اگر کودکتان علائم تأخیر رشد دارد، این مطلب را بخوانید
اگر کودکتان علائم تاخیر رشد را نشان می دهد و تحت درمان قرار نگرفته باید بدانید هر روزی که می گذرد، فاصله ی بین کودک شما و زندگی نرمال و موفقیت های او بزرگ و بزرگ تر می شود. درست مانند مسابقه ای است که با زمان می گذارید، اما در این مسابقه شما نباید بازنده باشید.
تجربه یک مادر
پسر کوچک من اکنون پنج ساله است. او تا هجده ماهگی رشد نرمال داشت تا اینکه من متوجه شدم مشکلی در کلامش دارد. البته این مسئله بزرگ نبود. یک روز صبح وقتی که پدرش در حال ترک خانه به سمت محل کارش بود، پسرم گفت: خداحافظ بابا. این اولین باری بود که پسرم یک جمله دو کلمه ای گفت و من خیلی هیجان زده بودم.
روز بعد اتفاق بسیار متفاوتی افتاد. دوباره هنگامی که پدرش قصد بیرون رفتن از خانه داشت، پسرم گفت: خداحافظ با. انگار کلمه ی دوم در دهانش گیر کرده بود. چند روز بعد زمان مراجعه ما به پزشکش بود، و در آن ملاقات من این مسئله را مطرح کردم؛ اما او جدی نگرفت. من پافشاری کردم و خواستم که پسرم از جهت مهارت کلامی ارزیابی شود. من این را می دانستم که مهارت تکلم در بچه ها باید پیشرفت کند، نه پسرفت.
طی سال بعد، در مورد پسرم تشخیص آپراکسی گفتاری داده شد. چند ماه بعد نیز تشخیص ADHD و در پایان آن سال نیز تشخیص اوتیسم داده شد و همه چیز به هم گره خورد.
اولین نگرانی من در مورد پسرم، پسرفت او در مهارتی بود که قبلاً آن را فراگرفته بود یعنی تکلم؛ اما چیزهای دیگری را نیز باید مدنظر داشته باشید: مثلاً تأخیر در رشد. بنابراین شاید کودک شما اصلاً حرف نزند یا خیلی کم حرف بزند. رفتارهای دیگری که برای کودک در این سن نرمال به نظر نمی رسد شامل عدم برقراری تماس چشمی، واکنش نشان ندادن نسبت به نامش، و یا رفتارهای تکرارشونده مانند ردیف کردن اسباب بازی ها یا تکان دادن دست ها می شود.
متوجه علائم زیر باشید
پسرفت در مهارتی که قبلاً آن را یاد گرفته،
تأخیر در معیارهای رشد کودک،
یک رفتار غیرمعمول
به محض مشاهده علائم گفته شده باید اقدام کنید. قدم های زیر می توانند مانند چهارچوبی در نحوه ی اقدامات بعدی شما عمل کنند.
معیارهای رشد را در کودکتان کنترل کنید
برای اینکه بدانید کودک شما رشد خوب و نرمالی دارد باید نسبت به معیارهای رشد کودک آگاه باشید. منحنی رشد کودک را به خوبی دنبال کنید.
به محض مشاهده علائم تأخیر در رشد اقدام کنید
فوراً با پزشک کودکتان تماس بگیرید و برای یک ارزیابی توسط متخصص درباره ی آنچه نگرانتان کرده است پافشاری کنید. از پزشک کودک بخواهید متخصص مربوط را به شما معرفی کرده و کودک را ارجاع بدهد. متخصصین رشد کودک می توانند کودک را از جهت ناتوانی های احتمالی یا هرگونه اختلالی در رفتار یا رشد او ارزیابی و سنجش کنند.
تشخیص اختلال بسیار مهم است تا بتوانید هر چه زودتر درمان مناسب را در پیش بگیرید. اگر متخصص عقیده دارد که کودک شما به خدماتی مانند گفتاردرمانی، فیزیوتراپی یا رفتاردرمانی نیاز دارد، باید هر چه سریع تر درمان را شروع کنید.
منتظر نمانید، خودتان هم از فرصت استفاده کنید
اگر برای دریافت خدمات در نوبت قرار گرفته اید و مجبورید مدتی منتظر بمانید، بدانید که این فرصت ارزشمندی است. این زمانی است که شما می توانید یاد بگیرید چگونه به کودکتان کمک کنید. از کتاب ها و پادکست ها و ... که در مورد مشکلی که کودک شما با آن درگیر است اطلاعاتی به شما می دهند استفاده کنید.
پیدا کردن بهترین منابع اطلاعاتی و خدماتی زمان می برد اما موفقیت درمان کودک شما به آن بستگی دارد. برای مراجعه به چند مرکز معتبر وقت بگذارید و نحوه ی خدمات دهی آن ها را ارزیابی کنید.
نقاط قوت کودک را پیدا کرده و تقویتشان کنید
تصور کنید چه خواهد شد اگر تمام دقت و تمرکز خود را روی نقاط ضعف بگذارید و مجبور باشید مدام با آن ها سر و کله بزنید؟ تمام روزهایتان کش دار و ناامیدکننده خواهد بود و خیلی زود انرژی تان تحلیل خواهد رفت. در مورد بچه هایی که اختلال رشد دارند، تقویت و تغذیه ی نقاط قوتشان بسیار مهم است زیرا به آن ها کمک می کند بر چالش هایشان پیروز شوند.
کودکانی که اختلال رشد دارند بسیار مستعد ابتلا به افسردگی و ضعف اعتمادبه نفس هستند. پرورش توانمندی های آن ها و علاقه مندی هایشان می تواند به ایجاد اعتمادبه نفس و خودباوری در آن ها کمک بزرگی بکند.
فرزند شما هر چقدر هم که کوچک باشد حتماً نقاط قوت و توانمندی هایی دارد. شما باید نقاط قوت او را پیوسته تشویق کرده و فرصت تقویت آن ها را به او بدهید. پس قدرت و شور و هیجان کودکتان را بشناسید و تشویقشان کنید، زیاد!
به خانواده تان نیز آموزش دهید
خانواده شما منبع بزرگ پشتیبانی شماست. به اعضای خانواده آگاهی بدهید که کودک خانواده چالش هایی دارد و ضمناً نقاط قوت او را به آن ها گوشزد کنید. از آن ها بخواهید هر وقت که امکانش بود در جلسات درمانی شرکت کنند تا خیلی از نکات را مستقیماً از زبان مشاور یا درمانگر بشنوند و یاد بگیرند چگونه کمک و حمایت خود را ارائه دهند.
بعضی از پدر و مادرهایی که فرزندشان دچار تأخیر در رشد یا اختلالی در توانایی اش است، سعی می کنند مشکل کودک را از خانواده پنهان کنند زیرا از قضاوت یا طرد شدن می ترسند. درست است که بعضی از اعضای خانواده ممکن است سخت تر این مسئله را قبول کنند اما شما باید تلاش خود را بکنید. واقعیتی که کودک شما با آن روبروست چیزی است که کودک هرگز نباید بابت آن احساس خجالت کند. ضمناً وقتی اعضای خانواده به خوبی آگاه باشند، کنارتان خواهند بود و درست مثل شما فداکاری خواهند کرد.
هرگز آموختن را متوقف نکنید
شما بهترین تکیه گاه فرزندتان هستید و موفقیت شما در امر درمان اختلال کودکتان بستگی به این دارد که چقدر ازخودگذشتگی داشته باشید. شما باید این فرایند را مانند مأموریتی بدانید که به دوشتان گذاشته شده و شما اولین خط دفاعی برای فرزندتان هستید. شما نمی توانید تماماً به پزشک، درمانگر، مشاور، دارو و برنامه ی خاصی تکیه کنید و انتظار داشته باشید مشکل حل شود. همه چیز با شما شروع می شود و به پایان می رسد؛ شمایی که مادر و پدر هستید. شما نیز باید سطح آگاهی تان را بالا ببرید و آموزش های لازم را ببینید، باید دانش خود را به روز کنید و نگاهی کارشناسانه به مشکل فرزندتان داشته باشید.