همت جمعی تنها راه نجات ارگ 1700 ساله زادگاه خورشید است

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، همت جمعی تنها راه نجات ارگ 1700 ساله زادگاه خورشید است.

جریان چیست؟

هرساله با آغاز فصل بارش علاوه بر خوشحالی مردم سرزمین خشک و کویری استان یزد به جهت نزول نعمت الهی، نگرانی هایی مبنی بر آب گرفتگی، ریزش و تخریب آثار تاریخی و خشت و گلی در نقاط مختلف استان دل علاقمندان و میراث دوستان را به لرزه درمی آورد.

یکی از این اماکن تاریخی که طی سالهای اخیر به علت نبود اهتمام و توجه کافی جهت نگهداری و مرمت آن، وضعیتی نگران کننده داشته، قلعه خرانق اردکان است؛ ارگی تاریخی و ارزشمند که آثار باستانی زیادی را در دل خود جای داده و قدمتی بالغ بر 1700 سال دارد.

جاوید عیدانی ، بخشدار خرانق پیرامون همت جمعی تنها راه نجات ارگ 1700 ساله زادگاه خورشید است، می گوید: اقدامات لازم جهت نوسازی بهسازی و ترمیم بخش های اصلی قلعه و بناهای موجود در این ارگ تاریخی مستلزم واگذاری از سوی خرده مالکان در این مجموعه است.

وی خاطرنشان می کند: هرچند این بنا به ثبت ملی رسیده اما با توجه به شخصی بودن ملک و بناهای موجود در قلعه که به صورت خرده مالکی اداره و مورد استفاده قرار می گیرد، نمی توانیم جهت نگهداری و حتی مرمت آن اقدام لازم را انجام دهیم .

عیدانی با قدردانی از حمایت های صورت گرفته از سوی میراث فرهنگی اردکان، توجه بیشتر این اداره با توجه به اهمیت این مکان تاریخی در سطح جهانی و همچنین اختصاص بودجه جهت مرمت مسیرهای عمومی این مجموعه را خواستار می شود و خاطرنشان می کند: تاکنون پنج میلیارد ریال از سوی بنیاد مسکن به منظور مرمت و اصلاح معابر و مسیر گردشگری اطراف قلعه با انجام پیگیری های بخشداری طی بازه زمانی دو سال گذشته هزینه شده که با تکمیل آن، طرح نورپردازی این قلعه نیز آماده بهره برداری خواهد شد.

وی عنوان می کند: بارها از طریق پیگیری های بخشداری و حتی آمادگی بخش خصوصی، در راستای واگذاری املاک خصوصی داخل قلعه اقدامات لازم انجام شده، اما هنوز موفق به دریافت رضایت اهالی و مالکان در این رابطه نشده ایم.

بخشدار خرانق ادامه می دهد: البته اقداماتی در راستای جذب سرمایه گذار نیز صورت گرفته که نیاز به همت اهالی روستا دارد، چرا که نمی توان خودسرانه و بدون کسب رضایت، وارد ملک شخصی افراد شد و آن را مرمت کرد.

البته محسن میرجانی، سرپرست میراث فرهنگی اردکان می گوید: در بازدیدی که از این مجموعه انجام دادیم، خوشبختانه هنوز خسارتی به این بنای تاریخی وارد نشده اما با توجه به شرایط بحرانی آن تا 10 روز آینده مقاومت یا تخریب بخشی از آن در اثر بارندگی های روز گذشته اتفاق خواهد افتاد.

وی با اشاره به اهمیت قلعه تاریخی خرانق و نیاز فوری توجه به این کهن اثر تاریخی اظهار می کند: نباید صورت مسئله را پاک کرد و به این بسنده کرد که خرده مالکی بودن این مکان دست را برای نجات، بخشی آن بسته است بلکه باید توجه ویژه ی عمومی و خردجمعی به این بخش شود چرا که این مجموعه، یک میراث ملی است و باید مورد حمایت همه جانبه قرار گیرد.

این باستان شناس اردکانی یکی از دغدغه های اصلی میراث فرهنگی شهرستان را حراست و حفاظت از داشته های میراثی و تاریخی عنوان و اضافه می کند: حرکت خودجوش گروه «داما» که در راستای التیام بخشیدن به خرابی های این قلعه تاریخی بود، نشان داد که می توان با همتی مضاعف این ظرفیت بزرگ تاریخی ایران را زنده کرد و نجات داد، چرا که واگذاری مسئولیت به دوش یکدیگر و خالی کردن شانه از به بهانه شخصی بودن قلعه، چیزی را درست نخواهد کرد لذا باید ابتدا با همین اهالی و مالکان روستا و سپس با نگاه ویژه سازمانهای مربوطه برای احیای این بافت ارزشمند، آستین همت بالا زد.

وی در خصوص راهکار پیشنهادی و سریع در این زمینه می گوید: فرمانداری، بخشداری، استانداری و صنایع فعال در این منطقه که گنج عظیمی نیز در دل دارد، با راه اندازی صندوق میراثی و بهره برداری از ظرفیتهای موجود مانند انجمن های مردم نهاد منطقه، به خرده مالکان وام با بهره پایین جهت تعمیرات اضطراری پرداخت کنند.

میرجانی با اشاره به اینکه برای حمایت از بخش عظیمی از میراث تاریخ کشور در خرانق، در کنار فرهنگ سازی با خرد جمعی و عملگرایی این داستان پایان خوشی خواهد داشت، عنوان می کند: بهترین راهکار عملیاتی دیگر این است که آمایش سرزمینی در اولویت قرار گیرد و بخش خرانق که اکنون شهر جدید خرانق را نیز در بر گرفته، با برنامه ریزی بدنبال سند چشم انداز برای این مجموعه با محوریت ارگ و پل آبرو تاریخی این منطقه باشد و از مسئولیت اجتماعی صنایع و روستاهای فاقد دهیاری و ظرفیت های بنیاد مسکن و بخشدار فرهنگ دوست بخشداری خرانق استفاده شود.

البته با تمام این اوصاف، نارضایتی برخی از اهالی روستا در رابطه با هزینه کرد درآمدهای گردشگری و رسیدگی نشدن مناسب به این ارگ تاریخی نیز در جای خود باقی است، چرا که گروهی از اهالی خرانق معتقدند که درآمد حاصل از فروش بلیط این مجموعه در سالهای اخیر به صورت صحیح مورد استفاده قرار نگرفته و باید این موضوع نیز مورد توجه بیشتری قرار گیرد.

با این حال علی اصغر عسکری، رئیس انجمن تازه تاسیس زادگان خورشید خرانق با اشاره به خرده مالکی های موجود و شخصی بودن بخش اعظمی از ساختمانهای تاریخی ارگ خرانق می گوید: تمام پلاک های ثبتی موجود در قلعه تاریخی خرانق مربوط به 153 نفر است که اگر آنها راضی به واگذاری و فروش به سرمایه گذار شوند، سریع ترین اقدامات را می توان برای اصلاح و مرمت قلعه انجام داد.

این فعال میراثی تاکید می کند: قبلاً بودجه سالانه از سوی میراث فرهنگی به این کهنه قلعه بازمانده از عهد ساسانیان اختصاص داده می شد و اقداماتی هر چند اندک جهت نجات بخشی قلعه صورت می گرفت اما سه سالی است که بودجه ای از سوی اداره کل میراث فرهنگی و آن اختصاص داده نشده است و این راه را برای مرمتهای دوره ای بسته است.

وی اضافه می کند: طی 10 ماهه در سال گذشته بیش از 8500 توریست خارجی و نزدیک به 1200 گردشگر داخلی با خرید بلیط و بازدید از این قلعه بیش از 120 میلیون تومان برای قلعه عایدی داشته اند، اما این عواید به تصمیم شورای روستا، خرج خود قلعه نشد!

به گفته وی، با رایزنی هایی که با شورا انجام شد، آنها اظهار داشتند که با توجه به قوانین موجود شورا، بودجه ای که از منبع فروش بلیط بدست آمده قابلیت خرج در قلعه را ندارد و در بخش های دیگری باید خرج شود.

رئیس این انجمن حامی میراث تصریح می کند: با این وجود با دلسوزی اهالی خرانق و حامیان میراث قرار شد با ایجاد انجمن زادگان خورشید که با حمایتهای بخشدار محترم نیز به نتیجه رسید، با برنامه ریزی بهتر از درآمدهای فروش بلیط و خرج آن برای خود قلعه، اقدامات راهگشای را انجام دهیم. عسکری در پایان نیز تاکید می کند: در حال حاضر مرمت پشت بامها با پوشش کاهگل و ترمیم ناودان ها، سریعترین اقدام اثر بخش برای جلوگیری از نابودی این کهن دژ در حال تخریب است.