کاوش نجات بخشی در 16 محوطه فرهنگی تاریخی در محدوده سد و نیروگاه چم شیر

ایلنا/ براساس اخبار منتشر گشته، کاوش نجات بخشی در 16 محوطه فرهنگی تاریخی در محدوده سد و نیروگاه چم شیر شروع شده است.

محمدحسین عزیزی خرانقی (مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چم شیر) با اشاره به اینکه این پروژه با انجام کاوش در 16 محوطه فرهنگی تاریخی شناسایی شده در این محدوده آغاز شده، تصریح کرد: سد و نیروگاه چم شیر در استان کهکیلویه و بویر احمد، شهرستان گچساران بر روی رودخانه زهره، مراحل پایانی ساخت خود را سپری می کند و کارفرمای این طرح شرکت آب و نیروی ایران است.

این باستان شناس افزود: محدوده مخزن این سد تاکنون دو بار مورد بررسی باستان شناسی قرار گرفته و بطور کلی تعداد 140 اثر فرهنگی تاریخی در آن شناسایی شده است.

او اظهار کرد: در سالهای 1395 و 1398، سی محوطه از میان محوطه های شناسایی شده توسط مدیر پیشین کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چم شیر انتخاب و مورد گمانه زنی به منظور تدقیق وجود نهشته های فرهنگی قرار گرفت.

عزیزی خرانقی گفت: در سالهای گذشته 9 محوطه به پیشنهاد و انتخاب مدیر پروژه پیشین مورد کاوش باستان شناسی قرار گرفته بود و در سال جاری با توجه به نزدیکی زمان مقرر آبگیری، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، طی توافقی با پروژه چم شیر، 16 تیم کاوش باستان شناسی را در منطقه به منظور کاوش نجات بخشی محوطه های پیشنهادی همچون 9 محوطه قبل مستقر کرد.

مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چم شیر با بیان اینکه استقرار و مدیریت 16 تیم کاوش به صورت همزمان نیاز به هماهنگی بالایی ما بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مسئولین پروژه سد و نیروگاه چم شیر داشت تصریح کرد: خوشبختانه این مهم صورت پذیرفت و گروههای انتخاب شده از نیمه آذر سال جاری در منطقه مستقر و کاوش نجات بخشی در محوطه های انتخاب شده، آغاز و تاکنون نیز ادامه دارد.

او با اشاره به این مطلب که از این 16 گروه کاوش، 6 گروه از همکاران پژوهشکده باستان شناسی و میراث فرهنگی و 10 گروه از پژوهشگران آزاد به صورت پیمانی مشغول حفاری هستند، گفت: قدیمی ترین محوطه از بین محوطه های انتخاب شده، دارای نهشته های فرهنگی از دوره ایلام میانه و جدیدترین آنها به دوران متاخر اسلامی باز می گردند.

عزیزی خرانقی افزود: بیشتر محوطه ها دارای یک یا دو رج معماری سنگی خشکه چین و گاهی موارد ملات گل است و به صورت کلی بجز محوطه ایلامی، ما بقی محوطه ها عموما استقرارهای کوچ شینی از دوران میانه تا متاخر اسلامی هستند و در مواردی حتی سفالهای شاخص برای تاریخ گذاری نسبی از کاوش برخی محوطه ها بدست نیامده است.

مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چم شیر گفت: با توجه به ماهیت محوطه، آثار فرهنگی منقول از جمله سفال به صورت بسیار محدودی در کاوش ها یافت می شود و همین موضوع، تاریخ گذاری دقیق محوطه ها را در این مرحله بسیار دشوار می کند.

او گفت: همانگونه که در بالا ذکر شد، معماری بدست آمده بسیار ساده و صرفا اتاق هایی عموما مستطیل شکل است که با توجه به سادگی و تشابه پلان معماری در اکثر محوطه ها، امکان تاریخ گذاری محوطه ها براساس شاخصه های معماری نیز میسر نیست، اما از این میان برخی محوطه ها همچون 74.86، 87.33 و 107 دارای معماری منسجم تر همراه با دیوارهای مستحکم با مصالح لاشه سنگ و گچ نیم کوب و اندود گچی هستند.

این باستان شناس با بیان اینکه کاربری احتمالی این محوطه ها در گزارش های آتی توسط سرپرستان گروههای کاوش به صورت مجزا ارائه خواهد شد گفت: تاریخ گذاری پیشنهادی تا این مرحله از کاوش، قرون اولیه تا قرون میانه اسلامی است.

مدیر پروژه و ناظر کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چم شیر با اشاره به اینکه این کاوش ها تا اواخر دی به طول خواهد کشید، هرچند کاوش در برخی محوطه ها همچنان ادامه خواهد داشت تصریح کرد: با توجه به حساسیت هایی که در مورد کاوش های نجات بخشی سد و نیروگاه چم شیر بوجود آمده، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در نظر دارد تا پس از اتمام کاوش های میدانی، طی همایشی از سرپرستان گروههای کاوش برای ارائه دستاوردهای پژوهشی دعوت بعمل آورد که زمان و نحوه برگزاری آن از طریق روابط عمومی پژوهشگاه اطلاع رسانی خواهد شد.