کوه سبلان | آمیخته ای از صلابت، زیبایی و تقدس

در میان دیدنی های طبیعی همواره رسیدن به قله های مرتفع، یکی از جذابیت ترین اهداف گردشگران آشنا به فنون کوه نوردی بوده است. در میان این قله ها، شاید رسیدن به سومین قله بلند ایران یعنی سبلان زیبا (ساوالان) یکی از مهم ترین آن ها باشد. بعد از دماوند این دیو سپید پای در بند و علم کوه سبلان با ارتفاع 4811 متر در رده سومین قله بلند ایران زمین قرار دارد. قله سبلان با داشتن دریاچه ای کوچک بر فراز خود و چشمه های آب گرم در دامنه ها مقصد گردشگران بسیاری است که هوس دیدن طبیعتی بکر و هوش ربا در تابستان را دارند یا عاشق اسکی در پیست بی نظیر آوارس در زمستان هستند و وجود این دو دلیل باعث شده کوه استوار سبلان در همه فصول شاهد حضور عشاق کوه نوردی باشد.

آفرین رود روان، باد خزان، چشمه کوه سبلان، و چه زیبا است جهان

کوه زیبا و با صلابت سبلان دارای سه قله مشهور است. سلطان نام بلند ترین قله سبلان سپید پوش است و نام دو قله دیگر کسری و هرم (حرم) می باشد. سبلان افسانه ای که از تعداد زیادی ارتفاعات تشکیل شده است و در موازارت ارسباران قرار دارد به سهند و بزقوش نیز منتهی می گردد و بر سه شهر مشکین شهر، اردبیل و اهر مشرف است . البته از لحاظ تقسیمات کشوری کوه سبلان در استان اردبیل واقع است و درست در مرز شهرستان اردبیل و بخش لاهرود از توابع مشکین شهر قرار دارد. کوه سبلان با 60 کیلومتر طول و 45 کیلومتر عرض یا همان پهنا، 6000 کیلومتر از آذربایجان را به خود اختصاص داده است و در طول جغرافیایی 47 درجه و 50 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 38 درجه و 17 دقیقه شمالی است. برای صعود به قله سبلان سه مسیر وجود دارد.

سبلان عروس خوابیده ایران

برای رسیدن به قله کوه سبلان می توان یکی از مسیر های زیر را انتخاب نمود و با توجه به بنیه بدنی و وسایل و امکانات موجود خود را به دریاچه بیضی شکل و زیبای بالای سبلان رساند و از دیدن این دریاچه صاف و زلال با 40 متر عمق لذت برد. اولین مسیر که رایج ترین مسیر برای رسیدن به کوه سبلان است مسیر شمال شرقی می باشد این مسیر از آبگرم شابیل در لاهرود شروع می شود و مسیر آن از جاده اردبیل به مشکین شهر می گذرد. این مسیر که پاکوب شده و صاف و هموار است با پرچم راهنما مشخص شده و با آمادگی بدنی می توان صبح راه افتاد و ظهر به قله سبلان رسید. سیری که از دریاچه قره گل شروع می شود مسیر غربی است که برای رسیدن به قله کوه سبلان باید از یخچال عظیم و بزرگ هرم بگذرید و مسیر آخر، مسیر جنوبی است که از جنوب قله به یال شزقی می رسید. مسیری سخت و بدون جان پناه که محل حضور عشاق اسکی است به دلیل وجود پیست اسکی آلوارس. بعد از طی هر کدام از این مسیر ها و رسیدن به قله کوه سبلان می توانید بفهمید که لقب عروس خوابیده برای این کوه دیدنی از کجا آمده است. قله سلطان پاهایی هم شده است که زانوانش رو به آسمان است و قله کسری سر این عروس دلربا است که همواره به آسمان خیره شده است. قله های هرم نیز سینه های عروس افسانه ای کوه سبلان است.

پیرچگی آغ ، چمنی گوی ، لالاسی قان ساوالان

کوه سبلان که در گویش مردمان آذری زبان به ساوالان شهره است دارای یک سنگ طبیعی است که همانند یک عقاب غول پیکر است گه انگار با دست تراشیده شده و امروز تبدیل شده به نماد کوه سبلان. ساوالان را که اهالی تالش سفلون صدایش می زنند با شماره 12/19496 جز آثار ملی ایران ثبت و سند مالکیت آن در ارتفاع بالای 3600 متری به نام سازمان محیط زیست کشور صادر گردیده است. قله کوه سبلان یک آتشفشان غیر فعال است که در تمام فصول از برف پوشیده است و مراتع آن به دلیلی داشتن خاکی نرم و حاصل خیز، دارای علف های با کیفت و پر ارزشی است. وجه تسمیه ساوالان هم از این جا می آید که ساوالان از دو بخش «ساو» به معنای باج یا وحی و «آلان» به معنای گیرنده است و ساوالان را گیرنده وحی می خوانند چرا که آن جا را محل تولد و دفن زرتشت پیامبر می دانند.

زیارت قبول ای ساوالان (سبلان) رفته

اهالی و مردمان محلی و شاهسون ها کوه سبلان را جایی مقدس می دانند و همان طور که اشاره شد کوه سبلان را محل تولد زرتشت پیامبر می خوانند و در ایام قدیم کسی که پای به قله کوه سبلان یا به قوا محلی ها ساوالان می گذاشت و باز می گشت را زائری می دانستند که از زیارت باز گشته و به دیدارش می رفتند. کوه سبلان به قدری برای اهالی مقدس است که یکی از قسم های رایج و مجکم محلی ها بوده است و قسم به ساوالان یا همان سبلان قسم مقدسی بوده است و در افسانه ها آمده است که اگر به مار قسم ساوالان (سبلان) بدهی شکارش را رها خواهد کرد. پیرامون کوه سبلان افسانه ها و داستان های فراوانی بیان شده است و برحی معتقدند قبر زرتشت نبی در کنار دریاچه و زیر تخته سنگی قرار دارد و این محل را مکان بعثت او به پیامبری می خوانند. سولطان ساوالان مهم ترین سوگند اهالی این محدوده است و در کتاب سراب از دیدگاه جغرافیا به قلم توانمد جناب آفای سید علی طاهری چنین آمده است: «از نقطه نظر مذهبی و تاریخی باستان شناسان معتقدند کوه ساوالان چون طور سینا جزو رشته کوه های مقدس است. برای این که زرتشت پیامبر در آن کوه ملهم گشته و به مقام پیامبری معبوث گردیده است و به مثابه طور زرتشت تلقی می گردد لذا این رشته کوه قبل از اسلام از دیدگاه امت زرتشت جنبه مقدسی یافته و پرستش گاه مردم باستان ایران زمین بوده و مخصوصا آتشفشان بودن آن کمک شایان توجهی به این امر نموده است.» در توصیف کوه سبلان، این عروس خوابیده دلفریب همین قدر کافی است که دهخدا آن را چنین معرفی کرده است: «ساولان، و آن کوهی باشد نزدیک اردبیل. کوهی است عظیم و بلند در حوالی اردبیل و به شرافت مشهور و بسیاری از اهل الله در آن کوه عبادت گزیده و ریاضت کشیده اند.»طبیعت همواره دارای جذابیت هایی است که هر سلیقه ای را شیفته و مجذوب خود کند. کوه سبلان علاوه بر داشتن طبیعت زیبای تابستانی در دامنه های پر گل و دیدنی خود و جای دادن تعداد زیادی چشمه آب گرم، در قله دریاچه دیدنی و زلالی دارد که چشم هر بیننده ای را خیره می کند. پیست اسکس زمستانی سبلان نیز یکی دیگر از جذابیت های این کوه است که محلی ها آن را ساوالان می خوانند.. ساوالانی که تقدس بعثت و دفن زردتشت، ارزش آن را دو چندان کرده است.