چگونه از گودی بیش از حد کمر پیشگیری کنیم؟

سیناپرس/گودی کمر یکی از مشکلاتی است که می تواند بر اثر رفتارهای اشتباه و سبک زندگی غلط ایجاد شده و منجر به کمردرد و مشکلاتی همچون دیسک کمر شود. به باور متخصصان، با رعایت برخی موارد می توان از این عارضه پیشگیری کرد.

گودی کمر به حالتی گفته می شود که در اثر رفتارهای حرکتی ایجاد شده قوس طبیعی کمر بیشتر شود. در بخش تحتانی کمر، یک فرو رفتگی طبیعی وجود دارد که به آن لوردوز (Lordosis) کمری گفته می شود و بر آمدگی بالای آن کیفوز (Kyphosis) و انحنای گردن نیز لوردوز خفیف گردنی نامیده می شوند.

هر عامل و حرکتی که باعث شود این حالت مارپیچ و فنری برهم خورده و از حالت طبیعی خود خارج شود، سبب ایجاد درد، اسپاسم و گرفتگی عضله شده و به استخوان ها و ستون فقرات فشار وارد می کند که در نهایت باعث بروز گودی کمر و یا مشکلات دیسک می شود. درواقع گودی کمر یکی از شایع ترین اختلالات در انحنای ستون فقرات به حساب می آید.

از مواردی که باعث تغییر حالت طبیعی ستون فقرات و ایجاد گودی کمر می شود می توان به شکم بزرگ اشاره کرد. یک شکم بزرگ موجب زیادشدن لوردوز کمری شده و برای جبران این حالت، ستون مهره ها ناچار است انحنا و تحدب ناحیه پشتی را بیشتر کند و همین امر در نهایت به گودی زیاد کمر، قوز پشت و زیاد شدن انحنای گردن منجر می شود. گاهی در افراد لاغر نیز به دلیل ضعف عضلات شکمی چنین حالتی ایجاد می شود.

از دیگر دلایل ایجاد گودی کمر می توان به آکندروپلازی (بیماری ارثی که با اختلال در رشد و تکامل استخوان ها و نسوج غضروفی همراه است)، التهاب دیسک کمر یا قوز بیش از حد ناحیه پشت، پوکی استخوان، در رفتگی تدریجی مهر ه ها اشاره کرد.

چگونه گودی کمر را تشخیص دهیم؟

برای تشخیص گودی کمر می توان به طور ایستاده به دیوار چسبیده و با دست گودی کمر را اندازه گرفت. در صورتی که فرد بتواند دست خود را در ناحیه فرورفتگی کمر و ستون فقرات مشت کند، گودی کمر در حالت طبیعی قرار دارد. اگر این کار امکان پذیر نباشد، گودی کمر در حالت کاهش بوده و اگر به راحتی بتواند مشتش را جا به جا کند گودی کمر در حالت افزایش است.

به گزارش سیناپرس، از نظر علمی، میزان گودی کمر با رادیولوژی قابل تشخیص است و با کمک حرکات ورزشی خاص می توان افزایش یا کاهش گودی کمر را کم کرده و یا از بین برده و درد های ناشی از آن را تسکین دهند. درمان اصلی این بیماری باید توسط پزشک و دستورات فیزیوتراپی انجام شود.

برخی از رایج ترین تمرینات فیزیوتراپی به این شرح هستند: افرادی که دچار گودی کمر شده اند می توانند روی کمر خوابیده و سرشان را از زمین جدا کرده و به سمت سینه بالا و جلو بیاورند. این حرکت باعث می شود تا مهره های کمر حرکت رو به جلو داشته باشند و درنتیجه عضلات شکم را منقبض کرده و تداوم آن آهسته آهسته باعث برطرف شدن گودی کمر می شود.

درحرکتی دیگر فرد روی کمر خوابیده، دو پای خود را هم زمان از زانو خم کند و به سمت شکم آورده و سپس به حالت اول برگرداند. درحرکتی دیگر به همین وضعیت تک تک پاها را به داخل شکم خم کرده و دوباره به حالت اول بازگرداند. فرد بیمار می تواند پس از انجام این حرکات برای بهتر شدن وضعیت ستون فقرات خود حرکت دیگری را که سنگین تر است، به طور متناوب انجام دهد. فرد باید روی کمر خوابیده و پاهای خود را به صورتی به سمت شکم خود آورد که زانو خم نشود.

پیشگیری از گودی کمر

پژوهشگران طی سال های اخیر روش های جدیدی برای برطرف کردن گودی کمر ابداع و ورزش های جدیدی ارائه کرده اند. پزشکان معمولاً ورزش و درمان مبتنی بر فیزیوتراپی را توصیه کرده و عمل جراحی را مناسب نمی دانند. در این ورزش ها حرکات پیشین اصلاح شده و در انجام و تعداد آن تذکر داده می شود.

برای جلوگیری از ایجاد گودی کمر ، باید راستای ستون فقرات را شناخته و از هر عاملی که باعث بر هم زدن این راستا شود، پرهیز کنیم.

طرز صحیح نشستن موجب حفظ حالت طبیعی ستون مهره ها شده و عضلات هر بخش بدون اینکه فشار اضافی را متحمل شود به کار خود ادامه می دهد. در صورت نشستن غلط، عضلات هر بخش مجبور می شوند کار بیشتری کنند که همین موضوع باعث می شود، دچار اسپاسم و خستگی شوند. کف پا، باسن، پشت و کتف فرد باید در وضعیت صحیح قرار بگیرند.

در هنگام نشستن باید پا به زمین برسد و آویزان نباشد. اگر کتف به صندلی نچسبد، سر به ناچار در حالت جلو می افتد و خستگی، گرفتگی عضلات گردن و گاهی سوزش کتف را موجب می شود. حالت خمیده و به صورت هلال نشستن نیز به ستون فقرات فشار زیادی وارد می کند.

بهتر است در نشستن به بدن خود زاویه 110 تا 120 درجه بدهید تا فشار بر ستون فقرات و عضلات وارد نشود. استفاده از توالت فرنگی می تواند به جلوگیری از گودی کمر و مشکلات کمر و ستون فقرات کمک کند.

باورهای غلط در مورد گودی کمر

همیشه باید صاف بنشینید و قوز نکنید: درست است که قوز کردن برای کمر مضر است اما باید مطلع بود که صاف و سیخ نشستن نیز برای مدت طولانی می تواند به کمر فشار آورده و باعث درد شود. بنابراین بهتر است طرز درست نشستن را آموخته و از نشستن های طولانی خودداری کرد.

اشیاء سنگین را بلند نکنید: این باور غلطی است که اشیاء سنگین را نباید بلند کرد چون باعث گودی کمر و دردهای کمری می شود. باید توجه داشت میزان بار زیاد مهم نیست چگونگی بلند کردن آن مهم است. بهتر است برای بلند کردن اشیاء از روش صحیح استفاده شود.

در صورت صدمه دیدن، بهترین درمان، در رختخواب ماندن است: استراحت می تواند به بهبود آسیب ها یا فشار های حادی که باعث درد در ناحیه کمر شده است، کمک کند اما اینکه فرد آسیب دیده در تخت خواب مانده و استراحت مطلق کند یک باور غلط است چراکه این استراحت عضلات را ضعیف تر کرده و درد را افزایش می دهد.

لاغر بودن به معنی نداشتن کمردرد است: این باور غلط است چراکه در افراد لاغر نیز ضعف عضلانی یا کاهش حجم استخوانی می تواند باعث درد کمر و گودی کمر شود.

ورزش برای کمردرد مضر است: یکی از بزرگ ترین باورهای غلط، ضرر ورزش برای گودی کمر و درد های کمری است. داشتن برنامه ورزشی منظم از کمردرد جلوگیری می کند و حتی پزشکان برای افرادی که آسیب های حاد، منجر به کمردرد آن ها شده است، انجام حرکت های ورزشی ویژه ای را تجویز می کنند. این حرکات در ابتدا به صورت ملایم و آرام شروع شده و به تدریج بر شدت آن افزوده می شود.

تشک های سفت تر بهتر هستند: باور غلط دیگر این است که تشک های سفت از گودی کمر جلوگیری می کند و تشک های نرم تر عاملی برای ایجاد این حالت خواهند بود.