دارویی گیاهی برای مبارزه با افسردگی دوران یائسگی

افسردگی یکی از مهم ترین مشکلاتی است که زنان پس از ورود به دوران یائسگی به شکل رنج آوری با آن مواجه می شوند. محققان کشور برای مقابله با این پدیده، استفاده از گیاه دارویی ریحان را توصیه کرده اند.

"یائسگی" یکی از بحرانی ترین دوران زندگی زنان محسوب می شود. در دهه های اخیر با افزایش امید به زندگی در جهان حدود 95 درصد جمعیت زنان وارد دوران یائسگی می شوند. بر اساس سرشماری سال 1395 در ایران، تعداد زنان گروه سنی 45 تا 65 سال حدود 7 میلیون نفر برآورد شده است. در دوران یائسگی تغییرات هورمونی می توانند منجر به بروز عوارض متعددی شوند که یکی از مهم ترین آن ها، افسردگی است. افسردگی بیماری مزمنی است که طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت بیشتر از 260 میلیون نفر در دنیا به آن مبتلا هستند.

افسردگی به گفته متخصصان، عوارضی مانند کاهش انرژی، خلق افسرده، اختلال خواب، اختلال در تغذیه، احساس بیهودگی و بی ارزشی، بازدهی منفی فرد در روابط اجتماعی خانوادگی و ایجاد فشارهای عاطفی و روحی روانی و فقدان لذت بردن از زندگی را به دنبال دارد.

میزان ابتلای زنان به افسردگی دو برابر مردان است و در بین دوره های مختلف زندگی زنان، افسردگی در دوران یائسگی به دلیل تغییرات هورمونی شایع تر است. برای کاهش علائم افسردگی از داروهای خانواده مهارکننده سروتونین استفاده می شود. اما استفاده از این داروها به بروز عوارضی چون تهوع و استفراغ، اختلال عملکرد جنسی و بی خوابی منتهی می شود و بر همین اساس تلاش برای یافتن داروهای طبیعی تر ادامه دارد.

محققانی از دانشگاه علوم پزشکی مشهد در همین راستا، اقدام به انجام پژوهشی کرده اند که در آن، تأثیر کپسول خوراکی عصاره برگ ریحان بر افسردگی زنان یائسه مورد بررسی واقع شده است.

این مطالعه بر روی 60 زن یائسه مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی مشهد انجام شده است. نیمی از این زنان به مدت یک ماه روزی یک عدد کپسول 500 میلی گرمی عصاره برگ ریحان دریافت کردند و سپس وضعیت افسردگی آن ها با گروه دیگر با روش های علمی و آماری مقایسه شد.

نتایج این بررسی ها نشان داد که مصرف کپسول عصاره برگ ریحان می تواند به خوبی منجر به کاهش نمره افسردگی در زنان یائسه شود و گیاه دارویی فوق، تأثیری قابل قبول در کاهش عارضه مورد اشاره در زنان سپری کننده دوران یائسگی دارد.

دراین باره، حمیده حسینی، محقق دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد و همکارانش می گویند: «استفاده از کپسول حاوی عصاره گیاه دارویی ریحان به دلیل این که دسترسی به آن آسان بوده و از نظر هزینه مقرون به صرفه است و از طرفی عوارض نامطلوب داروهای شیمیایی را ندارد برای بهبود افسردگی زنان در دوران یائسگی توصیه می شود».

بر اساس اطلاعات این پژوهش، ریحان، گیاهی دارویی و معطر از خانواده نعناعیان است که علاوه بر مصارف خوراکی و ادویه ای، دارای تأثیرات دارویی مناسبی نظیر ضد دردی، آنتی اکسیدانی، تقویت کننده سیستم ایمنی، خواب آوری و آرام بخشی و همچنین خواص ضدافسردگی و ضد اضطرابی است.

حسینی و همکارانش برای تکمیل پروژه پژوهشی خود اظهار داشته اند: «پیشنهاد می شود که در مطالعات بعدی، میزان ماندگاری اثر کپسول ریحان پس از قطع مصرف آن مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد و بر این اساس توصیه های دارویی دقیقی تجویز شود».