گیاه درمانی چیست؛ پیشگیری از بیماری با عصاره هایی شفابخش

فارس/از دیرباز نقش گیاهان در التیام دردها و درمان بیماری ها مورد توجه انسان بوده و نوآوری، با خواص منحصر به فرد این گیاهان پیوندی عمیق داشته است.

به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شناخت خاصیت و اثربخشی داروهایی گیاهی روشی را فراروی جامعه نهاد که از آن تحت عنوان گیاه درمانی یاد می شود یا گیاه پزشکی نیز می نامند. در این روش با استفاده از بذر، ریشه، برگ، پوست یا گل گیاه برای اهداف دارویی، سلامت ارتقا می یابد.

گیاه درمانی به عنوان روشی مرسوم در درمان مورد استفاده قرار می گرفت و با توسعه فناوری گیاهان دارویی و گسترش استفاده از این فرآورده ها، در حال تبدیل شدن به جریان اصلی در حوزه درمان است. زیرا بهبود در فرآیندهای تجزیه و تحلیل و کنترل کیفیت همراه با پیشرفت تحقیقات بالینی، ارزش داروهای گیاهی را در درمان و پیشگیری از بیماری نشان داده است.

از گیاهان دارویی، مدت ها پیش از ثبت تاریخ برای اهداف دارویی استفاده می شده است. آیورودا یک سیستم پزشکی است که اصولاً در هند انجام می شود و پیشینه ای تقریباً 5هزار ساله دارد.

این روش شامل رژیم های غذایی مبتنی داروهای گیاهی است، در حالی که بر بدن، ذهن و روان در پیشگیری و درمان بیماری ها تأکید دارد. اسناد تاریخی از ایران باستان، نوشته های دانشمندان مسلمان ایرانی و اقوام کهن دارای فرهنگ های بومی نشان می دهد در کشورمان نیز از گیاهان دارویی برای ارتقای سلامت و شفابخشی خود استفاده می کردند.

در حالی که دیگران سازوکارهای طب سنتی را که در آن از گیاهان درمانی استفاده می شد، دارای پیشینه ای هزاران ساله است، با توسعه فناوری های پیشرفته و گسترش مرزهای دانش، گیاه درمانی بیش از گذشته پیشرفت کرده است. این روش بر استفاده از بخش های اثربخش گیاه، شامل بخش یا بخش هایی که به دلیل رایحه، عطر، طعم یا خاصیت درمانی مورد استفاده قرار می گیرد، تکیه دارد.

گیاهان شفابخش

با شناخت خاصیت گیاهان دارویی بود که گیاه درمانی توسعه پیدا کرد؛ شناخت علم از این گیاهان شفابخش، زمینه برای توجه بیش تر فراهم کرد و دانش گیاه درمانی نیز منطبق با خاصیت های منحر به فرد این گیاهان توسعه یافت.

با پیشرفت فناوری های عصاره گیری، استحصال ماده مؤثره و فرآوری، تولید محصولات و فرآورده هایی که در زندگی روزمره کاربردهای فراوانی دارند، رونق گرفت و ضمن ایجاد اشتغال و خلق ارزش افزوده، موجب ارتقای سلامت جامعه شد.

با توجه به این که حوزه درمان، گستردگی و حساسیت بالایی دارد، فرآورده های تولیدی از گیاهان دارویی، باید از کیفیت بالایی نیز برخوردار باشند. برای اطمینان از کیفیت داروهای گیاهی، محصولات تولیدی شرکت های دانش بنیان در حوزه گیاهان دارویی، با استفاده از فناوری های پیشرفته و روش های روزآمد، موجب اثربخش روش گیاه درمانی و حفظ کیفیت داروی گیاهی می شود.

توسعه فناوری گیاهان دارویی و رونق گیاه درمانی

داروهای گیاهی در حال حاضر به عنوان یکی از انواع مکمل های غذایی مورد استفاده قرار می گیرند و به صورت قرص، کپسول، پودر، چای، عصاره و گیاهان تازه یا خشک عرضه می‍ شوند.

با حمایت های ترویجی و آشنایی جامعه با خاصیت های منحصر به فرد این گیاهان، استقبال از فرآورده های تولیدی افزایش یافته است و جامعه برای حفظ یا بهبود سلامتی خود از داروهای گیاهی استفاده می کنند.

بسیاری از این محصولات و فرآورده ها، توسط شرکت های دانش بنیان و خلاق حوزه گیاهان دارویی به بازار عرضه می شوند و نیاز کشور به این فراورده ها را تامین می کنند.

اما نوآوری ها تا چه میزان در توسعه گیاهان دارویی نقش دارد؟ نقش نوآوری و فناوری ها در حوزه گیاهان دارویی، استفاده از راه حل های اثربخش و کارآمدی است که بتواند نیازهای موجود در بازار را برآورده کند و سلامت را به ارمغان بیاورد.

این اتفاق از طریق نوآوری در فرآوری محصولات، فرآیندها، خدمات، تجهیزات و فناوری ها یا ایده های اثرگذاری که دسترسی آسان به بازارهای هدف، دولت ها و جامعه را ممکن می کند محقق می شود. نوآوری در حوزه گیاهان دارویی به عنوان یک ضرورت مهم و اثربخش که به بازار یا جامعه نفوذ می کند، صورت می گیرد.

ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با برگزاری رویدادهای ترویجی و فرهنگی، حمایت از شرکت های دانش بنیان و خلاق، توسعه پژوهش ها و کمک به تعریف و روزآمدی استانداردهای این حوزه تلاش می کند تا ظرفیت نهفته گیاهان دارویی کشور را در مسیر تحقق سلامت جامعه، ایجاد اشتغال و خلق ارزش افزوده شکوفا کند.