درصد ابتلا به ویروس کرونا از طریق سطوح چقدر است؟

بهداشت نیوز/ ترس از ابتلا به ویروس کرونا ازطریق لمس سطوح آلوده، باعث شده بسیاری از افراد در ماه های گذشته اطرافشان را به طورمستمر ضدعفونی و بسته های خود را بازنشده رها کنند و درباره ی لمس دکمه های آسانسور استرس داشته باشند؛ اما احتمال ابتلا به کووید 19 ازطریق لمس سطح آلوده چقدر است؟

پرسش مذکور ذهن بسیاری از افراد را به خود مشغول کرده است؛ به طوری که باعث شد در هفته ی گذشته، مرکز پیشگیری و کنترل بیماری (CDC) توصیه های بهداشتی خود را به روزرسانی کنند. شبکه های اجتماعی و برخی رسانه های خبری هم به کاهش شدت هشدارهای CDC درباره ی لمس سطوح اشاره کرده اند. CDC برای شفاف سازی تماس غیرمستقیم با سطوح آلوده و ریسک ابتلا به کووید 19 از این طریق، بیانیه ای جدید منتشر کرده است. این سازمان می گوید:

براساس داده های پژوهش های آزمایشگاهی روی کووید 19 و اطلاعات موجود درباره ی بیماری های مشابه ، ممکن است شخصی ازطریق لمس سطح یا شیء آلوده و سپس لمس دهان یا بینی یا چشم خود به ویروس کووید 19 مبتلا شود؛ اما این فرایند روش اصلی گسترش ویروس نیست.

آیا بیانیه ی یادشده به این معنی است که با لمس دستگیره ی در احتمال ابتلا به ویروس افزایش می یابد؟ پاسخ به این پرسش ازنظر تئوری مثبت است؛ چراکه همیشه باید دستان خود را بشویید و از لمس صورت خودداری کنید. تعدادی از پژوهش های آنفولانزا، راینو ویروس، کرونا ویروس و دیگر میکروب ها نشان می دهند بیماری های عفونی ازجمله ویروس جدید کرونا می توانند ازطریق لمس سطوح آلوده به ویژه در مراکز شهر و اداره ها و بیمارستان ها منتقل شوند. ارین برومیج، ایمنی شناس و استاد زیست شناسی در دانشگاه ماساچوست دارتماوث می گوید:

لمس سطوحی مثل دستگیره های در و دکمه های آسانسور عامل اصلی ابتلا به کووید 19 در ایالات متحده نیستند؛ اما هنوز فرضیه ی لمس صورت به قوت خود باقی است. اگر شخصی آلوده ای در دستان خود عطسه کند و با شما دست بدهد و سپس شما چشمان خود را لمس کنید، آلوده می شوید. شخصی که از لیوانی می نوشد و سپس شما لیوان و در مرحله ی بعد چشم یا دهان خود را لمس کنید، آلوده خواهید شد.

آلودگی به این روش منتقل می شود: شخصی آلوده در دستان خود عطسه یا سرفه می کند. بخشی از قطره های سرفه یا عطسه ممکن است روی سطحی در اطراف آن شخص پاشیده شوند یا شخص میکروب ها را ازطریق لمس لوله ی آب منتقل کند. طبق پژوهش ها، ویروس کرونا تا سه روز روی پلاستیک و فولاد دوام می آورد؛ اما در صورتی که روی سطحی بنشیند، ویروس پایدار معمولا در چند ساعت یکپارچگی خود را از دست می دهد.

درنتیجه، قطره ای که بلافاصله پس از عطسه روی سطح می نشیند، مسری تر از قطره ای است که چند روز از نشستن آن روی سطح گذشته است. درصورت لمس سطوح آلوده و برداشتن مقدار کافی ویروس و سپس لمس چشم یا دهان یا بینی، اگر همه چیز به خوبی پیش برود، بیمار خواهید شد.

جولیا مارکوس، همه گیرشناس بیماری های عفونی و استادیار بخش پزشکی جمعیتی در دانشکده ی پزشکی هاروارد معتقد است:

زنجیره ی طولانی از رویدادها برای آلوده شدن اشخاص ازطریق خواروبارفروشی ها، پست، ظروف بیرون بر و سطوح دیگر لازم هستند. گام نهایی در زنجیره ، لمس چشم یا بینی یا دهان با دست آلوده است؛ بنابراین، بهترین روش برای اطمینان از شکست زنجیره شستن دست ها است.

عامل شیوع در بازار ونژوی چین هم می تواند انتقال بزاق باشد. در ژانویه، هفت کارگر در دفتری مشترک و پس از بازگشت همکارشان از ووهان بیمار شدند. این بازار تعطیل بود و مقام های بهداشتی تعداد بیشتری از افراد بیمار ازجمله زنان شاغل در بازار و دوستان آن ها را تعقیب کردند. هیچ کدام از آن ها با افراد بیمار دفتر یادشده ارتباطی نداشتند. پژوهشگران اتاق استراحت و آسانسورها را هم بررسی کردند.

پژوهش های دیگر از ردیاب های نامرئی فلوئورسنت، میکروب های جعلی که زیر نور سیاه می درخشند، برای ردیابی گسترش میکروب ها از روی سطوح استفاده کرده اند. در مجموعه ای از آزمایش ها، 86 درصد کارکنان پس از لمس سطوح آلوده به اسپری میکروب جعلی آلوده شدند. وقتی پودر اسپری روی لوله ی دست شویی و در خروجی ریخته شد، درخشندگی میکروبی روی دست ها، صورت، تلفن و موی کارمندان دیده شد. میکروب جعلی از تلفن مشترک به سطح میز، فنجان های نوشیدنی، صفحات کلید، خودکارها و دستگیره های در رسید. دکمه ی ماشین کپی هم عامل آلودگی اسناد و تجهیزات کامپیوتری بود. میکروب های جعلی، تنها بیست دقیقه پس از رفتن به خانه روی کوله پشتی ها، کلید ها، کیف های دستی، دستگیره ی خانه، کلید چراغ و تجهیزات آشپزخانه نشستند.

ویروس کرونا پس از چند ساعت فرود روی سطوح، یکپارچگی خود را از دست می دهد

طبق ویدئو منتشرشده در اینترنت، آزمایش نور سیاه نتایج مناسبی دارد. میکروب های درخشان روی دستان یکی از افراد حاضر در رستوران نشستند و در انتهای غذا تمام افرادی که پشت میز آن شخص بودند، آلوده به میکروب شدند. درنتیجه، به همین دلیل دانشمندان خوردن غذا در فضای مشترک را در طول شیوع ویروس منع می کنند.

با اینکه آزمایش های مشابه نشان دهنده ی گسترش میکروب ها روی سطوح هستند، میکروب ها هم باید به مدتی طولانی زنده بمانند و حجم زیادی داشته باشند تا شخصی را بیمار کنند. یوجین ام. چودنوفسکی، استاد دانشگاه نیویورک، معتقد است سطوح واسطه های مؤثری برای انتقال ویروس نیستند. برای مثال، درباره ی آنفولانزا میلیون ها کپی از ویروس آنفولانزا برای آلوده کردن شخص ازطریق تماس سطح، به دست زدن به بینی لازم هستند؛ اما برای آلوده شدن ازطریق ورود هوا به داخل ریه ها، تنها چندهزار کپی لازم است. چودنوفسکی، فیزیک دان تئوری و پژوهشگر متمرکز بر آلودگی هوازی، اعتقاد دارد الگوی مشابهی برای ویروس جدید کرونا به چشم می خورد؛ اما آمار دقیق حجم موردنیاز آن هنوز مشخص نیست. او می افزاید:

سطوح عامل اصلی انتقال ویروس نیستند و در این زمینه حق با CDC است. سطوحی مثل دستگیره های در و دکمه های آسانسور که زیاد لمس می شوند درمقایسه با سطوحی مثل بسته های غذا، نقش معنادارتری در گسترش آلودگی ویروسی دارند.

درهرصورت بهترین روش برای محافظت از خود دربرابر ویروس کرونا، صرف نظر از اینکه انتقال سطحی یا تماس انسانی باشد، فاصله گذاری اجتماعی، شستن مداوم دست ها، لمس نکردن صورت و زدن ماسک است. دنیل وینتسکی، استادیار فوق دکتری در بخش بیماری های عفونی دانشگاه کلمبیا می گوید:

شستن دست ها نه تنها برای پیشگیری از انتقال بزاقی، بلکه برای پیشگیری از انتقال فرد به فرد هم اهمیت دارد. قطره های ویروس معمولا هنگام صحبت و سرفه و عطسه در دست ها منتشر می شوند و در صورتی که شخص در فاصله ی یک متری از شخص آلوده باشد، می توانند او را آلوده کنند.