باغ ارم شیراز تهدید می شود

چندی پیش بود که تصاویری از ساخت و ساز در محوطه باغ جهانی ارم شیراز حاشیه ساز شد و میراث فرهنگی فارس را به واکنش واداشت، اما به نظر می رسد تهدید باغ ارم شیراز از زمین و آسمان ادامه دارد! علاوه بر محدوده ای که با هدف احداث فضایی برای استقرار سرویس بهداشتی، در باغ ارم دستخوش ساخت و ساز شده بود، در نقطه ای دیگر از این باغ با ارزش و ثبت شده جهانی نیز، حفاری و بتن ریزی برای ایجاد مخزن ذخیره آب انجام شده است.

شواهد نشان از تخریب و تهدید دارند

شواهد نشان از آن دارد که محدوده مورد نظر برای استقرار مخزن آب در محوطه باغ ارم در محدوده ای مشجر قرار گرفته است. از طرفی علی رغم ممنوعیت احداث هرگونه ساختمان مرتفع در محدوده بصری آثار تاریخی و ثبت شده، هم اینک شاهد احداث ساختمانی مرتفع در جنوب محوطه باغ ارم شیراز هستیم. این ساختمان که هنوز مراحل احداث را طی می کند، تداعی کننده ساخت هتل آسمان در محدوده حریم قانونی ارگ کریمخان شیراز است.

باغی تاریخی که نیاز به حفاظت مستمر دارد

باغ ارم شیراز، یکی از 9 باغ ایرانی است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد؛ این باغ با فضای بسیار زیبا و دلنواز و امکاناتی مناسب، در گوشه ای از شمال شیراز قرار گرفته و شاهد سرد و گرم روزگار بوده است. این باغ یکی از زیباترین باغ های استان فارس و حتی کل کشور است که گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سوی خود جلب کرده و به واسطه درختان سر به فلک کشیده و گل های زیبا با طنازی هر نظری را پر از نیاز می کند. با وجود مطالعات فراوان، هنوز تاریخ دقیق احداث و بنیانگذار اصلی آن مشخص نیست اما وجود نام این باغ در سفرنامه های مربوط به قرن دهم و یازدهم هجری، حاکی از ریشه تاریخی آن است. بررسی متون مختلف خصوصاً سفرنامه های جهانگردان نشان از این دارد که باغ، از زمان صفویه به بعد آباد بوده و در دوران زندیه، بهسازی و آبادتر شده است. از اواخر دوره زندیه به مدت بیش از هفتاد و پنج سال باغ ارم در تصاحب سران ایل قشقایی قرار داشت. خاندانی به نام جانی خان قشقایی از دوره فتحعلی شاه قاجار با سمت ایلخانی و ایل بیگی بر ایل قشقایی فرمانروایی می کردند و ارم را به عنوان مقر فرمانروایی خود در شهر شیراز برگزیده بودند. جانی خان، نخستین ایلخان این خاندان و پسرش محمد قلی خان، عمارتی را در این باغ بنا نهادند و در نهایت شکوه ساخت آن را به پایان رساندند. در اوایل دوره قاجاریه، مالکین سابق باغ ارم که بعضی از سران ایل قشقایی بودند در گوشه ای از این باغ به خاک سپرده شدند اما تا به امروز اثری از قبور آن ها به دست نیامده است. شواهد نشان می دهند که ساختمان عمارت این باغ تا دوره ناصرالدین شاه قاجار پابرجا بوده اما حاج نصیرالملک شیرازی باغ را از خاندان ایلخانی خریداری کرده و احتمالاً با حفظ اساس ساختمان، عمارت فعلی موجود در باغ را بنا نهاده است. پس از درگذشت وی در حدود سال 1272 هجری شمسی، تزئینات بنا و بعضی قسمت های نیمه کاره توسط ابوالقاسم خان نصیرالملک، داماد و خواهرزاده او تکمیل می شود. بعد از فوت ابوالقاسم خان نصیرالملک، باغ به فرزند وی می رسد و سپس به یکی از سران ایل قشقایی فروخته می شود. بعد از سال ها، باغ ارم توسط پهلوی دوم تصاحب شد و در اختیار دانشگاه شیراز قرار گرفت و از آن پس تاکنون در اختیار این دانشگاه قرار دارد. البته عمارت باغ که به دلایل مختلف دچار تخریب شده بود، در سال های 1345 تا 1350، مرمت شد. هم اینک مدیریت این مجموعه جهانی که شمار زیادی از گردشگران هر ساله برای بازدید به آن مراجعه می کنند، در اختیار دانشگاه شیراز قرار دارد. این خبر در بخش تهدید باغ ارم شیراز هست.

منبع: ایسنا