بازگشت جانی دوباره به کالبد گردشگری و صنایع دستی و میراث فرهنگی استان مرکزی

ایسنا/ این خبر پیرامون بازگشت جانی دوباره به کالبد گردشگری و صنایع دستی و میراث فرهنگی استان مرکزی برای شما نوشته شد.

گردشگری از آن دسته صنایعی است که بواسطه سبز بودن، اشتغالزایی آسان نسبت به دیگر صنایع و عدم نیاز به ایجاد ساختارهای معمول در دیگر صنایع، بسیار ویژه و البته بسیار ثروت آفرین است و صنایع دستی و میراث فرهنگی نیز بواسطه ساختار هویتی همین گونه اند و بر همین اساس نیز مورد توجه دولت ها هستند.

قطعا رویکرد مثبت دولت و فعالان اقتصادی به این صنعت، یک موتور محرک امیدآفرین برای رشد و توسعه و در ادامه، ثروت آفرینی و اشتغالزایی این صنعت سبز است.

البته شیوع کرونا، حوزه گردشگری را عملا به گل نشاند و این اتفاق فشار سنگینی را به صنعت گردشگری و فعالان این حوزه وارد کرد، هنرمندان صنایع دستی نیز که امکان حضور در نمایشگاه های مختلف را از دست داده بودند تلاش کردند با تغییر روال های کاری، بقای خود را دنبال کنند که برخی توانستند و برخی نتوانستند، میراث فرهنگی نیز شاید نسبت به دو حوزه دیگر آسیب کمتری را از ناحیه شرایط کرونایی متحمل شد اما چراغش کم نور شد.

طی یک سال اخیر، روند صعودی کرونا شیب نزولی به خود گرفت و همین امر باعث شد که قدری سه حوزه مذکور نفس تازه بگیرند، هرچند آسیب و ضرر و زیان ناشی از کرونا در این بخش بقدری است که قطعا یک سال فرصت کافی برای جبران آن نیست، اما علیرغم هجوم کرونا و مشکلات اقتصادی، خوشبختانه چراغ این عرصه خاموش نشد و دولت نیز تلاش کرد با ابزارهای حمایتی این حوزه را سرپا نگه دارد.

دولت سیزدهم از همان ابتدا اعلام کرد که تمرکز و تلاش خود را مصروف به تکمیل پروژه های نیمه تمام در کشور در حوزه های مختلف خواهد کرد. این تاکید دولت از آن جهت امیدوار کننده است که در جریان چنین رویکردی، در عرصه پروژه های گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی نیز به عنوان زیرساختهایی اشتغال آفرین و ثروت ساز میتوان به تسریع در برخورداری از منابع و سرانجام و سامان یافتن اقدامات امیدوار بود.

استان مرکزی یکی از استانهای تاریخی و برخوردار از ظرفیت های سرشار تاریخی و فرهنگی است که باید در این عرصه بدرخشد و مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی میگوید که چراغ این حوزه نه تنها در دوران کرونا روشن نگاه داشته شده بلکه اتفاقات خوبی هم چه در دوران کرونا و چه پس از فروکش کردن آن، در این عرصه رقم خورده است.

مرمت و حفاظت 40 شی فرهنگی و تاریخی در استان مرکزی

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی درخصوص اقدامات انجام شده یک سال اخیر در استان اظهار کرد: در حوزه میراث فرهنگی با وجود همه کم و کاستی ها، اقدامات موثر و مثبتی در استان به انجام رسید.

مصطفی مرزبان با اشاره به حفاظت و مرمت 40 عدد از اشیای فرهنگی، تاریخی در طول یک سال اخیر گفت: مرمت اشیای موزه ای از جمله مرمت سکه های نقره مربوط به دوره ساسانی با اعتباری بالغ بر 200 میلیون ریال، مرمت و حفاظت یک عدد گچبری کتیبه دار مربوط به دوره سلجوقی با اعتباری بالغ بر 300 میلیون ریال و ساماندهی و مستندسازی 220 قلم اشیای فرهنگی، تاریخی از جمله اقدامات مهم انجام گرفته در طول یک سال اخیر بشمار می رود.

تعدادی از موزه های استان تجهیز شدند

وی با اشاره به وجود 18 موزه فعال وابسته، مشارکتی، خصوصی، غیروابسته (تجمیعی) در استان مرکزی اظهار کرد: یکی از اهداف مجموعه میراث فرهنگی استان، حفظ، بهسازی و ارتقا به لحاظ کیفی و افزایش تعداد موزه هاست بر همین اساس طی یک سال اخیر تجهیز موزه شهاب سنگ نراق و تجهیز موزه سالار محتشم خمین به سیستم الکترونیکی انجام گرفت.

وی با اشاره به افزایش نرخ رشد سالانه بازدیدکنندگان موزه های استان مرکزی در سال گذشته گفت: آمار بازدیدکنندگان از موزه ها در سال 1399 بالغ بر 2130 نفر بود که این رقم در سال گذشته به 9126 نفر رسید.

ثبت 12 اثر منقول و غیرمنقول در فهرست آثار ملی

مرزبان یکی از اقدامات مهم مجموعه میراث فرهنگی را ثبت 5 اثر منقول در فهرست آثار ملی ایران دانست و گفت: از هفته دولت سال گذشته تا امروز سنگ فرمان شاه در روستای انجدان، صندوق چوبی امامزاده قاسم کهک تفرش، صندوق چوبی امامزاده قاسم شاهواروق، صندوق چوبی بقعه امامزاده فضل و یحیی محلات و صندوق چوبی امامزاده منصوط مامونیه در فهرست آثار منقول ملی ثبت شد.

وی پیرامون بازگشت جانی دوباره به کالبد گردشگری و صنایع دستی و میراث فرهنگی استان مرکزی افزود: در کنار آثار منقول، 7 اثر غیرمنقول همچون آب انبار حاج محمد کریم بیگ، آب انبار نائب، محوطه باستانی شاختی قالاخ، آب انبار میرزا رضا، کاروانسرای تاج آباد، حمام چهار سوق و خانه فائزه فراهانی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

درختان کهنسال استان ثبت ملی شدند

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با اشاره به ثبت و حفاظت آثار طبیعی به تعداد 3 اثر شامل درخت توت کهنسال روستای گازران، درخت چنار کهنسال امامزاده حلیمه خاتون روستای فرسمانه و درختان توت کهنسال روستای اسنوه در فهرست آثار ملی ایران گفت: در کنار آن، مهارت سنتی پخت نان زردو نیمور، مهارت پخت غذای چلاو در منطقه بزچلو، نظام مدیریت سنتی تقسیم آب در دشت کشاورزی نیمور، روایت خوانی غریب و شاه صنم در ترکی سربندی و چوروش چلیک در مراسم عروسی منطقه بزچلو به عنوان 5 میراث ناملموس در فهرست آثار ملی ثبت شد.

وی بیان کرد: در سال گذشته دو مورد کاوش باستان شناسی از جمله گمانه زنی و لایه نگاری تپه قزل قلعه فراهان و گمانه زنی و لایه نگاری تپه فردقان فراهان انجام شد.

مرزبان تصریح کرد: تپه قزل قلعه یکی از محوطه های دوره ساسانی دشت فراهان است که بر روی یک رشته طبیعی مشرف بر دشت شکل گرفته است، طی گمانه زنی در تپه مذکور شواهدی از معماری دوره ساسانی و آثار منقول از جمله قطعات سفال و گچبری های دوره ساسانی بدست آمده است.

فعالیت 30 کارگاه مرمت در استان مرکزی

وی با اشاره به فعالیت 30 کارگاه مرمت (بنا، بافت، محوطه) طی یک سال اخیر، کارگاه مرمت مجموعه بازار اراک، مرمت مسجد جامع ساوه، مرمت مسجد مس سر دلیجان، مرمت امامزاده سهل بن علی آستانه، مرمت امامزاده هفتاد و دو تن ساروق، امامزاده محمد فم تفرش، مرمت امامزاده فضل و یحیی محلات، مرمت حمام انجدان، مرمت قنات ابراهیم آباد، مرمت بازار شمس السلطنه نراق، مرمت امامزاده سید منصور زرندیه و ... را از جمله این کارگاه ها عنوان کرد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی در خصوص اقدامات این اداره کل طی یک سال اخیر در حوزه گردشگری استان مرکزی بیان کرد: در طول سالهای اخیر تمام تلاشمان بر این بوده است که استان مرکزی به مقصد جدید گردشگری تبدیل شود، اما متاسفانه شیوع کرونا قدری سرعت کار را گرفت و برنامه های تدوین شده در حوزه گردشگری را تحت تاثیر قرار داد، اما در طول یک سال اخیر اقدامات بسیاری در این رابطه دنبال شد.

افزایش شمار گردشگران پس از دو سال کرونایی

وی تعداد تاسیسات و موسسات گردشگری استان را 250 مورد عنوان کرد و گفت: در طول یک سال اخیر میزان اشغال ظرفیت اقامتی در استان به 65 درصد رسید و همزمان با افزایش شمار گردشگران ورودی به استان، میزان نظارت ها نیز تشدید شد.

مرزبان افزود: طبق آخرین آمار، تعداد گردشگران ورودی به استان بالغ بر 153 هزار و 200 نفر و تعداد بازدیدهای انجام شده از تاسیسات گردشگری نیز رقمی بالغ بر 1160 مورد بوده است.

وی اضافه کرد: در طول یک سال اخیر 21 مورد تذکر و اخطار به تاسیسات گردشگری داده شد که عمدتا در حوزه وضعیت بهداشتی و رعایت پروتکل های بهداشتی، ارائه خدمات با نرخ مصوب، امکانات سالن های غذاخوری، مساجد، نمازخانه ها، پمپ بنزین ها، سرویس های بهداشتی و... بوده و به کمک صدور مجوز تاسیسات گردشگری نیز 776 شغل ایجاد شد.

فضای مجازی هنرمندان را نجات داد

شرایط کرونایی علیرغم تاثیرات نامیمون و مخربش در اقتصاد، یک مزیت بزرگ را برای کسب و کارها ایجاد کرد و آن رونق بازارهای مجازی بود، این نکته ای است که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان نیز به آن اشاره کرده و در خصوص وضعیت صنایع دستی استان طی یک سال اخیر گفت: طی دو سال گذشته متاسفانه شرایط کرونایی تمامی کسب و کارهای خرد و کلان از جمله صنایع دستی را دچار مشکلات اقتصادی کرد و تجربه سختی را در این رابطه پشت سر گذاشتیم، هر چند که این محدودیت ها مزایایی چون گرایش هنرمندان به سمت فضای مجازی جهت افزایش فروش محصولات را به دنبال داشت بطوریکه برخی از هنرمندان استان امروز تا 95 درصد فروش خود را از طریق فضای مجازی انجام می دهند.

به گفته وی، استان مرکزی در کنار برگزاری نمایشگاه های سراسری و بازارچه های هفتگی، در حوزه راه اندازی و ساخت بازارچه های دائمی صنایع دستی در کشور پیشرو است. در حال حاضر 10 بازارچه هر کدام با هشت غرفه در استان فعال است که سه بازارچه در خانه تاریخی قنبری اراک، سرای مهر در بازار تاریخی اراک و قطعه حاج وکیل استقرار دارند، دو بازارچه کمیجان و شهر نیمور سال گذشته احداث شد و بازارچه دائمی خنداب به پیشرفت 70 درصدی رسیده است.

تفرش ثبت ملی شد

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی اظهار کرد: طی یک سال اخیر 22 اثر صنایع دستی نشان ملی اصالت دریافت کردند و شهر تفرش به عنوان شهر تفرشی دوزی ثبت ملی شد.

اولویت ما پیگیری مصوبات سفر است

وی اظهار کرد: در طول یک سال اخیر اقدامات مذکور به انجام رسید، اما در سال پیش رو نیز مجموعه میراث فرهنگی استان اولویت هایی را دنبال خواهد کرد که مهمترین آنها پیگیری مصوبات سفر ریاست جمهوری به استان است.

مرزبان از افتتاح 4 پروژه گردشگری و صنایع دستی در هفته دولت نیز خبر داد و بیان کرد: در حوزه صنایع دستی، بازارچه دائمی صنایع دستی شهر نیمور در شهرستان محلات با 8 غرفه افتتاح می شود.

وی اعتبار هزینه شده برای این پروژه را 200 میلیون تومان با ایجاد 8 فرصت شغلی مستقیم برشمرد.

مرزبان با اشاره به پروژه های قابل افتتاح در حوزه گردشگری استان مرکزی که تماما توسط بخش خصوصی ایجاد شده اند، گفت: در این راستا دفتر خدمات مسافرتی در فضای 50 مترمربعی با ایجاد دو فرصت شغلی مستقیم و صرف اعتبار 200 میلیون تومانی در اراک افتتاح می شود.

وی اظهار کرد: در شهرستان خمین مجتمع گردشگری با سرمایه گذاری 14 میلیارد تومانی به بهره برداری می رسد. این مجتمع 5914 مترمربع وسعت دارد و 50 شغل مستقیم ایجاد می کند.

مرزبان اضافه کرد: در شهرستان دلیجان مجتمع خدمات رفاهی بین راهی با ایجاد 21 فرصت شغلی و صرف اعتباری بالغ بر 35 میلیارد تومان توسط بخش خصوصی بهره برداری می شود.

مرزبان با بیان اینکه در حوزه میراث فرهنگی، مرمت بناهای تاریخی از اهمیت بالایی برخوردار است که حتما در سال جاری دنبال می شود، افزود: متاسفانه در این حوزه با کمبود منابع مالی وزارتی و استانی روبرو هستیم، از طرفی مالکین و مجموعه داران تاریخی بویژه مالکین خصوصی باید همکاری بیشتری برای مرمت ابنیه تاریخی با میراث فرهنگی داشته باشند، همچنین لازم است که کاربری مناسبی برای بناهای تاریخی در نظر گرفته شود.

سرمایه گذار تسهیلات طولانی مدت و کم بهره میخواهد

وی با تاکید بر اینکه در حوزه گردشگری، جذب سرمایه گذار و واگذاری مناطق نمونه گردشگری از اولویت های میراث فرهنگی استان است، گفت: در حوزه جذب سرمایه گذار، پرداخت تسهیلات از الزامات است و باید تسهیلات با نرخ بهره کم و بازپرداخت طولانی در اختیار سرمایه گذار قرار داد، در غیر این صورت راغب به سرمایه گذاری نیست، چرا که ساخت و ساز از طریق سرمایه ثابت انجام میگیرد و سرمایه گذار خواهان تسهیلات طولانی مدت با نرخ سود کم است.

لزوم پیگیری بیمه هنرمندان صنایع دستی استان

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی با اشاره به لزوم بیمه شدن هنرمندان صنایع دستی در استان گفت: یکی از اقدامات ضروری در سال جاری پیگیری بیمه هنرمندان است، استان مرکزی دارای هشت هزار هنرمند دارای مجوز، کارت هنرمندی و پروانه انفرادی است که از این تعداد 2500 نفر تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و بیمه روستایی قرار دارند و باید باقی هنرمندان به مرور تحت پوشش بیمه قرار گیرند که امسال حتما این امر را دنبال می کنیم و در کنار آن نیز باید تسهیلات با نرخ سود پایین نیز در اختیار هنرمندان قرار گیرد.

درست است که در اولین سال فعالیت دولت، حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی با همه کمبودها توانست اقدامات موثری را به انجام برساند، اما بدنبال سفر هیات دولت به استان مرکزی در 31 تیرماه، 120 میلیارد تومان اعتبار در این حوزه مصوب شد که این منابع مالی در صورت تخصیص، می تواند نقطه عطفی برای تحرک در حوزه میراث فرهنگی استان، سرعت گرفتن مرمت آثار و ابنیه های تاریخی، جذب سرمایه گذار، حمایت از هنرمندان و فعالان گردشگری پس از دو سال سخت کرونایی باشد.