محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون و لذت تاریخگردی در عید

با آمدن نوروز همه چیز تغییر می کند و رو به راه می شود؛ کهنه ها را دور می ریزیم و آزاد و رها به پیشواز بهاری دیگر می رویم. در این نوشته قصد من همراهی با شما در شهری زیبا با مردمانی خونگرم است؛ کرمانشاه، دیار ساده دلانی عاشق که در غرب ایران زیبای ما واقع شده و می تواند میزبان خوبی برای شما و عزیزانتان در ایام بهار باشد. شما را به ملاقات محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون می برم؛ ملاقاتی که ارزش انتظار را دارد. با من همراه باشید تا بدانید بیستون کرمانشاه کجاست و از تاریخچه بیستون آگاه شوید.

کوهی تاریخی با داستانی زیبا

کوه بیستون یکی از قله های سرفراز پرآو است. نام این کوه زیبا از واژه بغستان به معنی جایگاه خدایان می آید و احتمالا نام باستانی آن باگاستانا هست. این کوه زیبا در کناره یک راه باستانی پر رفت و آمد قرار داشته و این راه محل عبور کاروانهای نظامیان از شهرهای بابل و بغداد به سوی کوه های زاگرس بوده است. کوه قرنهاست که صدای ضربات تیشه فرهاد، آن پادشاه سرزمین عشق و پاکی را در دل دارد و گواه عشق پاکی است که بین شیرین و فرهاد جریان داشت. خسرو پرویز، پادشاه ایران عاشق شیرین بود و شخصی به نام فرهاد نیز دلباخته شیرین شد. فرهاد بی آنکه از خسرو هراسی به دل راه دهد، برای شیرین نامه های عاشقانه فرستاد. شیرین ابتدا قصد داشت او را از خود براند، ولی بالاخره او هم عاشق فرهاد شد.

خسرو زمانیکه از این داستان مطلع شد، فرهاد را تبعید کرد و به او فرمان داد که اگر در بیستون چاهی بکند و به آب برسد، از سر راه او و شیرین کنار می رود. فرهاد سالها به عشق شیرین به کندن کوه مشغول شد تا اینکه روزی ارتش ایران را دید که از پای کوه بیستون رد می شدند. او از ارتش در مورد خسرو سوال کرد و آنها گفتند که خسرو هنوز شاه ایران زمین بوده و شیرین همسر اوست. فرهاد از این شنیده خوشحال شد، زیرا او سالیان سال از شیرین خبری نداشت. او نیمی از کوه را کنده بود و هنوز به آب نرسیده بود. چقدر باید می کند تا به عشق خود برسد؟

او برای بدست آوردن محبت خسرو، سنگ نگاره بزرگی در کوه کند تا بزرگی و عظمت خسرو را نشان دهد. او همچنان به شیرین فکر می کرد و چاه را به اتمام رساند و به آب رسید. تیشه خود را کنار گذاشت و برای خسرو پیام فرستاد. خسرو که پیر شده بود و دیگر جوانمردی گذشته را نداشت، زنی سالخورده را نزد فرهاد فرستاد تا به این عاشق خسته بگوید که شیرین مرده است. فرهاد که پس از سالها رنج توقع این خبر را نداشت، خشمگین شد و تیشه اش را برداشت و بر سر خود زد و درجا مرد. از طرفی، شیرین هم که این خبر را شنید، خود را به پای کوه رساند و در کنار فرهاد جان سپرد.

کتیبه ای ارزشمند و تاریخی

سنگ نبشته بیستون بزرگترین سنگ نبشته جهان و از آثار هخامنشیان بر دامنه کوه بیستون است. این دیدنی محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون داستان فتح داریوش شاه و به بند کشیدن یاغیان را نمایش می دهد. این سنگ نبشته تاریخی و ارزشمند در سال 2006 در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید. براساس تاریخچه بیستون باید بدانید که ساخت سنگ نبشته بگونه ای است که سنگ تراشان به این کوه می رفتند و پس از پایان کار، پلکان مورد استفاده خود برای رسیدن به بالای کوه را به منظور غیرقابل دسترس کردن اثر تراش داده شده از بین می بردند. سنگ نبشته بیستون به سه زبان ایلامی، بابلی و فارسی باستان نوشته شده و تاثیرگذار است.

نقوش زیبا

نقش برجسته یکی از این نقوش زیبا و دیدنی بوده که ارتفاعش 7 متر و 80 سانتیمتر و طولش 22 متر بوده و در مرکزش 5 ستون به خط میخی فارسی باستان دیده می شوند. متن فارسی باستان جمعا 525 سطر داشته و بر روی پنج ستون آن اهورامزدا بر روی صفحه برآمده ای قرار گرفته است. براساس تاریخچه بیستون باید بدانید که اهورامزدا با چهره انسانی و از میان انوار خورشید مشاهده می شود. بر روی سر او یک تاج زیبا با شاخ هایی قرار گرفته که نشانه و رمز خدایی بودن اوست. اهورامزدا دست چپش را با حلقه ای به سوی داریوش دراز کرده و به این ترتیب، مشغول انجام مراسم برای به قدرت رسیدن داریوش است. وی با دست راستش خیر و برکت برای داریوش می خواهد.

داریوش تاج پادشاهی بر سر دارد و داست راستش به حالت دعا و راز و نیاز به سوی اهورامزدا دراز بوده و با دست چپش کمانی را گرفته است. براساس تاریخچه بیستون باید بدانید که از سمت چپ، در پشت سر داریوش دو نفر از درباریان نیزه دار و کماندار ایستاده اند. قسمتی از آن در زمان دو جنگ جهانی و موقعی که سربازان از کنار آن عبور کردند، تبدیل به ویرانه شد.

آثار ارزشمند و دیدنی که میتوان در محوطه مشاهده کرد

از جمله آثار دیگری که توجه علاقمندان و گردشگران داخلی و خارجی را در محوطه تاریخی و فرهنگی بیستون به خود جلب می کند، میتوان براساس تاریخچه بیستون به موارد زیر اشاره کرد:

1. گوردخمه برناج که گوردخمه ای کوچک از دوران مادها تا دوران ساسانی بوده و با فاصله زیادی در سمت راست کتیبه داریوش اول قرار دارد.

2. غارهای بیستون همگی مربوط به دوره پارینه سنگی هستند و مواردی چون استخوان های انسانی و جانوری و ابزارهای سنگی و استخوانی در آنها کشف شده اند. براساس مقاله بیستون کرمانشاه کجاست باید بدانید که گمان می رود که شکارچیان از این غار به عنوان پناهگاه موقت استفاده می کردند.

3. پل خسرو که پلی با حدود 150 متر طول و 7 متر عرض بوده و نام و سبک معماری آن نشان می دهد که در اواخر دوره ساسانی و احتمالا در دوره خسرو دوم ساخته شد.

4. مجسمه هرکول که مجسمه ای در پایین کوه بیستون است. براساس تاریخچه بیستون باید بدانید که این مجسمه که خدای جنگ یونان را نشان می دهد، در سال 153 پیش از میلاد ساخته شد.

5. براساس مقاله بیستون کرمانشاه کجاست باید بدانید که ساخت کاروانسرای بیستون در دوره شاه سلیمان و به همت شیخ علی خان زنگنه به پایان رسید. این بنا در دهه های اخیر به عنوان پاسگاه و زندان مورد استفاده بود.

6. براساس مقاله بیستون کرمانشاه کجاست باید بدانید که کاخ ناتمام ساسانی که پایین کوه بیستون قرار دارد، از آثار اواخر دوره ساسانی است.