منطقه قیطریه 3200 سال پیش گورستانی بود که مردم اجساد را در آنجا به خاک می سپردند

ایسنا/ براساس اخبار واصله، منطقه قیطریه 3200 سال پیش گورستانی بود که مردم اجساد را در آنجا به خاک می سپردند.

3200 سال پیش گورستانی بوده که مردم اجسادشان را در آنجا به خاک می سپردند اما حالا به یک منطقه لوکس و مرفه نشین در شمال تهران تبدیل شده که قیمت خانه هایش سر به فلک می کشد.

اواخر پاییز 1337 شمسی، در حین ساخت و ساز ساختمان در تپه قیطریه، آثاری از گورستانی 3200 ساله کشف شد و سیف الله کامبخش فرد، باستان شناس از طرف اداره کل باستان شناسی و فرهنگ عامه ماموریت پیدا کرد تا به عنوان سرپرست هیئت باستان شناسی این تپه را کاوش کند. این کاوش ها بین سالهای 1347 - 1350 شمسی ادامه پیدا کرد اما تنها گزارش حفاری های سالهای 1347- 1348 ارائه شد.

محوطه کاوش شده در این تپه در بخش جنوبی باغ خانم صارم الدوله قرار داشت و طی حفاری هایی که صورت گرفت، 350 گور باستانی کشف شد که همه آنها در عمقی بین 30 تا 100 سانتیمتر از سطح تپه قرار داشتند. از این گورها 2500 ظرف و تعدادی ابزار و زیورآلات مفرغی بدست آمد. گورستان کشف شده در این تپه بسیار وسیع بود که می تواند شاهدی بر اقامت طولانی مدت در این منطقه باشد.

خاک تپه قیطریه از بقایای آبرفتی و توأم با آهک است و به نظر می رسد از گذشته های دور و دوره باستان هم قابل کشت و زراعت نبوده و شاید به همین دلیل گذشتگان، این تپه را به گورستان اختصاص داده بودند. میزان آهک موجود در خاک این تپه بقدری است که بیشتر آثار سفالی کشف شده از گورهای آن دارای قشری از آهک است که به سختی زدوده میشدند.

عمده سفال های کشف شده در تپه قیطریه از نوع سفال سیاه خاکستری لوله دار و پایه دار با نقش داغ دار است که این نوع سفال پیش از آن نیز از دروس، چیذر و همچنین تپه حصار دامغان، خوروین، سیلک کاشان، گیان نهاوند، حسنلوی آذربایجان و گوی تپه اورمیه بدست آمده بود و با آنها قابل مقایسه است.

به عقیده برخی از باستان شناسان، این نوع ظروف توسط اقوامی که به سبب فشارهای خارجی به سمت غرب و جنوب غربی رانده شده اند، از شمال و شمال شرقی به ایران وارد شده است که این نظر، ویرانی تپه حصار دامغان را نیز توجیه می کند. احتمال آن وجود دارد که این اقوام تیره ای از اقوام هند و ایرانی بوده اند که در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد از شرق و غرب دریای مازندران به ایران وارد شده و ساکن این سرزمین شده باشند. علاوه بر ظروف سیاه خاکستری، نمونه های پراکنده ای از سفال های قرمز با نقوش سیاه تمدن چشمه علی هم در این تپه یافت شد که این امر می تواند دلیلی بر وجود تمدنی کهن تر با قدمتی در حدود 6000 سال در این ناحیه باشد.

دفن اموات در این گورستان به صورت جنینی با دست و پای جمع شده و چمباتمه ای انجام میشده است، در حالی که نحوه قرار گرفتن آنها تابع هیچ قاعده ای نبوده و گاهی به سوی شرق و گاهی به سوی غرب صورت میگرفته است. این موضوع فرضیه دفن مردگان در جهت تابش خورشید را مطرح می کند. همچنین نقش خورشید به صورت چهار دایره موازی و تودرتو روی ظروف این تپه هم می تواند نشان دهنده اهمیتی باشد که این مردمان برای خورشید قائل بوده اند.

کشف دکمه های لباس، سنجاق و زیورآلات و حتی خنجرهایی که احتمالا همراه متوفا بوده، گواهی این ادعاست که ساکنان این تپه باستانی اموات خود را با لباس دفن میکردند. در این گورها کنار مردگان، ظروف سفالین پر از غذای خشک شده و استخوان حیوانات اهلی مانند گوسفند وجود داشته است و به نظر می رسد که مردم این منطقه به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشته اند. همچنین سرنیزه هایی برنزی را در کنار مردگان رو به آسمان قرار می دادند تا به این وسیله از متوفی دفاع کرده باشند.

براساس اظهارات حفار این تپه، تعداد سفال های دفن شده در هر گور بین 5 تا 20 قطعه بوده اما در بیشتر این گورها تعداد این ظروف بطور میانگین 7 تا 8 قطعه شمارش شده است. بطور کلی، این گورستان دارای یک لایه و دوره ای 200 تا 300 ساله متعلق به 3000 تا 3200 سال پیش است.

در این تپه باستانی هیچ گونه آثار معماری بدست نیامده و نشان می دهد ساکنان این منطقـه تـا دو سه سـده پس از استقرار بنایی نساختند و به زندگی شبـانی و دامداری خود ادامه داده اند.

گفته می شود پارک قیطریه نشان دهنده شهرت این منطقه بین درباریان قاجار است، زیرا تفرجگاهی بود که به دلیل نزدیکی به کاخ صاحبقرانیه بین درباریان قاجار دست به دست میشد و از آن به عنوان استراحتگاهی در نزدیکی کاخ صاحبقرانیه استفاده میشد. از مالکین دوران قاجار پارک قیطریه میتوان به نظام الدوله، آصف الدوله، امین السلطان و میرزا علی اصغر خان اتابک اشاره کرد. زمین پارک قیطریه که یکی از قدیمی ترین بوستان های تهران است در سال 1356 به شهرداری تهران اهدا شد تا در آن پارکی برای عموم ساخته شود.

خیابان شمالی جنوبی قیطریه در مناطق 1 و 3 شهرداری واقع شده و طول تقریبی آن 2400 متر است. بخشی از کاربری این خیابان، مسکونی و بخشی دیگر تجاری است. بلوار قیطریه که طول آن حدود 2500 متر بوده، دارای کاربری مسکونی و فضای سبز است و در منطقه یک شهرداری قرار دارد.