بیش از 92 درصد مردم ایران به زیارت امام رضا رفته اند

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای منتشر شده، بیش از 92 درصد مردم ایران به زیارت امام رضا رفته اند.

سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست بررسی سند ملی زیارت که با حضور جمعی از نمایندگان عتبات داخل کشور برگزار شد، اظهار کرد: سند ملی زیارت به عنوان یک سند بین المللی محسوب می شود. وقتی امتداد زائر خودمان را در سایر نقاط زیارتی می بینیم مثلا اربعین که جمعیت عظیمی به خارج از ایران رفته و همچنین تشرف مردم ایران برای زیارت خانه خدا، ما نسبت به زائران خودمان مسئولیتی داریم، بنابراین باید برای زائری که از ایران به سایر نقاط زیارتی دنیا می رود در این سند پیش بینی های لازم و ضمانت های حقوقی لازم فراهم شود.

او پیرامون اینکه بیش از 92 درصد مردم ایران به زیارت امام رضا رفته اند، افزود: از سوی دیگر با حضور زائر بین المللی در ایران باز هم نسبت به زوار سایر کشورها مسئولیت حقوقی و اجتماعی داریم و از این نظر سند ملی زیارت بین المللی محسوب می شود و به نظر می رسد سند حج هم قابلیت جمع شدن در همین سند را دارد، بویژه آنکه با این ابعاد به آن توجه کنیم.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی سند ملی زیارت را مشمول جمعیت بزرگ کشور دانست و گفت: بر حسب مطالعات صورت گرفته، بیش از 92 درصد مردم ایران اظهار می کنند که به زیارت حرم حضرت رضا (ع) مشرف شده اند و سال گذشته بیش از 100 ملیت متفاوت به زیارت حضرت رضا (ع) مشرف شده اند.

عاملی با بیان اینکه زائر چه زائر عتبات باشد و چه زائر خانه خدا، باید نسبت به رعایت کرامت و شأن و حقوق فردی و اجتماعی و همچنین حل مسائل او اقدام شود، افزود: البته زائران ایرانی وقتی به سایر کشورها برای زیارت سفر می کنند، تابع قوانین و مقررات آن کشور هستند و ما هم وظایفی نسبت به زوار ایرانی داریم که باید از چارچوب حقوقی روشنی برخوردار باشد.

او تاکید کرد: لازم است پشتوانه این سند به لحاظ محتوایی روشن باشد و مطالعه مقایسه ای صورت بگیرد؛ چرا که یکی از ارکان این موضوع تدوین قوانین خاص است. از طرف دیگر منطقه ویژه زیارتی مانند قم یا مشهد یا شیراز می تواند شرایطی ویژه را فراهم کند؛ زیرا ممکن است این نوع ضابطه گذاری ها شرایط راحت تری را برای زائر فراهم کند. بر این اساس مناسب است روی مفهوم منطقه ویژه زیارتی نیز کار شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: قدم اول این است که روی مؤلفه های استخراج شده، مطالعات زیربنایی صورت گیرد و بعد جدول زمانبندی تنظیم شود.

حجت الاسلام سجاد نیکخو، مشاور تولیت حرم حضرت معصومه (س) نیز یادآور شد: در ایران چهار آستان مقدس و مطرح وجود دارد که عبارتند از مشهد مقدس، قم، شیراز و شهر ری که علاوه بر آنها، مسجد مقدس جمکران نیز به دلیل اهمیت و جایگاه رفیع مورد توجه است. از طرف دیگر سازمان اوقاف و امور خیریه که آستان های امامزادگان ذیل آن قرار گرفته اند و سازمان حج و زیارت نیز متولی امور زیارت اماکن مقدسه است.

او ادامه داد: چند سال قبل سنگ بنای تجمعی با ایده های متفرق از دغدغمندان امور فرهنگی، زیر نظر مرحوم آیت الله واعظ طبسی بنا نهاده شد و در زمان تولیت آیت الله رئیسی این تجمع به صورت رسمی با عنوان «اجلاسیه اعتاب مقدس جهان اسلام» شکل میگیرد که بخشی از آن ایرانی بوده و در قالب بخشهای فوق اعلام شد و مابقی از دیگر کشورهای اسلامی از جمله کشور عراق که اعتاب مقدس، تولیت مسجد کوفه و دیوان وقف شیعی عراق از اعضای این اجلاس هستند.

نیکخو افزود: از کشور سوریه نیز حرم حضرت زینب (س) و حرم رقیه (س) در این اجلاس عضویت دارند. بنابراین اجلاس عتبات مقدس به دو بخش ایرانی و جهان اسلام تقسیم بندی می شود که در بخش جهان اسلام تا امروز چهار اجلاس برگزار شده و آخرین آن در کاظمین بود که نهایتا با شیوع بیماری کرونا تعطیل شد، اما آستان های ایرانی تا امروز پنج اجلاس را برگزار کرده اند و آخرین آن در شهر ری و همزمان با حیات مرحوم آیت الله ری شهری بود.

مشاور تولیت حرم حضرت معصومه (س) بیان کرد: تا امروز برنامه های مختلف فرهنگی در راستای هم افزایی بین عتبات برگزار شده که دستاورهای خوبی نیز داشته است. از جمله این دستاورها میتوان به تولیت حرم امام رضا (ع) اشاره کرد که تا پیش از این اجلاس ها اگر قصد اجرای برنامه ای در حرم حضرت معصومه (س) را داشت، کیفیت و نحوه اجرای آن نامعلوم بود اما امروز به برکت این اجلاس ها تمام بخش های داخلی تولیت های مقدس کشور از افراد ذی ربط و نحوه فعالیت یکدیگر مطلع هستند و کارها با سرعت و کیفیت خوبی برگزار می شود. بر همین اساس، هم افزایی در برنامه ها در اولویت عتبات مقدس قرار دارد، به عنوان مثال اگر بنا باشد در دهه کرامت برنامه ویژه ای اجرا شود، با همفکری، همکاری و به صورت مشترک بین اعضا برگزار می شود.

او خطاب به دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: در حال حاضر هم افزایی در آستان های مقدس بگونه ای است که اگر در سالروز ولادت حضرت مهدی (ع) به مسجد جمکران مشرف شده و روز بعد به آستان شاهچراغ شیراز بروید تمام برنامه ها به صورت مشترک برگزار می شوند. علاوه بر این، تولیدات فرهنگی آستانها نیز با همین رویکرد تهیه و توزیع می شوند. سامانه های فرهنگی نیز در سالهای اخیر متنوع بوده، اما به جرأت میتوان گفت تنها سامانه گسترده، با نفوذ، ارزان قیمت و مورد علاقه مردم، سامانه زیارت است که میتوان از آن به عنوان پویاترین و جامع ترین سامانه نیز یاد کرد؛ چرا که در ایام نوروز امسال در حرم رضوی بیش از 70 میلیون زیارت از طریق دوربین های مستقر در حرم به ثبت رسیده است.

همچنین بیش از 6 میلیون خودرو شخصی زائر وارد مشهد مقدس شده و طی آخرین آمار 102 میلیون زیارت در آستان های مقدس ایران به ثبت رسیده است.

نیکخو در پاسخ به سؤال عاملی مبنی بر اینکه آمار 102 میلیون مربوط به سال 1400 است، اظهار کرد: این آمار مربوط به سال 98 و قبل از شیوع کرونا است. بنابراین ظرفیتی با این عظمت در کشور وجود دارد که علاوه بر علاقه مردم، ثروت ساز نیز هست.

مشاور تولیت حرم حضرت معصومه (س) با بیان اینکه 130 جلد کتاب در امر سندنویسی و زیارت کار شده، افزود: در برنامه پنجم توسعه نیز بودجه قابل توجهی برای عتبات مقدس در نظر گرفته شده و در حال حاضر نیز طبق فرآیند تعریف شده شورای عالی انقلاب فرهنگی، به صورت هماهنگ حرکت می کنیم.

محمود حاجیلویی، معاون خط مشی گذاری فرهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه با بیان اینکه سند ملی زیارت با کارسازی همین جمع اتفاق افتاده است، یادآور شد: در اجلاس پنجم با همراهی اعضا نامه نگاری به رئیس جمهور انجام شد و با دستور شخص رئیس جمهور اعتبار ویژه ای برای تولیت آستان مقدس مشهد در نظر گرفته شد و از شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز خواسته شد در این برنامه همراهی لازم را داشته باشد.

سیدمحمد ذوالفقاری، معاون امور بین الملل سازمان علمی و فرهنگی آستان رضوی با بیان اینکه پیشنهاد داده ایم سند ملی زیارت در چارچوب تدوین اسناد ملی مصوب ستاد هماهنگی نقشه دنبال شود، گفت: آستان قدس برای محوریت بخشیدن به این موضوع و تشکیل تیم مورد نظر وارد عمل شده و در انجام وظیفه محوله مربوط به ما از جمله معرفی نماینده و تضمین حضور نماینده سازمان برنامه و بودجه کشور در این جلسات تصمیمات مهمی گرفته شده است.

اصغر عبداللهی، مشاور امور مجلس و فراسازمانی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی هم درباره سند ملی زیارت با بیان اینکه اهتمام خوبی با این محوریت در آستانهای مقدس وجود دارد، اظهار کرد: موضوع سند ملی زیارت بسیار مهم است؛ زیرا شهرهای مقدس مشهد و قم بین المللی ترین شهرهای ایران هستند بنابراین وقتی با زائران چند ملیتی روبرو هستیم باید نسبت به درک شرایط با دقت بیشتری عمل شود و سند ملی زیارت با توجه به استاندارد کردن شیوه های برخورد با زوار اهمیت زیادی پیدا می کند.

در ادامه این نشست، برخی اعضا با مطرح کردن این موضوع که چرا در سایر کشورهای اسلامی مانند عربستان، عراق و... شهرهای مذهبی و عتبات مقدس با قوانین ویژه و جدا از سیاست های سایر شهرها اداره می شود، اما در ایران با وجود تأکیدات مقام معظم رهبری بر تدوین قوانین ویژه شهرهای مقدس کشور مانند مشهد و قم هنوز این مسأله بر زمین مانده است، از دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست رسیدگی کردند.