آنیسون؛ گیاهی شگفت انگیز با دنیایی از فایده
دانه آنیسون سرشار از آهن است و برای کمک به تولید سلول های خونی سالم در بدن فاکتوری ضروری محسوب می شود.
آنیسون با نام علمی Pimpinella anisum که تحت عنوان بادیان رومی نیز شناخته می شود، از جمله گیاهان هم خانواده با هویج، کرفس و جعفری است. این گیاه شگفت انگیز و بسیار باسابقه می تواند تا 1 متر ارتفاع داشته باشد و گل و میوه سبز رنگ کوچکی تولید می کند که به آن دانه آنیسون می گویند.
آنیسون طعمی شاخص و شبیه شیرین بیان دارد و از قدیم به منظور افزودن طعم به دسرها و نوشیدنی ها کاربرد داشته است. البته این همه داستان نیست و گیاه مذکور به واسطه خواص قدرتمند و تقویت کننده سلامتی نیز شهرت بالایی دارد.
گفتنی است که گیاه آنیسون میان مردم استان سیستان و بلوچستان از محبوبیت زیادی برخوردار است و به آن بادیون گفته می شود. به علت شباهت بالا، معمولا دانه آنیسون با دانه های هشت شیاری رازیانه اشتباه گرفته می شوند.
اما از نقطه نظر خواص، آنیسون ویژگی های منحصر به فردی دارد که آن را تبدیل به گیاهی افسانه ای کرده است. این گیاه نه تنها حاوی ترکیبات آنتی باکتریال قوی است، بلکه از اثر آرام بخشی گرفته تا بهبود اختلالات گوارشی، تاثیر ضد التهابی و آنتی اکسیدانی، به حفظ هرچه بهتر سلامت بدن کمک می کند.
محتوای تغذیه ای آنیسون
هرچند به طور معمول از مقادیر نسبتا کمی از آنیسون استفاده می شود، اما حتی همین میزان پایین نیز ریزمغذی های مهمی را در اختیار مصرف کننده قرار می دهد. دانه آنیسون سرشار از آهن است و برای کمک به تولید سلول های خونی سالم در بدن فاکتوری ضروری محسوب می شود. از جمله دیگر محتویات مهم گیاه نام برده می توان به مقادیر کمی منگنز اشاره کرد. منگنز یک ماده معدنی کلیدی است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کند و برای متابولسیم هم حیاتی است.
ارزش غذایی یک قاشق غذاخوری (7 گرم) دانه آنیسون به طور تقریبی به صورت زیر برآورد شده است:
- کالری: 23
- پروتئین: 1 گرم
- چربی: 1 گرم
- کربوهیدرات: 3 گرم
- فیبر: 1 گرم
- آهن: 13 درصد از مقدار مواد مغذی مورد نیاز روزانه (به اختصار RDI)
- منگنز: 7 درصد از RDI
- کلسیم: 4 درصد از RDI
- منیزیم: 3 درصد از RDI
- فسفر: 3 درصد از RDI
- پتاسیم: 3 درصد از RDI
- مس: 3 درصد از RDI
اما چگونه می توان از مزایای بیشمار گیاه آنیسون بهره مند شد؟ در داخل کشور محصولات متنوعی وجود دارند که هر یک میزان متفاوتی از آنیسون را در خود جای داده اند. از جمله این محصولات می توان به عرقیجات، دانه پودر شده و مکمل های دارویی اشاره کرد. دو مورد نخست از عطاری ها و مورد سوم نیز از داروخانه های سراسر کشور قابل تهیه هستند.
در ادامه نگاهی به برخی از مهمترین فواید آنیسون برای بدن انسان خواهیم داشت:
کمک به کاهش علائم افسردگی
بر اساس مقاله ای که از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، افسردگی یک بیماری شایع و در عین حال ناتوان کننده به شمار می رود که نزدیک به 25 درصد از بانوان و 12 درصد از آقایان را در نقاط مختلف جهان تحت تاثیر قرار می دهد.
برخی از تحقیقات علمی نشان داده اند که دانه آنیسون می تواند به درمان افسردگی کمک کند. به عنوان نمونه دیده شده که عصاره دانه آنیسون دارای خواص ضد افسردگی قوی در موش های آزمایشگاهی است و می تواند به اندازه داروهای تجویزی رایج در درمان افسردگی موثر واقع شود.
در یک مطالعه از 107 داوطلب خواسته شد تا 3 گرم پودر دانه آنیسون را به صورت 3 بار در روز مصرف کنند. نهایتا مشخص شد که این دستورالعمل در کاهش علائم افسردگی پس از زایمان نقش داشته است. همچنین در مطالعه ای 4 هفته ای روی 120 نفر که روزانه یک کپسول 200 میلی گرمی حاوی روغن آنیسون را استفاده می کردند، نشانه های افسردگی خفیف تا متوسط در مقایسه با گروه دارونما به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافت.
کمک به درمان اختلالات گوارشی و محافظت از زخم معده
اگر به محتویات برخی از مکمل های دارویی اختصاصی برای کمک به درمان و بهبود علائم اختلالات گوارشی دقت کرده باشید، به احتمال زیاد نام آنیسون را دیده اید. این گیاه شگفت انگیز به درمان این دسته از اختلالات مانند هضم نامناسب، نفخ، سوء هاضمه و حالت تهوع و سوزش قفسه سینه ناشی از ایجاد زخم معده کمک می کند.
برای مثال در یک مطالعه حیوانی دیده شده که آنیسون ترشح اسید معده را کاهش می دهد، از شکل گیری زخم معده جلوگیری و از سلول ها در برابر آسیب های احتمالی محافظت می کند.
کمک به تسکین علائم یائسگی
یائسگی فرآیند کاهش طبیعی هورمون های باروری بانوان به دنبال افزایش سن است که منجر به وقوع علائمی مانند گرگرفتگی، خستگی و خشکی پوست می شود. تصور بر این است که دانه آنیسون با تقلید اثرات استروژن در بدن، به طور بالقوه قادر به کاهش علائم آزار دهنده یائسگی است. در یک مطالعه 4 هفته ای که اطلاعات کامل آن از طریق انتشارات سیج قابل دسترسی است، 72 زن مبتلا به گرگرفتگی، کپسول های 330 میلی گرمی حاوی عصاره دانه آنیسون را به صورت سه بار در روز مصرف کردند. این گروه نسبت به گروه کنترل، 75 درصد کاهش شدت و دفعات گرگرفتگی را گزارش دادند.
همچنین برخی از ترکیبات موجود در این دانه ها می توانند به جلوگیری از تحلیل استخوانی نیز کمک کنند که یکی دیگر از نشانه های بارز یائسگی در نتیجه کاهش سطح استروژن محسوب می شود. برای مثال اسانس حاوی 81 درصد آنتول (ماده موثره آنیسون) توانست به محافظت از پوکی استخوان و از دست رفتن توده استخوانی در موش های صحرایی کمک کند.
دیگر فواید کم نظیر گیاه آنیسون شامل موارد زیر است:
- مقابله با رشد باکتری ها و قارچ ها
- کمک به تنظیم سطح قند خون
- سرکوب التهاب
ورود به همگردی