سفر به شهرستان نیمروز؛ جایی که آفتاب به نقطه نصف النهار می رسد

نیمروز از شمال و شمال غرب با کشور افغانستان، از جنوب با شهرستان زابل و هامون، از شرق با شهرستان هیرمند و از غرب با شهرستان زاهدان و نهبندان هم مرز هست. در شمال دشت سیستان واقع گردیده و 489 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. نیمروز 8175 کیلومتر مربع وسعت داشته که بیش از نیمی از وسعت حوزه سیستان را شامل می شود. با ما در راهنمای سفر به شهرستان نیمروز همراه شوید تا شما را با دیدنی های معروف شهرستان نیمروز آشنا کنیم.

آب و هوا

از نظر اقلیمی، شهرستان نیمروز دارای آب و هوای گرم و خشک بیابانی با تابستان های طولانی بوده و گرمترین ماه سال تیر و سردترین ماه سال دی است. وجود بادهای 120 روزه بادبلبلانی، بادسورو، بادسوار، بادبورزالک، بادپنجکه، باد هفتم و گاو کشی شرایط اقلیمی خاص، پوشش گیاهی و جانوری و مناظر بدیعی را بوجود آوردند.

آداب و رسوم مردم

نژاد مردم شهرستان نیمروز، نژاد آریایی بوده و گویش آنان سیستانی منسوب به سیستان و یکی از لهجه های مهم ایرانی است. البته، تعداد محدودی از طوایف بلوچ نیز در این منطقه سکونت دارند که به گویش بلوچی سخن می گویند. براساس راهنمای سفر به شهرستان نیمروز باید بدانید که آیین کهن لای روبی بستر رودخانه هیرمند، مراسم حشر نام دارد که حاکی از یک نوع تعاون و همکاری در بین مردم شهرستان و تبلور عینی اتحاد در حل مشکلات است و هنوز اجرا می شود.

مراسم جشن گندم هم جشن و پایکوبی به مناسبت برداشت گندم و شکرگزاری از درگاه ایزدمنان است. براساس راهنمای سفر به شهرستان نیمروز باید بدانید که در این مراسم دیدنی از محصولات برداشت شده نوعی نان تهیه میشد که به آن نان نو می گویند.

غذاهای محلی

خوراک مردم شهرستان نیمروز همانند سایر شهرستان های حوزه سیستان هست. زمانیکه دریاچه و رودخانه پرآب بوده، خوراک مردم گوشت پرندگان دریایی مهاجر و ماهی بود. غذاهای محلی هم شامل اشکنه، شوربا، پوری، تجگی (سمنو)، اوجیزک، چلبک و آرد دستمال، دوغ بر، کله جوش، بورک، قتلمه، قلیفی، پلو، لندو، لیتی، گرماس، گندم شیر، کورگی، کباب تنوری، سوزک، شیرنک، مدل و چمچه ریزک هستند.

بازی های محلی و بومی

چوب بازی و رقص شمشیر مناسکی آیینی بوده که از قدمت و اعتبار ویژه ای در این شهرستان برخوردار است و در بیشتر جشن ها برگزار می گردد. کشتی کج گردان خاستگاه دیرینه ای در منطقه دارد و بسیاری از فنون آن اکنون در کشتی آزاد اجرا می گردند. از بازی های محلی اصیل سیستانی، کودی بوده که مورد اشتیاق جوانان نیمروزی است و هم اکنون به عنوان ورزش بومی محلی و رسمی شهرت بین المللی یافت.

جاذبه های تاریخی نیمروز

کاروانسرای فرنگی

این مورد از دیدنی های معروف شهرستان نیمروز در 42 کیلومتری غرب شهرستان نیمروز و 9 کیلومتری شمال جاده نیمروز به نهبندان قرار دارد. این کاروانسرا در ارتفاعی قرار گرفته که گردشگران ضمن تماشای آثار باستانی این اثر از مناظر زیبای دریاچه هامون سابوری استفاده کافی را خواهند برد.

گمرگ بلژیکی ها

از اماکنی که اروپاییان در قدیم در آن مشغول فعالیت بودند، گمرگ بلژیکی ها بود. فعالیت این مکان در سیستان به اوایل قرن بیستم بر می گردد. این آثار تاریخی به جا مانده از دوران قاجار در 42 کیلومتری غرب شهرستان نیمروز و 9 کیلومتری شمال جاده نیمروز به نهبندان واقع شده اند.

سرای حاجی بزی خالصی

این بنا در فاصله 15 کیلومتری شمال شرق شهرستان نیمروز و در شرق روستای بزی خالصی قرار دارد و در اواخر دوره قاجار توسط حاجی بزی خالصی از بزرگان این منطقه ساخته شد. تمام اتاق های عمارت از نوع طاق چهار وجهی سبک سیستانی بوده و در مرکز، بادگیرهای کوچکی به نام کولک وجود دارند.

جاذبه های طبیعی نیمروز

دریاچه هامون

دریاچه و تالاب بین المللی هامون، سومین دریاچه بزرگ ایران و هفتمین تالاب بین المللی جهان است. مساحت آن بالغ بر 5660 کیلومتر مربع بوده و از این مقدار، 3820 کیلومتر مربع متعلق به ایران و بقیه در خاک افغانستان واقع شد.

تختک های دریاچه هامون

درون محدوده دریاچه هامون، بلندی های به شکل مستطیل و دایره با طول متوسط 100 تا 150 متر، عرض 50 تا 70 متر و ارتفاع 3 تا 4 متر وجود دارند که به آن تختک گفته می شود. شغل اکثر کسانی که در آن زندگی می کنند، دامداری، صیادی و حصیربافی است. با خشکسالی دریاچه هامون برخی از این تختک ها از بین رفته اند.

جنگل لورگ باغ

روستای لورگ باغ از ترکیب دو کلمه لورگ به معنی تپه یا بلندی که در حصار آب است و باغ که مکانی سرسبز و آباد و خرم بوده، شکل می گیرد. این مورد از دیدنی های معروف شهرستان نیمروز دارای جنگل های طبیعی متشکل از درختهای گز و کر گز بوده که عمر آنها به بیش از صد سال می رسد. از جاذبه های دیگر آن میتوان به حیات وحش جنگل های اطراف روستا اشاره کرد.

رودخانه هیرمند

رودخانه هیرمند شاهرگ حیاتی سیستان محسوب می شود و یکی از بزرگترین جریان های آبی جنوب آسیای مرکزی هست. سرچشمه آن آب چشمه سارهای کوه های بلند شمال غربی کابل بوده و مسیری طولانی بالغ بر 1050 کیلومتر را طی می کند تا به سیستان و در نهایت، به نیمروز وارد می شود. در انتها، به دو شاخه تقسیم شده و به رود افضل آباد در لورگ باغ می رسد که اولی به هیرمند و دومی به هامون سابوری منتهی می شود.

صنایع دستی

هنرهای سنتی مطابق با نیازهای روحی اقوام مختلف پدید آمدند و از این رو، مانند آینه ای منعکس کننده جامعه ایرانی بوده اند. قالی بافی در سیستان به دو هزار سال قبل در زمان اقوام سکایی بر می گردد. آنان از کوچ نشینی دست برداشته و در کنار دریاچه زرخیز هامون به کشاورزی پرداختند و بافندگی خود را همچنان حفظ نموده اند. صنعت حصیربافی از ساقه های نی و بعضی مواقع از برگ درخت خرما درست می شود و برای زیرانداز، سایه بان، ظروف مختلف و پرده کاربرد دارد. اکثر حاشیه نشینان دریاچه هامون با این حرفه آشنایی کامل دارند و قدمت این هنر به بیش از سه هزار سال می رسد.

خولک بافی در روستاهای اطراف و در حاشیه هامون وجود دارد. محصول این مردمان، پرده هایی هستند ساخته شده از نوعی نی به نام لوخ که در محل به خولک معروف است. یکی از موارد استفاده این خولک ها در ساخت توتن هست. سیاه دوزی هم نوعی سوزن دوزی بوده که برای تزئین پیش سینه و سرآستین لباس بکار می رود و تنها از نخ سیاه رنگ که معمولا ابریشمی است، استفاده می شود.

تلفن های ضروری شهرستان نیمروز

کد شهرستان: 054
میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری: 09154375741 - 32693577
دفتر امام جمعه: 32692030
فرمانداری نیمروز: 32693339
شهرداری نیمروز: 32693006
هلال احمر: 32696071
هواشناسی: 32224333
اعلام وضعیت راهها: 32692190