80 درصد معیشت مردمان آقداش از طریق گلیم بافی تامین می شود

ایسنا/ براساس سخنان یک کارشناس صنایع دستی، 80 درصد معیشت مردمان آقداش از طریق گلیم بافی تامین می شود.

اکرم رضایی در خصوص معرفی روستای آقداش و هنر گلیم بافی این روستا اظهار کرد: روستای آقداش در 8 کیلومتری شهرستان کلات واقع شده است. این روستا آخرین روستای بخش مرکزی شهرستان کلات با حدود 170 خانوار است که حدود 250 بافنده گلیم در این شهرستان مشغول به کار هستند.

وی ادامه داد: تفاوت گلیم آقداش با گلیم سایر مناطق در طرح هایی است که بافته می شود. اصولا طرح هایی که ما بکار می بریم کاملا متفاوت با بقیه مناطق است و شاخص بودن کار بسیار مهم است. طرح هایی که در گلیم هایمان بکار می بریم همگی اصیل بوده و درصدد آن هستیم تا گلیم آقداش را به ثبت جغرافیایی برسانیم تا توسط برخی مورد سواستفاده قرار نگیرد.

این کارشناس صنایع دستی در خصوص آمار فرش های تولید شده در این منطقه عنوان کرد: در حال حاضر در روستای آقداش بالغ بر 2000 تخته فرش در سال تولید می شود. این گلیم ها در ابعاد 60 در 90 سانتیمتر، 1 در 2 متر ، 1.20 در 1.08، 3 در 2.5، 1.20 در 3 و 1.5 در 3 متر تولید می شود.

داستانهایی زیبا پشت طرح ها و نقشه های گلیم بافی آقداش

رضایی خاطرنشان کرد: تاریخ گلیم بافی آقداش به 200 الی 300 سال قبل باز می گردد. ساکنان شهرستان آقداش در ابتدا قالی می بافتند و به مرور زمان به سمت گلیم بافی روی آورند. جالب اینجاست که نقشه گلیمی که در این روستا بکار می رود کاملا ذهنی بوده و از هیچ طرح یا هیچ فردی اقتباس نشده است. اصولا در طول این مدت هیچ استادی به ساکنان این روستا گلیم بافی آموزش نداده است.

وی اضافه کرد: در گلیم بافی این روستا بالغ بر 40 طرح مورد استفاده قرار می گیرد که تمام آنها ذهنی بافته می شوند. این نقشه ها تماما از داستانهای عاطفی، خانوادگی، عاشقانه و حتی طبیعت الهام گرفته و تمامی اسامی، توسط گلیم بافان انتخاب شده است.

این کارشناس صنایع دستی تصریح کرد: مردم روستای آقداش علاقه زیادی به بافت گلیم دارند و این حرفه در شرایط خشکسالی که اوضاع بدی را برای کشاورزان رقم زده است کمک خوبی به لحاظ اقتصادی برای آنان بوده است. شغل اصلی در این روستا دامداری و کشاورزی است، اما معیشت حدود 80 درصد ساکنان آقداش از طریق بافت گلیم می گذرد. در این روستا اکثر دختران و زنان در سنین مختلف و با تحصیلات متفاوت مشغول به بافت گلیم هستند، به عبارتی این کار به حرفه ای فراگیر در روستا تبدیل شده است.

اصطلاحاتی چون رج در بافت گلیم آقداش مطرح نیست

وی افزود: همانطور که گفته شد روش بافت گلیم در شهرستان آقداش با دیگر مناطق بسیار متفاوت است. همچنین بافت گلیم خاص آقداش با تولید فرش می تواند متفاوت باشد؛ چراکه در آن هیچ گره ای بکار نمی رود و به هیچ عنوان نمیتوان از اصطلاحاتی چون رج و سرشماری برای آن استفاده کرد.

رضایی در خصوص رنگ های مورد استفاده در این گلیم ها خاطرنشان کرد: رنگهایی که در گلیم آقداش بکار می روند اصیل و طبیعی هستند که از جمله آنها میتوان به قرمز روناسی، آبی، زرد، سبز، سرمه ای لاکی، کرمی و سفید اشاره کرد. هر کدام از این رنگها از نوعی ماده طبیعی گرفته می شوند، برای مثال رنگ سبز از پوست گردو و رنگ زرد از نوعی گیاه که به زبان ترکی آن را «زلر» می نامیدند، گرفته می شود. بافندگان در این روستا اصولا صفر تا صد کار را خودشان از جمله ریسیدن مواد اولیه تولید گلیم، تاب دادن و رنگ کردن انجام می دهند.

وی در مورد بازارهای فروش این نوع گلیم تشریح کرد: متاسفانه به خارج از کشور صادرات نداریم و میتوان گفت تا امروز هیچ نهاد و شخصی از ما در این مسیر حمایت نکرده است. گلیم آقداش تا 6 سال پیش در سطح کشور مطرح نبود و در طول این مدت تلاش کردیم تا این نوع گلیم در استان و حتی کشور به خوبی معرفی شود.

این کارشناس صنایع دستی اضافه کرد: در گذشته اما گلیم آقداش بیشتر در سطح نمایشگاه های استانی و محلی دیده می شد، اما اخیرا شرکت در نمایشگاه های شهرهای مختلف از جمله تهران باعث شناخته تر شدن این نوع گلیم شده است. البته فضای مجازی در سالهای اخیر برای معرفی گلیم این منطقه بسیار کمک کرده است.

رضایی در مورد فروش گلیم های آقداش تشریح کرد: قبل از دوران کرونا فروش بسیار خوبی داشتیم و در سفر به شهرستان های مختلف به راحتی از 100 گلیم بالغ بر 96 گلیم به فروش می رسید. همچنین در این سالها به واسطه فروش قابل توجه گلیم ها و استقبال زیاد سعی کردیم با ایجاد تغییراتی از جمله تغییر در ابعاد از رنگهای شادتر و طرح های بروزتر استفاده کنیم.

دختران روستای آقداش در هفت سالگی باید کار گلیم را فراگرفته باشند

وی در خصوص توسعه این حرفه و حمایت های صورت گرفته از آن گفت: این حمایت ها تا امروز بالاتر از چند وام 5 یا 10 میلیون تومانی نبوده است. هیچ اقدام به خصوصی تا امروز برای گلیم آقداش و بافندگان این حوزه انجام نگرفته است. در این روستا تمام دختران تا رسیدن به سن هفت سالگی کار بافت گلیم را فرا می گیرند در غیر این صورت برای آنها عیب بزرگی بحساب می آید؛ با این وجود تعداد زیادی بافنده در این روستا مشغول به کار هستند و تعداد زیادی گلیم بافته شده برای فروش وجود دارد.