باغ ارم شیراز | نمای زیبای گیاه شناسی در شیراز

یکی از دیدنی ترین اماکن شهر شیراز باغ ارم شیراز است. این باغ بزرگ یکی از باغ های تاریخی شهر شیراز بوده که در دل خود چند بنای تاریخی را جای داده است. همچنین از این باغ امروزه به عنوان باغ گیاهشناسی در شیراز استفاده می کنند. در تاریخچه باغ ارم شیراز یک مجموعه زیبا از گونه های گیاهی شیراز حفاظت می شوند. گیاهان مختلفی مانند انواع رز، درختان بهار نارنج و سرو ناز در این باغ زیبا پرورش می یابند. چیزی که این باغ را خاص می کند، محیط آن است که می توان شکوه معماری سنتی ایرانی را در معماری باغ ارم شیراز دید، ویژگی فوق العاده ای که گردشگران بسیاری را به سمت این باغ جلب می کند. برای اینکه با این باغ در بین جاهای دیدنی شیراز آشنا شوید، همراه با ما به شیراز سفر کنید.

موقعیت جغرافیایی

باغ ارم شیراز در استان فارس و شهر شیراز قرار دارد. برای اینکه با باغ ارم در بین جاهای دیدنی شیراز بیشتر آشنا شوید، این نکته را بدانید که این شهر در جنوب غربی ایران می باشد. محدوده جغرافیایی شهر شیراز از شمال به شهر مرودشت و شهر اردکان، از جنوب به شهرستان جهرم، شهرستان فیروزآباد و شهرستان فسا، از سمت شرق به شهر استهبان، شهرستان نی ریز و شهرستان ارسنجان محدود می شود. مساحت این شهر 891/178 کیلومتر مربع است. در شمال شهر شیراز کوه های زیبایی مشاهده می شوند که بر زیبایی و عظمت شهر می افزایند. اگر به خیابان ارم در قسمت شمال غربی شهر شیراز بروید، در دامنه کوه و در فاصله دو یا سه کیلومتری کوه باباکوهی می توانید مشهورترین باغ ایران را ببینید. باغ ارم شیراز آنچنان که در سندهای تاریخی بیان شده در سال 1325 در خارج از شهر شیراز بنا شده و در آن زمان محدوده اطراف باغ شامل بیابان سنگلاخ و رودخانه می شده است. با گذشت زمان و در طی سال ها، شهر شیراز گسترش پیدا کرده و برای اینکه بدانید در جواب سوال باغ ارم کجاست باید گفت که امروزه این باغ در داخل شهر شیراز و در قسمت شمال غربی این شهر قرار گرفته است. محدوده امروزی باغ ارم در شمال شهر شیراز است و از نظر جغرافیای شهری می توان گفت که محوطه آن از شمال غربی به خیابان دانشجو (خیابان آسیاب سه تایی)، از شمال شرقی به بلوار ارم و سرانجام از راس شمالی به میدان ارم محدود می گردد.

تاریخچه شهر شیراز

شواهد نشان می دهد که اولین انسان هایی که ساکن این منطقه شده اند، مرتبط با دوران ساسانی یا قبل از آن بودند. با این حال اولین نشانه های معتبری که درباره شهر شیراز پیدا شده مربوط به اوایل دوره اسلامی می باشد. تاریخ نویسان مسلمان معتقدند که شهر شیراز در قرن اول هجری و به دست عبدالملک مروان ساخته شده اما نشانه های تاریخی غیرقابل انکاری از سکونت صدها ساله انسان ها قبل از این زمان در این منطقه وجود دارد. عبدالله مستوفی در کتاب مشهور نزهت القلوب خود که در سال 740 قمری نوشته شده، معتقد است که معتبرترین روایت ساخت شهر شیراز را به برادر حجاج بن یوسف که به نام محمد شناخته می شود و در دوره اسلامی می داند. اما حمدالله مستوفی معتقد است که عموزاده حجاج بنام محمد بن قاسم ابن ابی عقیل این کار را کرده و در حقیقت او شهری را که مدت ها قبل در آن منطقه بوده بازسازی کرده است. اما اسناد کتیبه های هخامنشی روایت متفاوتی دارد. پس از مطالعه این کتیبه های باستانی توسط کتیبه خوانان و خط شناسان مختلف و در بررسی کتیبه های ایلامی و هخامنشی آقای دکتر عبدالمجید ارفعی بیان نمودند که قدمت شیراز به قرن ها قبل از این دوران بازمی گردد. در کتیبه های پاسارگاد شهری بنام شیرازیش یا همان شیراز نام برده شده است. امروزه اسناد تاریخی اثبات کرده که قدمت جاهای دیدنی شیراز به دوره هخامنشیان و ایلامیان بازمی گردد. سه نفر از محققین باستان شناس بنامهای لیمبرت، آرتور آربری و دکتر شهبازی فهرست مفصلی از نشانه های سکونت دائم را در محدوده دشت این شهر و محل فعلی این شهر در دوره قبل از اسلام نام برده اند. از جمله این نشانه ها می توان به نگاره های سنگی دوران ساسانی نام برد که در آن ها اشاره های به دو آتشکده مشهور هرمزد و کارنیان شده است. همچنین قلعه ای باستانی به نام شاه موبد در این منطقه پیدا شده ضمن اینکه در محل قصر ابونصر نیز بقایایی از یکی از قلعه های ساسانی را یافته اند. براساس نظر مورخین و باستان شناسان در پایان دوره ساسانی شهر شیراز، شهری پر جمعیت بوده که مراکز اداری مختلفی نیز در آن وجود داشته است. اگرچه در آن زمان این شهر وسعت فعلی خود را نداشته اما اسناد نشان می دهد که شیراز در دوران داریوش هخامنشی تحت حکومت پارسه بوده و پس از حمله اسکندر نیز مطیع شهر استخر بوده است. پس گفته های مورخین عرب مبنی بر ساخت این شهر در دوره حاکمان عرب کاملا نابجا می باشد. امروزه شهر شیراز سند فرهنگ تاریخی ایران محسوب می شود که مکان های مهمی مانند باغ عفیف آباد، باغ دلگشای شیراز و آرامگاه دو شاعر بزرگ ایران حافظ و سعدی در این شهر قرار دارد.

تاریخچه باغ ارم شیراز

در تاریخچه باغ ارم شیراز چنین نقل شده است که برطبق نوشته های تاریخی، باغ ارم شیراز در بین جاهای دیدنی شیراز یادگاری از دوره پادشاهان سلجوقی است. این باغ در دوران حکومت گورکانیان، آل مظفر و آل اینجور نیز مورد استفاده قرار می گرفته است. به نظر می رسد که این باغ در آن زمان متعلق به حاکمان منطقه بوده و از آنجا که در آن زمان حکومت این منطقه مشابه سیستم فئودالی بوده می توان مطمئن بود که مورد استفاده بزرگان قرار می گرفته است. گفته می شود که به احتمال قوی فرمان ساخت این باغ توسط یکی از حکام استان فارس در دوران سلطان سنجر سلجوقی به نام اتابک قراچه داده شده است. بعد از اتابک قراچه، تا زمان رسیدن شاه شیخ ابواسحاق اینجو مسئولیت این باغ را در بین جاهای دیدنی شیراز در دست داشت. از نحوه اداره و مالکیت باغ ارم شیراز اطلاعات دقیقی در دست نیست. گفته می شود که شاه شیخ ابواسحاق اینجو در سال 742 به حکومت رسید و پانزده سال بعد یعنی در سال 757 هجری قمری به قتل رسید. در این زمان سلسله آل اینجور منقرض شد و آل مظفر به حکومت رسیدند. این احتمال وجود دارد که در این زمان باغ ارم شیراز به تملک سلاطین این حکومت در آمده باشد. گفته می شود که زمانی که آخرین پادشاه این خاندان بنام منصور، توسط سپاه گورگانیان به قتل رسید، باغ ارم شیراز در اوج شکوه و آبادی خود بوده است. در نوشته های جهانگردان دوران پادشاهان صفویه و بعد از آن ها از این باغ بسیار یاد شده و کسانی که آن را دیده اند باغ ارم را زیبا، آباد و باشکوه وصف کرده اند. این احتمال وجود دارد که در دوران حکومت زندیه مالکیت باغ ارم شیراز به شاهان زندیه داده شد. در این زمان این بنا مانند بسیاری از باغ ها و بناهای قدیمی شهر شیراز مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته و تلاش هایی برای حفظ آن صورت گرفته است. شواهد نشان می دهد که مالکیت باغ ارم در اواخر حکومت زندیه در اختیار سران ایل قشقایی بوده است. این خاندان به مدت 75 سال این باغ را در دست داشتند. پس از آن مالکیت باغ در دوره قاجار نیز در دست خان های قشقایی بود. فردی بنام جانی خان قشقایی که در دوران حکومت فتحعلی شاه قاجار ایلخان و ایل بیگی این ایل بود برای سال ها باغ ارم شیراز را در تصرف خود داشته و از این باغ به عنوان مرکز حکومت خود در شیراز استفاده کرده است. این فرد و پسرش محمد قلی خان اولین ایلخان های ساکن در باغ ارم شیراز بودند که در طول دوران دسترسی خود در باغ، عمارت زیبایی را بنا کردند. گفته شده که در سال های اولیه حکومت قاجار، بعضی بزرگان ایل قشقایی که پیش از این مالک باغ ارم شیراز بودند در گوشه ای از این باغ دفن شده اند. البته امروزه هیچ نشانه ای از این قبرها برجای نمانده است. عمارت ساخته شده در دوران فتحعلی شاه به قدری زیبا بود که سال بعد در دوره ناصرالدین شاه نیز هنوز افراد بسیاری را جذب خود می کرد. در این دوران بود که فردی بنام حاج نصیر الملک شیرازی باغ ارم شیراز را از خانواده ایلخان قشقایی خرید و ساختمانی که امروزه در آن قرار دارد را به جای ساختمان قدیمی آن بنا کرد. البته گفته می شود که در ساختن ساختمان جدید و در تاریخچه باغ ارم شیراز، اساس و پایه بنای قدیمی حفظ شده است. حاج نصیر الملک در سال 1311 ه.ق درگذشت، بنابراین مالک بعدی باغ بنام ابوالقاسم خان نصیر الملک، قسمت های ناتمام ساختمان و تزئینات آن را به پایان رساند.

معماری باغ ارم شیراز

طراحی معماری باغ ارم شیراز به شیوه ای خاص بوده، به طوری که برای رسیدن به ساختمان اصلی و مرکز باغ باید از طول باغ عبور کنید. بخش مرکزی معماری باغ ارم شیراز زیباترین بخش آن است. در نمای باغ باید گفت که ساختمان به گونه ای ساخته شده که طبقه پایینی به نظر در زیر زمین قرار دارد. دلیل این نوع ساخت، خنک کردن این بخش در گرمای تابستان بوده است. نهر آبی که در باغ جاری است در مسیر خود از دل این تالار عبور می کند، استخر را پر می کند و در حوض بزرگی که در طبقه پایین است، می ریزد. این مسئله طبقات پایینی را کاملا خنک می کند. کف و دیوارهای تالار پایین با کاشی های رنگارنگ پوشانده شده اند. یک پلکان این قسمت را به راهروهایی متصل می کند که به طبقه بالا و به تالار بزرگ وصل می شود. بخش جنوبی تالار در حقیقت دنباله محور اصلی است. چشم انداز شمالی نیز در بین جاهای دیدنی شیراز تپه هایی هستند که در اطراف رودخانه قرار دارند. در ساختمان هایی که از گذشته در شیراز بجا مانده اند، می توان کاشی های براق و سنگ تراشی را دید که میراثی از دوران گذشته است. در معماری باغ ارم شیراز نیز آثاری از دوران های مختلف تاریخی دیده می شود. کافی است کمی با دقت در آن بنگرید تا نقش هایی از دوران ساسانیان و قاجار و هخامنشیان پیدا کنید. این نوع سنگ تراشی حتی امروزه نیز تا حدودی رواج دارد. در این قسمت یک سنتوری (سه گوش) وجود دارد که منظره ای که به دوره ساسانیان تعلق دارد و ماهرانه با کاشی های رنگی تزئین شده را نمایش می دهد، اما در طبقه همکف از تخته سنگ های آهکی ساخته شده که تلاش کرده اند آن را مشابه آثار دوره هخامنشیان در تخت جمشید بسازند. در اطراف ساختمان مرکزی که ناحیه ای وسیع است، کمتر می توانید بوته گل سرخ ببینید. در عوض با کمک یک پلکان چوبی گلخانه ای ساخته شده که محل نگهداری انواع گل ها در گلدان هاست. به این ترتیب گل های زیبا را داخل گلدان پرورش می دادند تا آن ها را در داخل ساختمان و خارج از آن قرار دهند.

عمارت باغ ارم

شکل کلی معماری باغ ارم شیراز به شکل یک مستطیل بزرگ است. برای اینکه بدانید باغ ارم در بین جاهای دیدنی شیراز کجاست، این نکته را در نظر بگیرید که درهای ورودی روی ضلع بزرگتر باغ قرار دارد و رو به سمت بلوار ارم در ضلع شمالی دارد. همچنین ضلع غربی باغ به سمت غرب است که به بلوار آسیاب سه تایی منتهی می شود. در گذشته در این دو ضلع باغ گلکاری انجام می شد و انواع گل های اناری و پیچ امین الدوله را می توانید، ببینید که از لای نرده ها و روی دیوار به کوچه می رود. در سمت دیگر معماری باغ ارم شیراز می توان به چند باغ و منطقه مسکونی رسید. مساحت باغ ارم در طی سال های گذشته تغییر کرده و گاهی بزرگتر و گاهی کوچکتر شده است. در حال حاضر مساحت این باغ حدود 110380 متر مربع می باشد. شیب زمین از سمت غرب به شرق باغ می باشد. عمارت اصلی و درونی در قسمت بلند و در غرب آن قرار گرفته اند. به سبب شیب زیاد زمین در قسمت هایی از خیابان های اصلی و دیگر خیابان های باغ پله هایی ساخته شده و پستی و بلندی زمین بر زیبایی فضای باغ افزوده است. در جلوی ساختمان اصلی که نزدیک به باغ است، یک استخر بزرگ با آبنما بزرگ دارد. شما می توانید تصویر بنا را در آب استخر ببینید. در چهار طرف استخر چهار درخت بزرگ نخل فونیکس کاشته شده که منظره زیبایی را پدید آورده اند. مساحت استخر 335 متر مربع می باشد و در محیط آن سیزده سنگ بزرگ یکپارچه قرار گرفته است. گفته می شود که این سنگ ها به دوره خان ایلخان مرتبط می باشد. به نظر می رسد که این استخر در گذشته عمیق تر بوده، اما پس از ترمیم عمق آن به نیم متر کاهش یافته است. در زمان ترمیم کف و اطراف استخر را با کاشی های سفید فرش کردند. آب زلالی که در این استخر جاری شده، از نهر اعظم منشعب شد. این آب بعد از اینکه به حوض کوچک داخل تالار حوض خانه وارد شد به جوی های اطراف استخر وارد می شود. پس از آن در جوی آب پهن خیابان اصلی باغ و جویبارهای دیگر می ریزد و در اطراف باغچه های باغ روان می شود. در مرکز معماری باغ ارم شیراز گذرگاه اصلی باغ در جهت غرب به سمت شرق ساخته شده است. این گذرگاه از ساختمان و استخر اصلی باغ شروع می شود و به سمت انتهای باغ می رود. دو طرف این راه را با بوته های شمشاد کوتاه حصاری برای آن درست شده است. طی کردن این مسیر زیبای محصور شده با گل و شمشاد در حالی که جوی روان آب از کنار پای شما گذر می کند، یک تصویر دلپذیر خواهد بود. در وسط باغ جوی آب به شبکه ای تقسیم می شود و هر جوی کوچکتر به طرفی می رود. در این قسمت پله هایی وجود دارد و پس از طی کردن پله ها، تا انتهای باغ سطح زمین با شن های ریز مسطح شده است. در دو طرف این منظره می توانید خیابانی از درختان بلند و تنومند را ببینید. در مجاورت خیابان اصلی درخت سروناز بلندی قرار دارد که ارتفاع آن بیشتر از سی متر است، یک تاک تنومند این درخت سرو را در آغوش گرفته و از آن بالا رفته است. درست مثل اینکه این دو درخت چند صد ساله در هم پیوند خورده باشند. این منظره ای است که در هیچ کجای دیگر نمونه آن دیده نشده است. زیبایی این منظره به خصوص در فصل تابستان چند برابر می شود و این زمانی است که درخت تاک میوه می دهد. خوشه های انگور آویزان شده از درخت سرو زیبایی شگفت انگیزی دارد که رد آن را در نوشته های بسیاری از بازدیدکنندگان این پارک می توانید ببینید. خیابان دیگری که در تاریخچه باغ ارم شیراز وجود دارد، از سمت شمال باغ به جنوب منشعب می شود و در تقاطعی به خیابان اصلی باغ در بین جاهای دیدنی شیراز می رسد و از آن گذر می کند. البته به جز این دو خیابان، داخل این باغ بزرگ مسیرهای دیگری نیز ایجاد شده که به موازات هم قرار دارند.

عمارت اصلی باغ ارم

ساختمان اصلی در تاریخچه باغ ارم شیراز یک نمونه خوب و کامل از معماری دوره قاجار را به نمایش گذاشته است. عمارت اصلی که در دوره ناصرالدین شاه قاجار بنا شده، ویژگی های معماری این دوره را در خود جمع کرده و سبک آن پیرو سبک معماری دوران صفوی و زند می باشد. یک ساختمان سه طبقه با پشت بام شیروانی که در قسمت جلویی آن ایوانی در میان دو ستون سنگی دارد. گفته می شود که ساخت این بنا توسط حاجی محمد حسن معمار شیرازی بوده است. ورودی عمارت در بین جاهای دیدنی شیراز به سمت شرق است و معماری و تزئینات آن بسیار زیباست. در حقیقت در تزئین این بنا از انواع هنرهای آن دوران بهره گرفته شده است. نقاشی های زیبا، حجاری های شگفت انگیز، گچ بری ها و کاشی کاری های زیبا این بنا را به عنوان شاهکار هنر عصر قاجار معرفی می کند. در طبقه دوم و سوم معماری باغ ارم شیراز وجود دارد که در دو طرف آن دو ستون سنگی حجاری شده قرار دارند. روی سر ستون ها تصویر مردانی حجاری شده که لباس های مردم دوره قاجار را به تن دارند. این مردان و گل و بوته های کنار آن ها با هم در حالت قرینه قرار دارند. در میان ساختمان هایی که در شهر شیراز از دوران قاجار به جا مانده، این ایوان دو ستونی به دلیل تزئینات خاص و گچبری های زیبایی که دارد، جایگاه ویژه ای یافته است. در شهر شیراز باغ ارم تنها بنای زیبای به جا مانده از گذشته نیست و بناهایی دیگر نیز هستند که زیبایی بی نظیری دارند.

کتیبه های عمارت اصلی

جلوی عمارت اصلی در تاریخچه باغ ارم شیراز وجود دارد که ارتفاع آن به بیشتر از دو متر می رسد. این ستون در تاریخچه باغ ارم شیراز به صورت یکپارچه از سنگ گندمک پوشیده شده است. در این محدوده در بین جاهای دیدنی شیراز هشت ستون وجود دارد که روی شش ستون آن کتیبه هایی از اشعار شاعران مشهور شهر شیراز با خط نستعلیق نوشته شده است. اشعاری که روی کتیبه های عمارت حجاری شده اند، به دست استاد باشی حجار ثبت شده اند. علاوه بر این کتیبه ها، در این بخش دو تخته سنگ آهکی نیز وجود دارد که روی آن ها در تاریخچه باغ ارم شیراز نقش مردی بوده که نیزه به دست در حال نگهبانی است. این طرح نیز تقلیدی از حجاری های دوران هخامنشی در تخت جمشید است. لباس و کلاه این مرد شبیه به لباس عشایر جنوب ایران است. به نظر می رسد که روی سنگ ها شش کتیبه دیگر هم نقوش و طراحی هایی وجود داشته که توسط حجار ناپدید شده و به جای آن اشعار روی آن برجسته شده اند. این تخته سنگ ها در دو طرف حوض خانه قرار دارند. در پایین پنجره یک جوی آب زلال و گوارا جاری شده که از باغچه وارد حوض درون خانه می شود و پس از عبور از حوضچه زیر نرده ها، به طرف استخر بزرگ باغ و بعد از آن جوی های آب خیابان می رود.

گونه های گیاهی باغ ارم

داخل باغ ارم شیراز شما می توانید تعداد زیادی درخت زیبای سروناز را مشاهده کنید. بیشتر این درختان کهنسال هستند و وجود این درختان قدیمی سروناز یکی از دلایل شهرت باغ ارم در بین جاهای دیدنی شیراز است. بیشتر جهانگردانی که به شیراز سر می زنند، در سفرنامه ها و یادداشت های خود از زیبایی این درختان می نویسند یا تصاویری را از آن ها پخش می کنند. اما درختان سروناز در باغ ارم زیبایی ورای تصور دارند. این درختان خیره کننده هستند. بلندترین درخت سرو ناز در بین گونه های گیاهی باغ ارم بیشتر از 35 متر ارتفاع دارد. این درخت را بلندترین درخت شهر شیراز می دانند، درختی بلند با تنه ای استوار و زیبا که شهرت جهانی دارد. بسیاری از جهانگردان خارجی در مطالعه تاریخچه باغ ارم شیراز، ایرانیان بازدید کننده و نویسندگان درباره آن تصاویر و مقاله هایی را ارائه کرده اند. گونه های مختلف گیاهی در میان درختان این باغ را به دو دسته تقسیم می کنند: درختانی که مثمر هستند، یعنی میوه می دهند و درختانی که غیر مثمر هستند و میوه ای نمی دهند. انواع درختان بدون میوه باغ ارم عبارتند از درخت سروناز، ارغوان، بید مجنون، افرا، کاج، بیدسیاه، زبان گنجشک، بیدمشک، اکالیپتوس و سپیدار. انواع درختان میوه دار یا مثمر باغ عبارتند از نارنج، انار، ازگیل، خرمالو، گردو، بادام، سیب، زردآلو، گلابی و به. در میان گونه های گیاهی باغ ارم انار رتبه اول را دارد و نارنج در مرتبه دوم قرار دارد. درختان مرکبات این باغ از نظر سن و اندازه سایر باغهای مرکبات و نارنجستان های شهر شیراز است. اما درختان دیگر باغ مخصوصا درختان سروناز آن در طول سال ها شکوهمند شده و هر سال هم زیباتر از قبل می شوند.

درخت های موجود در باغ ارم

شهرت معماری باغ ارم شیراز تنها به درختان و سروهای زیبایش نیست. این باغ به داشتن گونه های گیاهی باغ ارم نیز مشهور است. در ده سال اخیر انواع مختلفی از گل در محدوده باغ ارم پرورش داده شده اند. از زیباترین گل های فعلی در بین گونه های گیاهی باغ ارم می توان از گل رز آن نام برد. زمانی که شهرداری تصمیم به توسعه باغ گرفت، یک گلستان رز را در قسمت شمال غرب و غرب باغ ارم شیراز بنا کرد که بیشتر از 250 واریته گل رز در آن پرورش داده شده است. در گلستان رز باغ ارم و در بین جاهای دیدنی شیراز انواع متنوعی از صدها گل رز که در ایران و کشورهای آسیایی نظیر آن وجود ندارد، دیده می شود. شهرت این باغ در میان کشورهای مشرق زمین بسیار زیاد است. در کشورهای آسیایی تنها دو یا سه کشور چنین گلستانی با این تنوع گل در میان دارند. در باغ گل باغ ارم به جز گل های رز زیبا و مختلف، انواع مختلفی از گیاهان و گل ها در باغ وجود دارند. گونه های گیاهی باغ ارم به ده گروه تقسیم می شوند.
1- درختچه های زینتی دارای گل های زیبا
2- درختچه های زینتی دارای برگ های زیبا
3- گل های یک ساله مقاوم به سرما
4- گل های یک ساله حساس به سرما
5- گل های پیازدار
6- بوته های دائمی گل دار
7- گیاهان دائمی پوششی و رونده
8- گیاهان یک ساله رونده
9- گیاهان حصاری
10- گل های گلخانه ای
آبی که برای آبیاری باغ ارم شیراز استفاده می شود، مانند بسیاری از باغ های اطراف شیراز از نهر اعظم جاری می شود. نهر را به جدول هایی که به آن بنا می گویند، تقسیم کرده و گونه های گیاهی باغ ارم را از این جدول آبیاری می کنند. همچنین داخل باغ دو چاه عمیق آب حفر شده که آب را با کمک پمپ به باغ می رساند و با استفاده از لوله کشی به گل ها و گیاهان باغ آبرسانی می کنند. برای مصارف ساختمان داخلی و آب نوشیدنی از آب لوله کشی استفاده می شود. این باغ در بین جاهای دیدنی شیراز، امروزه به عنوان موزه گیاه شناسی دانشگاه شیراز نیز استفاده می شود.