درباره خواب نوزاد؛ هر آنچه که باید بدانید

برترین ها/نوزادان رده سنی صفر تا دو ماه معمولا بین 9 تا 18 ساعت در شبانه روز می خوابند که به طور متوسط حدود 14.5 ساعت می شود. به طور کلی خواب در نوزادان الگوی مشخص و قانونمندی ندارد و در چند هفته اول ممکن است نوزاد بین چند دقیقه تا چند ساعت، هر چند بار طی روز بخوابد و بیدار شود. البته در نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند، این زمان بین 1 تا 3 ساعت و در نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می شوند، این مدت حدود 2 تا 5 ساعت است.

در چند روز اول تولد شب و روز نوزاد جابجا می شود و حدود 2 تا 4 ماهگی یک الگوی ثابت برای خواب و بیداری مطابق با شبانه روز پیدا می کند.

خواب در نوزادان پدیده ای کاملا فعال است و همه نوزادان حین خواب حرکاتی از قبیل خندیدن، تغییر چهره دادن، مکیدن، پرش اندام ها و خس خس در بینی را تجربه می کنند که نشانگر خواب طبیعی است.

خیلی از پدر و مادران درباره خواب نوزاد پرسش ها و مشکلاتی دارند که در این مطلب تلاش کرده ام به رایج ترین آن ها اشاره و راه حل مناسب را بیان کنم.

محل مناسب برای خواب نوزاد

نوزاد می تواند در اتاق پدر و مادر، اتاق خودش یا اتاق خواهر یا برادرش بخوابد، ولی منظور این نیست که تنها رها شود و نکته مهم این است که هر کدام از این فضا ها که انتخاب شدند، تخت نوزاد باید نرده دار و جداگانه باشد.

والدینی که اصرار دارند نوزاد در تخت خودشان بخوابد، باید این نکته را بدانند که خطر خفگی برای نوزاد در این شرایط بسیار بالاست، مخصوصا در مورد پدر و مادری که داروی خواب یا دارو هایی که خواب آور هستند، مصرف می کنند.

نکاتی که در مورد خواب نوزاد باید به آنها توجه شود

*نوزاد باید به پشت بخوابد.

*تشک زیر نوزاد باید سفت باشد و اگر از ملحفه استفاده می کنید، حتما باید ملحفه محکم روی تشک کشیده شده باشد و دور نوزاد پیچیده نشود.

*تخت باید نرده دار باشد و تشک با شیب 4 تا 5 سانت قرار بگیرد.

*حواستان باشد و مدام بررسی کنید وقتی نوزاد در تخت قرار دارد، روی صورت او با پتو، بالش و ملحفه پوشیده نشود.

*اگر از پتو در تخت نوزاد استفاده می کنید، ترجیحا پتویی سبک و از انتهای تشک تا زیر گردن نوزاد باشد و حتما دور تشک کادر شود و راحت در تخت جابجا نشود.

*هنگامی که نوزاد را در تخت خوابش می خوابانید، تمام بالش ها، کوسن ها و اسباب بازی ها را از فضای تخت خارج کنید.

*در اتاق نوزاد سیگار کشیدن ممنوع است.

*دمای اتاق نوزاد باید مطلوب باشد، در حدی که برای یک فرد بالغ نه زیاد گرم باشد و نه زیاد سرد.

*به هیچ وجه نوزاد را حتی برای یک لحظه روی کاناپه، صندلی دراور اتاق و هرچیزی که ایمنی و حفاظ کافی ندارد، قرار ندهید، زیرا با این کار احتمال سقوط و صدمات مغزی جدی وجود دارد.

روشهایی برای خواب بهتر نوزاد

سوالی که برای خیلی از مادران پیش می آید این است که چه کار کنیم تا خواب نوزاد اصلاح شود. به این نکته ها دقت کنید:

نشانه های خواب آلودگی را در نوزاد خود شناسایی کنید: این بهترین و مهم ترین راه حل است، زیرا آن زمان بهترین و راحت ترین فرصت برای خواباندن او است. این نشانه ها در هر نوزادی تفاوت دارد و به طور مثال می تواند شامل مالیدن چشم ها، بازی کردن با گوش ها، گریه و بی قراری، خیره شدن به اطراف و... باشد. در این زمان به راحتی می توانید شرایط خواباندن نوزاد خود را فراهم کنید.

تشویق به خواب شبانه: به این ترتیب که در طول روز سعی کنید نوزاد را بیدار نگه دارید و با او بازی کنید و از نظر ذهنی در طول روز خسته اش کنید تا اوج خواب آلودگی در ساعات منتهی به شب بروز کند.

همچنین در طول روز، مخصوصا به ویژه در آغاز صبح، او را در معرض نور خورشید قرار دهید و شب هنگام، مخصوصا ساعات نزدیک به ساعت انتخاب شده برای خواب نوزاد، نور چراغ ها را کم و فضا را کم نور کنید.

شناسایی عادت های خواب: سعی کنید متوجه شوید نوزاد برای خوابیدن چه عادتی دارد، مثلا تمایل به شیر خوردن یا تکان دادن در گهواره و... برای چند هفته اول خوب است، ولی سعی کنید از ماه سوم به بعد عادت هایی که برای شما هم مطلوب است، انتخاب و تقویت کنید.

فراهم کردن روتین های خاص: برای شروع خواب نوزاد و به نوعی رساندن مفهوم خوابیدن به نوزاد سعی کنید روتین های خاصی را فراهم کنید؛ مثل عادت به حمام کردن، در آغوش گرفتن نوزاد، شیر دادن، پوشاندن لباس راحت و مخصوص خواب، استفاده از آهنگ یا ملودی ملایم برای خواب و ... .

به خواب خودتان هم اهمیت دهید

سعی کنید در فرصتی که نوزاد خواب می رود شما نیز بخوابید و در صورتی که نگران هستید از سایرین برای زمانی که خواب هستید کمک بگیرید، تا بتوانید تجدید نیرو کنید، زیرا شما مسئول تنظیم خواب و بیداری و تامین نیاز های فرزندتان هستید و باید انرژی و تمرکز کافی برای این کار داشته باشید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در پایان اگر با رعایت تمام نکات فوق باز هم خوابیدن برای نوزاد شما دشوار بود بهتر است با پزشک مشورت کنید، زیرا امکان دارد دچار یک مشکل جسمی مثل ریفلاکس گوارشی یا کولیک نوزادی یا آپنه تنفسی خواب باشد که در این صورت لازم است برایش از راه حل های مناسب و دارو استفاده شود.

نکته های کلیدی درباره خواب شیرخواران 2 تا 12 ماه

شیرخواران در این سنین حدود 12 تا 13 ساعت می خوابند که حدود 3 تا 4 ساعت به صورت چرت بعداز ظهر است. البته این چرت ها ابتدای این رده سنی می تواند در 2 تا 3 مرتبه در روز تقسیم شود و هرچه به سمت یک سالگی می رویم، تعداد آن ها کاهش یابد و حتی به یک بار در روز برسد.

به طور کلی 6 ماهگی سنی است که انتظار داریم بیشتر خواب شیرخوار طی شب باشد. در این سنین تقاضا برای شیرخوردن شبانه کمتر می شود و فقط 25 تا 50 درصد شیرخواران در این سن باز هم مکرر بیدار می شوند.

اصولا شیرخواران بین 2 تا 6 مرتبه در طول شب از خواب بیدار می شوند که این بخشی از روند طبیعی خواب آنهاست.

بعضی از آن ها می توانند به راحتی مجدد بدون کمک والدین به خواب بروند و بعضی گریه می کنند و برای دوباره خوابیدن به کمک والدین نیاز دارند. البته دلیل نیاز به والدین این است که آن ها از ابتدا کودک را وابسته به خود تربیت کرده اند؛ مثلا شیرخوار را عادت داده اند بعد از بیدار شدن، گهواره اش را تکان بدهند تا بخوابد.

اصلاح این عادات سخت تر است تا پیشگیری از بروز این عادات، به همین دلیل بهتر است از 3 ماهگی به بعد شیرخوار در تخت نرده دار بخوابد، نه گهواره.

شیرخوار دوست دارد ساعت مشخصی بخوابد و ساعت مشخصی از خواب بیدار شود، پس بهتر است این ساعات را برای کودک تنظیم کنید.

خوب است که حدود یک سالگی کودک را برای خوابیدن به یک ابژه خاص مثل یک عروسک یا پتوی خاص عادت دهید. البته ممکن است همه کودکان پذیرای این ابژه خاص نباشند.

یک راه حل طلایی

یک راه حل طلایی که کمک می کند شیرخوار بیاموزد که خودش به خواب برود، این است که با شروع 3 ماهگی هنگامی که به زمان خواب کودک نزدیک شدیم، او را تنها در اتاق تاریک، ساکت و خنک در تخت نرده دار قرار دهیم تا خودش سعی کند بخوابد.