باغ ارم شیراز

باغ ارم یک باغ ایرانی تاریخی در شهر شیراز است و شامل چند بنای تاریخی و باغ گیاه شناسی می شود. تاریخ ساخت و بنیان گذار اولیه باغ ارم شیراز به درستی مشخص نیست ولی توصیف هایی از آن در سفرنامه های متعلق به سده دهم و یازدهم هجری آمده است. این باغ در روزگار سلجوقیان و آل اینجو پابرجا بود. برخی تاریخ ساخت این باغ را دوره سلجوقی می دانند، زیرا در آن روزگار اتابک قراچه، حکمران فارس اقدام به ساخت باغ تخت و چند باغ دیگر در شیراز کرد و ممکن است این باغ نیز به درخواست وی ساخته شده باشد. به گفته مرحومه فرخ بی بی، دختر صولت الدوله قشقایی باغ ارم را میرزا قاسم خان خلج بواناتی به پدر زنش، جانی خان ایلخانی قشقایی تقدیم کرد و بنای اولیه عمارت باغ ارم توسط جانی خان قشقایی و پسرش محمد قلی خان قشقایی در زمان فتحعلی شاه قاجار احداث شد.

معماری بنا نیز توسط شخصی بنام حاج محمد حسن که از معماران معروف بوده، صورت گرفته است. در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار هم عمارتی دیگر توسط حسین علی خان نصیرالملک پی ریزی شد که با مرگ وی خواهرزاده او، ابوالقاسم خان نصیرالملک امور باغ ارم را به دست گرفت و عمارت نیمه کاره را تکمیل کرد. این باغ پس از فوت ابوالقاسم خان نصیر الملک به پسرش عبدالله خان قوامی رسید و بعد از مدتی یکی از خوانین قشقایی بنام محمد ناصر پسر بزرگ صولت الدوله قشقایی آن را خریداری کرد و مالکیت باغ مجددا به قشقایی ها رسید. بعدها این باغ مصادره شد و به مالکیت دولت درآمد و به دانشگاه شیراز واگذار شد.

این باغ تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از اقصا نقاط جهان در این باغ کاشته شده است به شکلی که باغ در قالب یک نمایشگاه از انواع گل ها و گیاهان درآمد. باغ گیاه شناسی آن در اختیار دانشکده کشاورزی و ساختمان باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد. در تاریخ 6 تیر 1390 و در سی و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو هم باغ ارم شیراز به همراه هشت باغ دیگر ایرانی در فهرست میراث جهانی ثبت گردید.

عمارت وسط هسته مرکزی این باغ محسوب می شود. این ساختمان در زمان قاجار و با تقلید از سبک معماری زندیه ساخته شده است. این عمارت از نظر معماری، نقاشی، کاشی کاری و گچ بری از شاهکارهای معماری زمان قاجار هست. این عمارت از سه طبقه با تزئینات فراوان تشکیل شد. اتاق های طبقه زیرین که تقریباً زیرزمین هستند، محلی است برای استراحت در روزهای گرم تابستان. تزئینات این اتاق ها کاشی کاری های رنگین بوده و دو طبقه بالایی هم دارای ستون هایی است که از تخت جمشید الهام گرفته شده اند. در پیشانی بنا دو نیم دایره در دو طرف و یک تابلوی بزرگ در وسط قرار گرفته که از 3 هلال روی هم تشکیل شده است. این تابلو تصاویری از شاهنامه فردوسی و نبرد شاهان قاجار را نشان می دهد. این بنا بیش از هفتاد سال به خوانین قشقایی تعلق داشته و در دوران پهلوی مصادره شده است.

در صورتی که تمایل دارید با جاذبه های شهر شیراز نظیر باغ ارم هر چه بیشتر آشنا گردید و از این طریق برای شیراز گردی خود برنامه ریزی نمایید، می توانید سری به راهنمای سفر به شیراز زده و حسابی کسب اطلاعات کنید.