بازگشت رونق به گردشگری و در اولویت قرار گرفتن حفاظت از میراث فرهنگی در دولت سیزدهم

ایرنا/ براساس آخرین اخبار منتشر شده، بازگشت رونق به گردشگری و در اولویت قرار گرفتن حفاظت از میراث فرهنگی در دولت سیزدهم صورت گرفت.

دوصد روز گذشت؛ از آغاز به کار دولت مردمی برای ساختن ایران قوی. همه می دانند که فرهنگ اساس تمدن و زیرساخت جامعه است، پس ارزیابی دولت سیزدهم در این عرصه برای رسیدن به راهبرد بی نقص اهمیت داشت.

خبرگزاری یکصد روز نخست دولت را در حوزه فرهنگ و هنر رصد کرد و به مردم ارائه داد. یکصد روز دوم، با گرم شدن مدیران و هماهنگ تر شدن ارکان مختلف با خواسته ها و داشته های هنرمندان و فرهنگ داران کشور پررونق شد و حاصل آن دو صد روز، اینک گردآوری شده و در اختیار مخاطبان و مردم قرار گرفته است. این گزارش مروری کرده بر برآورد اقدامات 200 روزه دولت سیزدهم در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.

عملکرد دولت مردمی در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نشان می دهد چرخ صنعت گردشگری آرام آرام حرکت خود را آغاز کرده است؛ افزایش بیش از 30 درصدی سفرها در روزهای نخست سال جدید نتیجه همان تصمیمات در مهر 1400 است. دولت آن زمان شرایط سخت دو سال گذشته فعالان گردشگری را کاملا درک کرد و برای نجات بخشی این صنعت، صرفا به بسته های حمایتی و معافیت های مالیاتی و استمهال های بانکی اکتفا نکرد و با هماهنگی و تصمیم گیری شجاعانه از ابتدای آبان مرزهای گردشگری را گشود.

آغاز فصلی روشن با رویکرد گره گشایی از کار مردم

تاکید آیت الله سید ابراهیم رئیسی در هر سفر استانی به گوشه و کنار کشور بر برنامه ریزی برای توسعه زیرساخت ها در مناطق کم برخوردار است که تاثیر مستقیم بر رونق گردشگری و افزایش اشتغال و درآمد جوامع محلی دارد، همچنین پیگیری سید عزت الله ضرغامی در سفر به روستاها و محله های قدیمی کم برخوردار نشان از عزم جدی دولت سیزدهم برای محرومیت زدایی و تمرکز زدایی است.

براساس مقاله بازگشت رونق به گردشگری و در اولویت قرار گرفتن حفاظت از میراث فرهنگی در دولت سیزدهم باید بدانید که وزارت میراث فرهنگی با جدیت موضوع توسعه گردشگری هوشمند، خدمات الکترونیک، اتصال به سامانه های ملی برای سرعت بخشی به امور مورد نیاز متقاضیان خدمات در بخش های تخصصی گردشگری و صنایع دستی را تا جایی اعلام کرد که این وزارتخانه در تاریخ مقرر به درگاه ملی مجوزهای کشور متصل شده و جز 6 وزارتخانه پیشتار در این موضوع است.

در این میان وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گام های زیربنایی دیگری هم برای تحول در حوزه های تخصصی برداشته است که ثمرات آن قطعا در نیمه اول سال 1401 بروز و ظهور خواهد داشت. در این زمینه میتوان به تفویض اختیارات ستادی به مدیران استانی، نهضت احیا و مرمت بافت ها و محوطه های تاریخی، درج ردیف اعتبار برای بیمه راهنمایان گردشگری در بودجه 1401، حذف مجوز فعالیت تولید صنایع دستی خانگی و بسته های حمایتی و معافیت های مالیاتی فعالان صنعت گردشگری در دوران کرونا به عنوان اهم تصمیمات و اقدامات در هفت ماه گذشته اشاره کرد.

کدام اختیارات ستادی به مدیران استانی واگذار شد؟

یکی از چالش هایی که در روند و فرایند دریافت مجوز فعالیت در حوزه میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی وجود دارد، بروکراسی پیچیده اداری است که حرکت پیشرفت کشور را کند کرده است. فرآیندی که از یک طرف مردم را از مشارکت در طرح های ملی و محلی مرمت و حفاظت از بناهای تاریخی خسته کرده و از طرفی بخش خصوصی و سرمایه گذار برای فعالیت و توسعه گردشگری را دلسرد و هنرمندان صنایع دستی را برای دریافت مجوز تولید محصولات صنایع دستی و هنرهای سنتی نا امید می کند. اکنون نهضت تفویض اختیار در راستای مانع زدایی و تمرکززدایی از فعالیت ها، تسهیل گری و سرعت گرفتن امور مردم و واگذاری امور اجرایی و تصدی گری به استانها آغاز شده است.

در همین راستا وزیر میراث فرهنگی بهمن ماه گذشته به نمایشگاه گردشگری و صنایع دستی تهران اعلام کرد: ستاد تفویض اختیارات به استانها به ریاست علی دارابی، قائم مقام وی در وزارتخانه تشکیل می شود، در یک ماه و نیم گذشته نیز نشست های تخصصی با مدیران ستادی و استانی برگزار شرایط و روند تسهیل خدمات به مردم و متقاضیان تبیین شد.

اکنون بیشتر بخشهای مختلف وزارتخانه موارد قابل تفویض را به مدیران کل استانی ابلاغ کردند. بطور مثال در حوزه حفظ و احیای بافت های تاریخی، اختیار صدور تاییدیه پایان کار مرمت، معافیت های مالیاتی مرمت کاران، بیمه بناهای تاریخی، تعیین حریم محوطه های تاریخی و بررسی تخلفات در آنها و همچنین پاسخ به استعلامات شهرداری ها به ادارات کل استانی وزارتخانه تفویض شده است.

در بخش گردشگری نیز همه مراحل ثبت نام، بررسی، مصاحبه و صدور کارت راهنمایان گردشگری از طریق استان انجام می شود درحالیکه تاکنون 22 استان کشور برای صدور کارت راهنمایان گردشگری ناگزیر بودند از طریق مراجعه به تهران و معاونت گردشگری اقدام کنند.

مجوز برگزاری کمیسیون های درجه بندی و صدور گواهینامه، مدرک کیفیت خدمات گردشگری است و پیوستی از 23 نوع مصداق تاسیسات گردشگری را شامل می شود. در ستاد تفویض تاسیسات گردشگری براساس اهمیت طبقه بندی آنها و امکانات اجرایی استانها، احصا و مجوز برگزاری کمیسیون درجه بندی و صدور گواهینامه کیفیت خدمات گردشگری هتل های یک و دو ستاره همچنین سایر تاسیسات گردشگری درجه دو و سه به استانها تفویض شده است.

همچنین امور مربوط به اصلاح فرآیند ثبت شرکتهایی با موضوع فعالیت گردشگری و اعلام موافقت با تشکیل یا ثبت تغییرات شرکتها تماما با ادارات کل استانی خواهد بود و برخی امور مانند نرخ گذاری و رسیدگی به شکایات تاسیسات گردشگری و بررسی درخواست های صدور و تمدید پروانه های بهره برداری تاسیسات گردشگری به تشکل های حرفه ای و تخصصی گردشگری به کمیته های استانی و کمیسیون عالی فنی درجه بندی واگذار می شود.

صدور روادید گردشگران خارجی؛ صنعت گردشگری از کما خارج شد

اقدام دیگری که آبان در وزارت میراث فرهنگی محقق شد این بود که بعد از 20 ماه محدودیت های کرونایی برای سفر و گردشگری، محدودیت صدور روادید برای گردشگران ورودی به ایران لغو شد که به اعتقاد بسیاری از فعالان این حوزه، سرآغاز احیای صنعت گردشگری در پساکرونا است و صنعت گردشگری بالاخره از کما خارج شد.

جولان کرونا در این حدود 2 سال، بیشترین آسیب را به صنعت گردشگری زده است. خسارت بیش از دو تریلیون دلاری، کاهش میانگین 70 درصدی، بیکاری گسترده در زنجیره خدمات در جهان این صنعت را آستانه ورشکستگی برده است. در ایران نیز طبق آخرین آمار فقط 30 هزار میلیارد تومان خسارت به بخش هتلداری و مراکز اقامتی گردشگری وارد شد و بسیاری از شرکت های خدماتی یا تعطیل شدند یا تعدیل نیرو کردند و بسیاری از راهنمایان تور خانه نشین شدند یا تغییر شغل دادند.

ادامه این روند امکان پذیر نبود و دولت مردمی طرح نجات بخشی صنعت گردشگری را در دستور کار قرار داد. وزارت میراث فرهنگی، وزارت امورخارجه و وزارت بهداشت جلسات مستمری گذاشتند و اول آبان 1400 طی هماهنگی انجام شده، صدور روادید برای گردشگران خارجی برای ورود به ایران از سر گرفته شد و روزنه های امید بر فعالان این حوزه فروغی دوباره گرفت.

تداوم امهال ها و معافیت ها؛ دولت پشت کسب و کارهای گردشگری را خالی نکرد

اگر چه باید توجه داشته باشیم که کرونا فعلا و همچنان ادامه دارد و باید گردشگری در کرونا با رعایت دستورالعمل های بهداشتی سرلوحه کار قرار گیرد، اما نباید فراموش کرد خسارت سهمگینی به این صنعت وارد شده است در همین چارچوب و در ادامه تمهیدات دولت قبل، دولت مردمی در مهر 1400 استمهال تسهیلات بانکی دریافتی و معافیت های مالیاتی برای فعالان صنعت گردشگری و صنایع دستی را برای چند ماه و تا پایان سال 1400 تمدید کرد.

وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی خرداد 1400 اعلام کرد که برای متقاعدسازی ستاد ملی مقابله با کرونا جهت اعمال حمایت های بیشتر و استمرار پشتیبانی ها بسته حمایتی تلفیقی جدیدی مشتمل بر دو بخش مشترک اشتغال محور و بنگاه محور برای کسب و کارهای حوزه گردشگری در کارگروه بررسی آثار اقتصادی کرونا تنظیم و بخش هایی از جمله حمایت های بانکی، مالیاتی و بیمه ای مربوط به کسب و کارهای حوزه گردشگری را پوشش داده است.

بخش اول این حمایت ها در قالب تمدید بسته حمایت از کسب و کارها و مشاغل به شدت آسیب دیده از کرونا در سال 1400 تصویب و ابلاغ شده است و بخش دوم هم از همان زمان در دستور کار ستاد ملی مقابله با کرونا قرار گرفته بود.

البته تا خرداد 1400 بیش از یک هزار و صد میلیارد تومان تسهیلات در قالب دو بسته حمایتی اشتغال محور و بنگاه محور به کسب و کارهای گردشگری آسیب دیده پرداخت شده است و پرونده بیش از نهصد میلیارد تومان نیز تکمیل و در بانک ها در دست اقدام بوده است و در بخش بانکی با تصویب دستورالعمل مربوطه مواردی نظیر امهال تسهیلات فعالان گردشگری تا پایان شهریور 1400 اجرایی شده بود.

راهنمایان گردشگری بالاخره بیمه می شوند

در این میان اقدام ارزشمندی که دولت انجام داد، پیگیری موضوع بیمه راهنمایان گردشگری است. بیش از 15 هزار راهنمای گردشگری به صورت پاره وقت در صنعت گردشگری فعال هستند که معمولا تحت پوشش بیمه ای نبوده اند، در اولین گام اعتبار بیمه شدن بخشی از این راهنمایان در بودجه 1401 تامین شد و تصویب آن در مجلس شورای اسلامی گام مهمی در تکمیل آن است.

وزیر میراث فرهنگی در روز جهانی راهنمایان گردشگری گفت: راهنمایان گردشگری سفیران فرهنگی کشور هستند و یکی از مهمترین حلقه های ارتباط میان کشورها و مشخصا کشورهای میزبان و میهمان در حوزه گردشگری را تشکیل می دهند، راهنمایان گردشگری روایتگر تمدن، فرهنگ و سابقه ملت و هر چه که جنبه دیدنی و شنیدنی از مردم دارد، هستند.

ضرغامی تصریح کرد: کارهای زیادی باید برای راهنمایان گردشگری انجام شود تلاش ها آغاز شده است آنچه وظیفه ما به عنوان دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است در حال انجام است در مرحله اول بیمه راهنمایان گردشگری در لایحه بودجه 1401 آمده است.

توجه به توسعه گردشگری در مناطق کم برخوردار، توجه به گونه های مختلف گردشگری و تقویت زیرساخت های دولت الکترونیک در بخش گردشگری هم از دیگر رویکردها و اقدامات ارزشمند دولت مردمی و وزارت میراث فرهنگی است که در 200 روز گذشته میتوان به وضوح دید.

معافیت حدود 160 رشته صنایع دستی مشاغل خانگی از دریافت مجوز

یکی دیگر از جلوه های اقدامات برای مردم در دولت مردمی تسهیل دریافت مجوز برای مشاغل خانگی صنایع دستی است؛ حوزه ای با بیش از 2 میلیون هنرمند و صنعتگر، حدود 300 رشته ثبت شده، 11 شهر و روستای جهانی صنایع دستی و بیش از 60 شهر و روستای ملی صنایع دستی. حوزه ای با این ظرفیت اکنون با یک تصمیم راهبردی و تحولی برای سهولت شروع کسب و کارهای خانگی، حدود 160 رشته صنایع دستی از دریافت مجوز در ابتدای کار معاف شدند و هنرمندان و صنعتگران ابتدا کارگاه خود را در منزل راه اندازی و بعد در سامانه مشاغل خانگی ثبت نام می کنند و دیگر برای مجوز نیازی به انتظار نیست.

پویا محمودیان، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی میگوید: از سالهای قبل با دبیرخانه مشاغل خانگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همکاری گسترده ای داشتیم. هنرمندان و صنعتگرانی که در 57 رشته صنایع دستی متقاضی راه اندازی کارگاه برای مشاغل خانگی بودند ابتدا باید توسط معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی تایید و سپس مجوز با امضای مدیران کل میراث فرهنگی استان ها و امضای مدیران کل ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان صادر میشد اما اکنون این تعداد حدود 3 برابر شده اند.

توجه به بازارها، بازارچه ها و کارگاه های صنایع دستی بویژه در مناطق مرزی و کم برخوردار را هم میتوان از رویکردهای ویژه وزارت میراث فرهنگی در هفت ماه گذشته عنوان کرد. بخشودگی اجاره بهای ماهانه غرفه ها، سرکشی به بازارهای صنایع دستی و بررسی مسائل صنفی هرمندان از برنامه های سفر وزیر میراث فرهنگی در 200 روز گذشته بوده است و تجلی این رویکرد در سی و پنجمین نمایشگاه صنایع دستی تهران بود که وزارتخانه از هنرمندان 12 استان کمتربرخوردار حمایت کرد و غرفه ها و امکانات رایگان در اختیار آنها گذاشت.

مرمت و احیای محوطه های تاریخی با مشارکت مردم و سرمایه بخش خصوصی

با توجه به اهمیت معرفی، حفظ، احیا و مرمت بافت های تاریخی، از آغاز دوره وزارت ضرغامی نهضتی در همین چارچوب آغاز شده که تاکید می کند محوطه های تاریخی با مشارکت خود مردم و سرمایه بخش خصوصی و با اولویت حفاظت، مرمت، اشتغالزایی و ایجاد کاربری مرتبط با صنعت گردشگری پیش رود. در این طرح بر ایجاد کارگاه های صنایع دستی و هنرهای سنتی درون این محوطه ها تاکید شده است.

اگر چه در برخی از شهرها مانند شیراز نسبت به تخریب بافت و خانه های قدیمی انتقاداتی از سوی فعالان حوزه میراث فرهنگی به مسئولان این حوزه عنوان می شود، اما رویکرد مدیران وزارتخانه چه در ستاد و چه در صف مبتنی بر حفظ بناهای تاریخی است و هر کدام از مدیران ستادی که به استانهای مختلف سفر کرده اند بر حفظ آثار باستانی و تاریخی تاکید کرده اند.