بسته شدن کلیه چاه ها تنها راه نجات تخت جمشید از رخداد فرونشست و فروچاله است

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، بسته شدن کلیه چاه ها تنها راه نجات تخت جمشید از رخداد فرونشست و فروچاله است.

دکتر عزت الله رئیسی، استاد گروه آب شناسی دانشگاه شیراز و پدر علم آب شناسی کشور در نشست مجازی آسیب شناسی بحران فرونشست ها و ماموریت نوآوران و استارت آپ ها با بیان اینکه فرونشست با فروچاله متفاوت است، افزود: فرونشست به دلیل برداشت بی رویه آب از لایه های رسی رخ می دهد که در این شرایط آب سطحی که به زمین نفوذ می کند از لایه های رسی عبور می کند و آب ذخیره شده در زیر این لایه به عنوان ستون لایه خاک عمل خواهد کرد.

وی با بیان اینکه با برداشت آبهای زیر زمینی، ستون لایه خاک برداشته می شود، اظهار کرد: با برداشت آب، ضخامت لایه رسی کاهش می یابد، از این رو با پدیده فرونشست مواجه می شویم.

رئیسی با بیان اینکه در حال حاضر پدیده فرونشست در کلیه دشت های کشور در حال رخ داد است، ادامه داد: در گذشته ایران با قنات و چشمه اقدام به مدیریت منابع آب می کرده است، ولی امروزه بدلیل خشکسالی و برداشت بی رویه آب از ذخایر آبی که سالیان دراز در زمین ذخیره سازی شده است، زمین را از تعادل خارج کردیم.

این استاد گروه آب شناسی دانشگاه شیراز تاکید کرد: زمانی که بشر بر خلاف طبیعت عمل کند، با واکنش های آن مواجه خواهد شد.

رئیسی با بیان اینکه در بسیاری از مناطق حتی با وجود عدم احداث چاه فرونشست ایجاد شده، در این باره توضیح داد: در دشت هایی که از آب های جاری شده از کوهستان سیراب می شدند، دیگر آبی به دشت وارد نمی شود، از این رو سطح زمین فرونشست ایجاد شده بدون آنکه چاه آبی در آن منطقه حفر شده باشد.

وی روش اساسی برای مصرف آب در دنیا را صرفه جویی در منابع آبی و افزایش عملکرد در واحد بهره برداری از آب دانست و خاطرنشان کرد: این روش موثرترین روش برای بهره برداری از آب موجود است، ولی در ایران ما همچنان به دنبال منابع آب جدید هستیم، به جای آنکه آب موجود را براساس استانداردها استفاده کنیم.

استاد گروه آب شناسی دانشگاه شیراز با اشاره به برخی از مطالعاتش در حوزه آب و فرونشست گفت: تحقیقات نشان می دهند فرونشست اطراف فرودگاه به اندازه ای زیاد است که میدان چاه در آنجا ایجاد شده است که این امر به این دلیل است که به اندازه ای آبهای زیر زمینی در این منطقه برداشت شده که آبهای اطراف نیز کشیده می شود.

وی با اشاره به مطالعات انجام شده در تخت جمشید افزود: در این مطالعات شکافی به طول 300 متر و عرض یک متر و به عمق 100 متر ایجاد شده و در نقش رستم 30 سانتیمتر افت را نشان می دهد و از این رو است که وضعیت تخت جمشید نگران کننده است.

رئیسی راه علاج بخشی این میراث فرهنگی در معرض مخاطرات انسان سازی را بسته شدن 2 چاه در حریم شماره 1 و ده ها چاه در حریم شماره 2 عنوان کرد.

این محقق حوزه آب شناسی تاکید کرد: اگر جلوی این روند گرفته نشود، در محوطه این اثر باستانی فروچاله ایجاد خواهد شد و این در حالی است که تخت جمشید یک اثر ثبت شده بین المللی است و اگر اتفاقی برای آن رخ دهد، برای حیثیت ایران بد است و باید مطالعات زیادی در این منطقه صورت گیرند.