تست cbc چیست و چه بیماری هایی را آشکار می کند؟

روزیاتو/آزمایش cbc یا شمارش کامل خون نوعی آزمایش رایج برای تشخیص طیف وسیعی از بیماری ها، عفونت ها و امراض است. در این آزمایش، پزشک یا پرستار با استفاده از تزریق وریدی سوزن را به داخل یکی از رگ های دست بیمار فرو کرده و نمونه خون می گیرد.

نمونه خون به داخل یک شیشه ویژه انتقال می شود که حاوی برخی مواد شیمیایی برای جلوگیری از لخته شدن خون است. در آزمایش CBC پزشک به دنبال ناهنجاری های موجود درون خون بیمار می گردد که از آن جمله میتوان به تعداد بالا یا پایین سلول های خونی اشاره کرد و در صورتی که ناهنجاری خاصی تشخیص داده شود پزشک انجام آزمایشات بیشتر را تجویز می کند.

توضیحات مختصری در مورد خون انسان

به طور تقریبی 7 تا 8 درصد از وزن بدن را خون فرا گرفته است. این یعنی شخصی با 70 کیلوگرم وزن تقریبا 5 تا 5.5 لیتر خون در بدن خود خود دارد. خون چهار ترکیب مختلف دارد که اصلی ترین آن پلاسماست. پلاسما هم از آب، چربی، قند، پروتئین و نمک های مختلف تشکیل شده است. سلول های خونی هم 40 درصد دیگر این مایع سرخرنگ را تشکیل می دهند و شامل گلبول های قرمز و سفید هستند.

تست CBC یا شمارش کامل خون موارد زیر را اندازه می گیرد:

کل تعداد سلول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها

نسبت گلبول های قرمز به پلاسمای خون

تعداد ریزذرات گلبول های سفید

میانگین سطح هموگلوبین در گلبول های قرمز خون

متوسط اندازه گلبول های قرمز

بررسی سلول های خونی زیر میکروسکوپ

ناهنجاری های احتمالی در تست CBC

پس از انجام تست cbc و بررسی مواردی که در بالا اشاره کردیم، نتایج با چارت هایی که برای وضعیت نرمال طراحی شده اند مقایسه می گردند و چنانچه نتایج آزمایش بالاتر یا پایین تر از حد میانگین باشد پزشک آزمایشات بیشتر را برای بیمار تجویز خواهد کرد.

بسیاری از بیماری ها، امراض و عفونت ها میتوانند باعث ایجاد ناهنجاری در نتایج تست fbc شوند:

پایین بودن سطح گلبول های قرمز و هموگلوبین: این مساله میتواند نشان دهنده کمبود آهن در رژیم غذایی، از دست خون یا بیماری های مزمن مثل بیماری های کلیوی باشد. همچنین زندگی در ارتفاعات یا داشتن بیماری های ریوی هم میتوانند باعث پایین آمدن سطح گلبولهای قرمز خون شوند.

نسبت گلبول های قرمز به پلاسما: پایین بودن غیرعادی این نسبت میتواند نشان دهنده ابتلای فرد به کم خونی یا آنمی باشد. اما بالا بودن این فاکتور حاکی از کم آبی بدن فرد (تست ساده برای سنجش آب بدن) یا بالا بودن گلبول های قرمز باشد که خود دلایل دیگری دارد.

پایین بودن گلبول های سفید: این وضعیت میتواند نشاندنده عفونت ویروسی، بیماری مغز استخوان یا قرار گرفتن فرد در معرض شیمی درمانی یا رادیو درمانی باشد. بالا بودن این نسبت هم میتواند نشان دهنده عفونت باکتریایی، بیماری التهابی یا بیماری مرتبط با مغز استخوان باشد.

گلبول های سفید: بالا بودن گلبول های سفید میتواند نشان دهنده این امر باشد که فرد به عفونت ویروسی

پلاکت های خون: پایین بودن سطح پلاکت خون میتواند نتیجه مصرف برخی داروها، ابتلا به عفونت ویروسی، اختلالات مغز استخوان یا اختلال خود ایمنی باشد. در مقابل بالا بودن سطح پلاکت خون هم میتواند به بیماری مغز استخوان یا نوعی بیماری التهابی مرتبط باشد.