جزیره ای که نمی خواهد مانند هرمز و هنگام شود

ایسنا/ این خبر پیرامون جزیره ای که نمی خواهد مانند هرمز و هنگام شود، برای شما نگارش شده است.

لارک در نزدیکی جزیره قشم و ورودی تنگه هرمز قرار دارد. وسعت آن به 49 کیلومتر مربع می رسد و از کوه های آتشفشانی مخطروطی برخاسته است، برای همین بافتی شبیه جزیره رنگارنگ هرمز دارد. در بخشی از این جزیره نیروی دریایی مستقر شده و بخش دیگر آن، محل زندگی بومی ها است. رفت و آمد به این جزیره چندسالی است با شناورهای دریایی ممکن شده؛ سه روز در هفته با اتوبوس دریایی از قشم به لارک میتوان رفت. جزیره یک درمانگاه، یک دکتر، یک مدرسه و یک اقامتگاه بومگردی دارد. با اینکه شغل بیشتر مردم ماهیگیری است، اما تامین سوخت برای قایق ها و موتورهای داخل جزیره بزرگترین چالش آنها بشمار می آید.

از سال 1397 کار آبادانی در جزیره لارک به بنیاد علوی سپرده شد تا کمبودهای آن جبران شود. در تعریف عملکرد این بنیاد آمد که بازوی محرومیت زدایی بنیاد مستضعفان، مسئول پیاده سازی الگوی جامع آبادانی و پیشرفت است. این بنیاد از آن سال تاکنون در جزیره لارک چه کرده و تا پایان تعهداتش که تا سال 1402 باشد، چه برنامه ای برای محرومیت زدایی و آبادانی دارد و الگوی گردشگری آن برای جزیره لارک چیست؟ این جزیره دنبال چه نوع گردشگری است؟ آیا قرار است ادامه پروژه ها لارک را به سرنوشت هرمز و هنگام دچار کند؟

امین عباسی، کارشناس مسئول پروژه های بنیاد علوی در جزیره لارک پیرامون جزیره ای که نمی خواهد مانند هرمز و هنگام شود، گفت: بنیاد در قالب طرحی پنج ساله با استانداری، در طرح هادی جزیره لارک مشارکت دارد. سیاست ما محرومیت زدایی و ایجاد زیرساخت های اولیه است تا فضا برای سرمایه گذاری آماده شود. وقتی این شرایط فراهم نباشد، سرمایه گذاری ها با شکست مواجه می شود. پس از این مرحله، باید پتانسیل منطقه را شناسایی کنیم، بررسی ها و نیازهای مردم منطقه نشان می دهد لارک ظرفیت گردشگری دارد. سعی می کنیم با کمک مردم، این جنبه جزیره را در راستای توسعه اقتصادی تقویت کنیم.

او ادامه داد: ما از زمانیکه وارد جزیره لارک شدیم، درمانگاه را ساختیم و تجهیز کردیم و همزمان 30 پروژه را پیش برده ایم و قرار است تا سال 1402 این پروژه ها را ادامه دهیم و تکمیل کنیم. بیشتر پروژه ها جنبه تجهیز و تکمیل داشته است. در ساخت رینگ دور جزیره مشارکت داشته ایم، البته که همه هزینه آن را بنیاد نداده است؛ 3 میلیارد آن را ما پرداخت کردیم. تجهیز درمانگاه و حسینه، احداث اسکله، سالن انتظار مسافر، پارک ها و بوستان ها، کمک به راه اندازی اقامتگاه های بومگردی و برگزاری کلاسهای آموزشی گردشگری از طریق هلدینگ های گردشگری از جمله اقداماتی بوده که تا کنون انجام داده ایم.

عباسی با اشاره به راه اندازی یک اقامتگاه بومگردی با مشارکت و حمایت مالی بنیاد علوی در جزیره لارک اظهار کرد: قرار بود 10 بومگردی در این جزیره احداث کنیم. قرار شد برای شروع به ساخت یک بومگردی با مدیریت مردم محلی کمک کنیم تا سایر اهالی جزیره بدانند که قرار نیست شکست بخورند و متحمل ضرر شوند؛ روز اول که آمدیم مردم می ترسیدند هزینه کنند و بازدهی نداشته باشند. ما از نظر مالی به ساخت اولین بومگردی جزیره لارک کمک کردیم. وام کم بهره با بازپرداخت طولانی مدت دادیم که بخاطر کرونا حتی بازپرداخت آن را به تعویق انداختیم.

کارشناس مسئول پروژه های بنیاد علوی در جزیره لارک در پاسخ به اینکه با وجود نقشی که برای بنیاد علوی تعریف شده، چه شد به فکر تبدیل جزیره لارک به مقصدی گردشگری افتادید؟ آیا بنیاد در طرح های خود روی محور گردشگری متمرکز شده و یا مطالعه ای داشته، آیا مردم محلی تقاضا داشتند گردشگر بیاید یا در طرح هادی به آن پرداخته شده است؟ گفت: وظیفه و هدف بنیاد محرومیت زدایی است، صرفا هدف گردشگری را دنبال نمی کنیم، اما در پروژه ها به موضوع و نیاز گردشگری توجه شده است. بطور کل، طرح ها قبل از این که ابلاغ شوند و بودجه بگیرند، مطالعه می شوند. ما در حین این بررسی ها متوجه شدیم تنها چیزی که در جزیره لارک زودبازده است و مردم را خوشحال و امیدوار می کند، گردشگری است.

او پیرامون جزیره ای که نمی خواهد مانند هرمز و هنگام شود، اضافه کرد: ما قبل از اینکه پروژه ای را تعریف کنیم، مکان را می بینیم، مطالعات اولیه را انجام می دهیم و با مردم صحبت می کنیم. اینجا واقعا پتانسیل گردشگری دارد. بعد از این مراحل، وارد برنامه ریزی اولیه می شویم. با اداره میراث فرهنگی نیز مشاوره اولیه انجام شده، با دوستانی که در گردشگری فعالیت می کنند نیز صحبت شده و به این نتیجه رسیدند گردشگری در لارک جوابگو است، بنابراین سعی کردیم در اهدافمان توسعه گردشگری مدنظر باشد، اما صرفا و فقط هدف پروژه ها و طرح های ما در جزیره لارک، گردشگری نیست.

سلطان صباحی فر، عضو شورای شهر لارک گفت: قبل از ورود بنیاد، جلسه ای با استاندار داشتیم، دید خوبی به لارک داشت. حرف هایی که ما می زدیم از دل و جان گوش می کرد. بعدها بنیاد علوی با کمک استاندار وارد شد. لارک جاذبه گردشگری دارد، هرچه هرمز دارد ما هم داریم. جزیره ما حتی از هرمز و هنگام هم بهتر است؛ بکر است. استاندار پس از سفرش به لارک، نگاه بسیار ویژه ای به این جزیره داشت. بنیاد علوی هم با کمک استاندار وارد جزیره شد. خواسته مردم ایجاد زیرساخت است. آنها می خواهند مسافر بیاید. قبلا جاده ها خراب بود. خانه بومگردی نبود. بنیاد روی جاده و خانه ها کار کرد.

عباسی، کارشناس پروژه های بنیاد علوی در ادامه گفت: کارهایی مثل جدول سازی قبلا در جزیره انجام شده بود، اما چهره آن برای گردشگر زننده بود، ما آنها را ترمیم کردیم، اسکله را تجهیز و بخشی را برای انتظار مسافر آماده کردیم.

او افزود: برنامه توسعه این جزیره از استانداری گرفته شده و ما در اجرای آن مشارکت داریم. نمی خواهیم روی طرحی که درباره آن مطالعه شده، دوباره وقت بگذاریم و موازی کاری کنیم، اما مشارکت می کنیم. با توجه به مطالعات و بازدیدها، نیازسنجی هایی شده است، مثلا لارک پمپ بنزین ندارد، یکی از طرح های ما این است. هدف ما فقط تامین نیاز مسافر نیست. درست است مسافر بیاید با خود پول می آورد، ولی همان مسافر به زیرساخت و آسایش نیاز دارد. اگر نباشد مسافر هم نمی آید.

در ادامه این گفت وگو که با حضور دهیار لارک، عضو شورای شهر لارک، نماینده بنیاد علوی و شرکت مشاور گردشگری این جزیره برگزار شد، این سوال پرسیده شد که با وجود آغاز پروژه های بنیاد علوی از سال 1397 در جزیره لارک، اما روح توسعه و محرومیت زدایی هنوز در جزیره حاکم نشده و تغییر خاصی یا بهبودی در کلیت وضعیت آن مشاهده نمی شود و همچنان چهره محروم در آن جاری است، نوعی سرگردانی در پروژه ها مشاهده می شود، از طرفی به نظر می رسد می خواهید گردشگر به جزیره لارک بیاید اما از طرف دیگر، معلوم نیست دنبال چه نوع گردشگری هستید؟ آیا دنبال همان گردشگری هستید که به هرمز و هنگام می رود و عامل ناهنجاری فرهنگی و زیست محیطی شده است؟

عباسی، کارشناس پروژه های بنیاد علوی در جزیره لارک گفت: در سالهای قبل از ورود ما، هیچ یک از امکاناتی که الان ایجاد شده وجود نداشت، رینگ دور جزیره، اقامتگاه، بوستان و اسکله مسافری. طبیعی است وقتی همه پروژه ها را همزمان جلو ببرید با چنین صحنه ای مواجه می شوید که به نظر شلخته می آید. 30 پروژه تعریف شده و همزمان پیش می رود، معلوم است برای هر شخصی سردرگمی ایجاد می کند. به هر حال تا زمانی که پروژه ها تکمیل شود، ما در جزیره حضور داریم.

او سپس در پاسخ به نقدی که درباره احداث رینگ روی خاک سرخ جزیره شده است، گفت: به عنوان گردشگر وقتی از موتورهای سه چرخ برای تماشای اطراف جزیره استفاده می کنید، با توجه به خاک و وزش باد، باید 10 دست لباس همراه بیاورید. این رینگ به خاطر گردشگران ساخته شد. برای ما ایمنی مهم است. وقتی باران می آمد همین جاده شسته می شد و فروچاله و ترک ایجاد می شد، باید اصولی روی مشکل آن کار می کردیم. باید حد و حدودها را درنظر گرفت. باید این کار را انجام می دادیم.

عباسی اضافه کرد: به عنوان گردشگر وقتی وارد جزیره لارک می شوید دوست دارید خاک بخورید و اذیت شوید؟ البته قابل توضیح است که صرفا هدف ما جذب گردشگر لوکس نیست. ما دنبال گردشگر میانه رو هستیم. همین گردشگری که حالا هم می آید بازار هدف ما است و زیرساخت را برای آن آماده می کنیم.

او با اشاره به برخی کمبودها مثل نبود تابلوهای راهنما در جزیره لارک به مذاکراتی که با شرکت مشاور گردشگری بنیاد در جزیره لارک داشته، اشاره کرد و افزود: پارسال درباره نصب تابلو و ایجاد زیرساخت های گردشگری صحبت کرده بودیم، ولی با کرونا مواجه شدیم. اهالی لارک حتی با ورود ما به جزیره مخالف بودند، چه برسد به گردشگران که ما پروژه های مربوط به آنها را اجرا کنیم.

مسعود رضایی منفرد، مدیرعامل شرکت مشاور گردشگری در جزیره لارک طرف قرارداد با بنیاد علوی در ادامه گفت: سال گذشته قراردادی با بنیاد بستیم که بخش هایی از گردشگری را به صورت کلی آماده کنیم. باید مطالعاتی انجام و نیازها شناسایی شود و پیشنهادهایی بر آن اساس به بنیاد علوی ارائه دهیم. باید درباره سوال هایی از این دست که بازخورد جامعه محلی به گردشگر چیست و آیا آن را می پذیرد، تحقیق کنیم. ما نقاط ضعف، قوت، تهدیدها و فرصت ها را مشخص می کنیم، خواسته مردم و بنیاد علوی را جمع آوری و مطالعه می کنیم که نتایج آن به ارائه و اجرای طرح هایی در آینده منجر می شود. مثلا باید بررسی کنیم که آیا لارک به موزه، بازارچه صنایع دستی و دیگر امکانات گردشگری تا چه حد نیاز دارد.

او اضافه کرد: فلسفه جمع شدن همه ما در لارک برای این است که نمی خواهیم اشتباهات رخ داده در جزیره هرمز تکرار نشود. با برنامه و مطالعه کار می کنیم. البته کسی را زیر سوال نمی بریم، اما برای اینکه بی فرهنگی ها، نقاط ضعف و بی اخلاقی هایی که در هرمز اتفاق افتاده، در اینجا که امروز بکر و ناشناخته است، تکرار نشود، باید با طرح جامع و شناخت کامل زیرساخت ها را مهیا کنیم تا بعد گردشگر بیاید.

رضایی در ادامه بیان کرد: درباره غلط بودن احداث رینگ هم کارشناس باید جواب بدهد.

او سپس گفت: اینکه همدیگر را مقصر خطاب کنیم، درست نیست. باید دست در دست هم دهیم تا کارها اصولی انجام شود. مثلا در لارک یکی از چند قلعه پرتغالی خلیج فارس وجود دارد که مداخلاتی در آن رخ داده که عرصه، حریم و حریم منظری را از بین برده و تا یک متری آن ساخت وساز انجام شده است. باید دستگاه های دیگر کمک کنند. اگر قلعه حریم دارد میراث فرهنگی باید وارد عمل شود و مردم را متوجه کند که این اثر تاریخی غیرقابل بازگشت است. قلعه به همان اندازه برای توریست جذاب است که ساحل مرجان ها و کوه های رنگارنگ. این ها باید به مردم آموزش داده شود. در همین راستا اولین اقدام ما برگزاری تور آشناسازی برای مدرسان گردشگری بوده است. این که بازخورد چه باشد در آینده مشخص می شود.

مشاور گردشگری در جزیره لارک ادامه داد: فکر می کنم راهی که ما، بنیاد علوی، شورای شهر، دهیاری و استانداری در جزیره لارک می رویم، درست است، چون هدف همه ما قبل از اجرای هر کاری، مطالعه است. نمونه های زیادی داریم؛ امروز در مورد آثار تاریخی تا یک نقشه و طرح نداشته باشید اجازه کار ندارید. راهی که در جزیره لارک شروع شده و می طلبد همه مردم کمک کنند، درست است، ما سعی می کنیم خطاهایی که در جاهایی دیگر اتفاق افتاده است، اینجا تکرار نشود.

رضایی درباره طرحی که این شرکت مشاور برای گردشگری جزیره لارک تهیه کرده، گفت: البته قرار نیست ما طرح جامع گردشگری ارائه دهیم. طرح ما زیرساخت هایی است که مصرف گردشگری دارد، مثل طراحی سایت، نرم افزا و تابلوهای راهنما برای معرفی جزیره لارک به گردشگران. اینها قدم اول ما است که لازمه آن، تهیه طرح جامع است. قراردادی که با کارفرما هم داریم درباره معرفی گردشگری است که تا مرداد مطالعات آن تکمیل می شود.

سلطان صباحی فر، عضو شورای شهر لارک درباره همراهی مردم با این پروژه ها و این که چقدر همسو با نیاز آنها است؟ گفت: ما درمانگاه نداشتیم. جاده خراب بود. اسکله درست نبود و محلی برای انتظار مسافر نداشتیم. بنیاد (علوی) این ها را ایجاد کرد. ما درخواست داریم که تعدادی دکه برای فروش صنایع دستی و مواد غذایی بسازند تا درآمدی هم برای مردم ایجاد شود. گردشگر که می آید و از ساحل لذت می برد، کاری شود که مردم این جزیره هم از آن بهره مند شوند.

عباسی در تکمیل این سخنان گفت: ما هم دوست نداریم مردم این جزیره فقط یک شغل ماهیگیری داشته باشند.

محمد ماهیگیر، دهیار جزیره لارک نیز درباره محدودیت تردد و دسترسی گردشگران به این جزیره در گذشته اظهار کرد: چنین محدودیتی برای تردد وجود نداشت، فقط مشکل زیرساخت داشتیم. مسیر و رفت و آمد مشکل داشت. در یک سال گذشته استقرار شناور دریایی برای رفت و آمد مسافر و اهالی جزیره، باعث شد جزیره برای گردشگران جا بیافتد، اقداماتی هم که همزمان برای راه اندازی بومگردی و ترغیب مردم به گردشگری انجام شد، باعث شد مسافران بیشتری به جزیره لارک سفر کنند، اما کرونا باعث شد همه آن کارها متوقف شود.

او درباره کمپ های کپری که با بوم منطقه مطابقت ندارد و در یکی از توریستی ترین سواحل جزیره لارک احداث شده و گردشگر را از بافت بومی جزیره جدا کرده است، گفت: این کمپ ها غیربومی نیست. ما در جزیره نخل داشتیم و در ساخت این کمپ ها هم از نخل استفاده شده است.

عباسی، کارشناس پروژه های بنیاد علوی در جزیره لارک گفت: قرار نیست فقط بگویم کپر نماد کرمان یا جای دیگری است. قرار هم نیست کپی سازی کنیم. البته این پروژه استانداری است. اما در کل، گردشگر دنبال چیزی می گردد که جدید باشد، این کمپ ها تلفیقی از معماری کپر و دریا است و برای گردشگر حتما جذاب است.