراحت و گفتگو وجود دارد. رختکن حمام مزین به انواع سارق های زردوزی شده، بقچه های کرباسی، قطیفه ها و تن خشک کن های فراوان شده است. معماری حمام گنجعلی خان کرمان نیز مانند سایر حمام ها قسمت شاه نشین دارد تا جایگاه ثروتمندان و افراد عام مجزا باشد. وارد این حمام که می شوید، چیزی که از همه بیشتر جلب توجه می کند، مجسمه های مومی بوده که در جای جای حمام وجود دارند.

در ظرافت این مجسمه ها همین قدر بس که بگویم، وقتی برای اولین بار که کودکی ده ساله بودم وارد این مجموعه شدم، به یکی از روحانیونی که در حال عبادت بود، لبخند زدم و پاسخی نگرفتم و کمی که نزدیکتر شدم، متوجه واقعی نبودنش شدم. این مجسمه های مومی ملبس به پوشش محلی مردم از جمله روحانیون، پیشه وران و مردم عادی هستند. این مجسمه های مومی زیبا در سال 1352 در دانشکده هنر تهران ساخته و به این حمام ارسال شدند. همچنین، در جای جای این حمام وسایل قدیمی مورد استفاده برای استحمام مثل سدر، تاس، حنا، لنگ هم بچشم می خورند. دور تا دور سقف این حمام نورگیرهایی وجود دارند که در طول روز که نور خورشید به داخل حوض می تابد، فضای بسیار چشم نوازی را ایجاد می کنند.

معماران و مهندسان زیادی درباره اینکه گرمای این حمام از کجا تامین می شود، تحقیق کردند و در نهایت به این نتیجه رسیدند که گرمای حمام از گلخن ها تامین می شود. گلخن مکانی است که یک نفر همواره در آن آتش را با هیزم یا چوب روشن نگه می داشت. در گلخن ها کانال هایی گربه رو طراحی شده که هوای گرم را از خود عبور می دهند و هوای آلوده را از روزنه ها بیرون می برند. یکی از عجایب این حمام، وجود ساعتی خورشیدی است. بدین صورت که در این حمام دو سنگ قرمز رنگ وجود دارند که با تابش نور خورشید به آنها، افراد طلوع و غروب خورشید را متوجه می شدند.

براساس مقاله حمام گنجعلی خان کرمان کجاست باید بدانید که این حمام با حفاظت درست و بجا هنوز همچون نگینی درخشان در شهر کرمان می درخشد. این حمام تاریخی تا حدود 50 سال پیش مورد استفاده عموم بود که نهایتا در سال 1347 مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت و در سال 1350 به موزه مردم شناسی تغییر کاربری داد.

اطلاعات کلی

آدرس: کرمان، بازار بزرگ کرمان، میدان گنجعلی خان

ساعات بازدید: همه روزه بجز ایام سوگواری از ساعت 9 صبح الی 18

قیمت ورودی: برای ایرانی ها 25000 ریال و برای غیر ایرانی ها 150000 ریال