برخی از سنگ قبرهای تاریخی گورستان امامزاده عبدالله ری تخریب شده اند

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، برخی از سنگ قبرهای تاریخی گورستان امامزاده عبدالله ری تخریب شده اند.

احمد محیط طباطبایی، پژوهشگر تاریخ و رئیس کمیته ملی موزه ها در ایران بتازگی از اجرای دوباره طرح هم سطح سازی قبور در بخش تاریخی قبرستان امامزاده عبدالله ری و همچنین تخریب بخشهایی از آن خبر داد که به گفته سید علی شهیدی، جست وجوگر نامها و اماکن ناشناخته و فراموش شده در گورستان ها برخی از سنگ قبرهای تاریخی در جریان این ساماندهی و هم سطح سازی شکسته و تخریب شده اند. این اتفاقی است که از سال 1396 در هر نوبت ساماندهی این قبرستان تکرار شده و بر اثر آن بسیاری از سنگ قبرها و بخشهای تاریخی این گورستان از بین رفته است. این درحالی است که پیشتر متولیان این امامزاده و همچنین مسئولان شهرری قول داده بودند سنگ قبرها را حفظ کنند.

محیط طباطبایی پس از بازدیدی که در روز تعطیل تقویم از این گورستان تاریخی داشت، درباره آخرین وضعیت آن توضیح داد: متاسفانه شاهد ساماندهی جدیدی در یکی دیگر از بخشهای قدیمی این گورستان هستیم که به سید جعفر شهیدی معروف است. قبرهای متفاوتی از افراد و قشرهای مختلف اجتماعی در جوار امامزاده عبدالله قرار گرفته است. در اینجا شخصیت های سیاسی همچون یدالله سحابی و ادیبان و شاعران و نویسندگانی چون وحید دستگردی و یا خانم توران میرهادی مدفون هستند.

او با یادآوری اینکه فضای سنتی گورستان ایرانی معرف فرهنگ ماست، ادامه داد: متاسفانه از چندسال پیش ساماندهی این گورستان شروع شده که البته قبرهای آن حفظ شده بود. حالا ساماندهی جدیدی را در بخش معروف به دکتر شهیدی و یا شماره 5 شاهد هستیم که سنگ قبرها را برداشته اند و رفتار تاریخی را به هم زده اند. در همین محدوده راهرویی بوده که مقابل آن قبرهای سال 1345 قرار داشته است، دیواری بوده که برداشته شده، قبرها برداشته شده و مجموعه ای که متعلق به اپیدمی تیفوس و تیفوئید (حصبه) از دوره جنگ جهانی دوم بود و آرامگاه هایی از متوفیان آن دوره تاریخی بود که تخریب شده و همه با سنگ سیاه یک دست شده است.

این پژوهشگر تاریخی گفت: بارها گفته شده یکسان سازی قبرستان مثل هر یکسان سازی دیگری مغایر با تنوع فرهنگ و هویت ایران شیعی است و باید هر کسی بتواند به هر شکل معرف و بیانگر خاندان خود باشد.

محیط طباطبایی اظهار کرد: گورستان یک فضای تاریخی و فرهنگی است که حالا به این وضعیت درآمده و باید نقد وارد کرد به اوقاف که حافظ وقف و زندگی گذشتگان است و مردمی که قبورشان را رها کرده بودند، به این امید که همیشه باقی بماند. مسئولان باید نسبت به این امر در میراث فرهنگی توجه نشان دهند و سعی کنند این هویت تاریخی و میراث فرهنگی را حفظ کنند.

امامزاده عبدالله در شهرری که مدفن مشاهیر علمی، ادبی، سیاسی و اجتماعی از دوره قاجار و پهلوی است و حتی گمان می رود بقعه داخل آن به دوره صفوی تعلق داشته باشد، اردیبهشت سال 1378 در فهرست آثار ملی ثبت شد. با این وجود، در سال 1396 طرحی منسوب به ساماندهی و هم سطح سازی قبرستان بدون استعلام از میراث فرهنگی تهران آغاز شد که در جریان آن بخشهای تاریخی و برخی سنگ قبرهای صدساله تخریب و حتی حذف شدند و با بازسازی شمایل دیگری پیدا کردند که واکنش های معترضانه بسیاری از پژوهشگران، مورخان و فعالان میراث فرهنگی را برانگیخت. اوقاف آن زمان در پاسخ به آن واکنش ها گفت که به هیچ قبر و مقبره ای در امامزاده عبدالله جسارت نشده و این تعمیرات و مرمت ها برای راحتی حال مردم و عبور و مرور آنها صورت گرفته است.

در سال 1397 گمان می رفت طرح ساماندهی و هم سطح کردن قبرهای امامزاده عبدالله متوقف شده باشد، اما تصاویری منتشر شد که نشان میداد این طرح با برنامه ریزی بلند مدت در امامزاده عبدالله درحال اجراست. حالا سه سال پس از آن ماجراها و اعتراض هایی که به سرانجام نرسید، تصاویری در اختیار قرار گرفته که تکرار اشتباهات گذشته را در این گورستان تاریخی نشان می دهد، درحالیکه به نظر نمی رسد در این ساماندهی و هم سطح سازی از نظر متولی و کارشناس و ناظر میراث فرهنگی چندان بهره گرفته شده باشد، هرچند مسئولان میراث فرهنگی با وجود هشدارهای چند روز گذشته هنوز عکس العملی به این تخریب و نابسامانی نشان نداده اند.