روستای وفس؛ روستایی تاریخی و زیبا در کمیجان

روستاها به دلایل گوناگونی از جمله نظام اجتماعی، بافت معماری سنتی، خرده فرهنگ ها و طبیعت جذاب جز مهمترین جاذبه های گردشگری کشورها محسوب می شوند؛ جاذبه های که هر روز پیش از روز پیش مورد توجه اقشار بیشتری از گردشگران داخلی و خارجی قرار می گیرند. خوشبختانه، در ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی، وسعت سرزمین، تنوع نژادی روستاهای بسیاری وجود دارند که برای مدتها کمتر مورد توجه قرار داشتند. یکی از این روستاها، روستای وفس کمیجان هست. با ما در این مقاله جذاب و خواندنی همراه باشید تا بدانید روستای وفس کجاست و با دیدنی های روستای وفس بیش از پیش آشنا شوید.

آشنایی

روستای وفس کمیجان، روستایی است در استان مرکزی. این روستا جاذبه و قابلیت های توریستی و گردشگری منحصر بفردی را برای بازدیدکنندگان داخلی و خارجی در خود جای داده و با داشتن چشم اندازی زیبا، باغات سرسبز، ویژگی های طبیعی، ارتفاعات و توپوگرافی زیبا، آب و هوای مناسب، بافت ارگانیک و قرارگیری مناطق گردشگری اطراف در نزدیکی منطقه بعنوان قطب مهم توریستی استان بشمار می آید.

موقعیت جغرافیایی و تاریخچه

دیدنی های روستای وفس در 16 کیلومتری شمال کمیجان و در منطقه ای کوهستانی و سردسیر در بین دره وفس استقرار یافته و پیرامونش را روستاهایی مانند آقچه قلعه، چهره قان و آمره احاطه نموده اند. براساس آنچه که در فرهنگ معین نوشته شد، 4216 نفر جمعیت داشت. این روستا دارای امکاناتی از قبیل آب آشامیدنی لوله کشی شده، برق، تلفن، مرکز مخابرات، خانه بهداشت، مدرسه ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و مسجد بوده و در شمالش کوه خشک دره به ارتفاع 2160 متر و کوه انجمن چای قرار دارند. در جنوب و جنوب شرقی، کوه قلنجه به ارتفاع 2698 متر و در غرب، کوه دزلی، کوه شنگه دره و کوه دولاجی به ارتفاع 2463 متر واقع شده اند.

ویژگی ها

-قرار گرفتن دیدنی های روستای وفس در شیب طبیعی زمین به شکل V
-پوشش گیاهی و طبیعت چهار فصل بوده و بدلیل کوهستانی بودن منطقه متغیر است.
-ترکیبی از تپه ها، کوه ها و پوشش گیاهی
-رودخانه وفس از میان بافت مسکونی روستا و باغهای اطراف عبور می کند.
-گویش وفسی بسیار قدیمی و بازمانده یکی از گویش های قدیم پارسی و دوره مادی است.
-قدمت وفس براساس اسناد موجود به قرن هفتم هجری بازمی گردد، اما آثار نشان می دهند که وفس بسیار قدیمی تر از آن است که در تاریخ نقل شد.
-وقایع تاریخی مهم وفس شامل واقعه کشتار جمعی وفس که طی آن وفس، فراهان و آشتیان بارها مورد دست برد حوادث و حاکمان دوران قرار گرفته و گاهی به کلی ویران شده اند، است.
-وفس زادگاه نخستین قربانی انقلاب مشروطه، آیت الله شیخ عبدالنبی عراقی وفسی و 66 شهید به خون خفته جنگ ایران و عراق در دهه 60 است.

بافت ارگانیک

قرار گرفتن خانه ها براساس شیب زمین، سیمای روستا را بگونه ای نمایش می دهد که گویی هر خانه از یک طرف بر دره ها و دامنه ها و از طرف دیگر بر خانه پایین دست واقع شده است. وفس تا آنجا با طبیعت اطراف همخوانی دارد که در دورنمای روستا، بافت بناها به شکل چین و چروک هایی طبیعی در دامنه تپه های مرتفع به نظر می رسد. فرم معماری در این روستا از فرم روستاهای سردسیر ایران پیروی می کند. وجود تپه دره و شیب تند کوه های اطراف موجب شده تا کلیه بافت مسکونی روی تپه متمرکز شده و دره به باغهای درختان بارور اختصاص یابد.

بناهای روستای وفس کمیجان بیشتر در دو طبقه و با زیربنای کم هستند. در طبقه پایین مطبخ خانه، فضاهایی برای نگهداری دام و گاهی زمستان نشین در نظر گرفته می شده و طبقه دوم مختص میهمانان و تابستان نشین بوده است. ورودی اکثر بناها دو طبقه بوده که از طبقه دوم جهت انبار و خشک کردن محصولات استفاده می شده است. مصالح استفاده شده در ساخت منازل بیشتر چینه و خشت بوده که این امر اتلاف گرما را به حداقل می رساند. علاوه بر گل و چینه و خشت، از قلوه سنگ های موجود در منطقه جهت ساخت دیوارهای ضخیم، برج ها استفاده فراوانی بعمل آمده است.

در و سقف ها همه از چوب بوده و پنجره های مشبک زیبایی نور منازل را تامین می نمایند. بام ها، مسطح و با اندود کاهگل پوشیده شده اند. بیشتر اهالی باغدار و دامدار هستند و صنایعی چون نجاری و آهنگری در روستا سابقه ای طولانی داشته اند.

جاهای دیدنی

-خانه اربابی: بنایی ارزشمند با مالکیت شخصی به جای مانده از دوره قاجار با ستون و سرستون های چوبی.
-کوچه باغ های وفس: کوچه هایی با شیب ملایم با دیوار چینی های کوتاه سنگی.
-برج و باروی قدیمی: مجموعه ای از برج هایی که باقی مانده قلعه قدیمی وفس بوده و حدود قبلی روستا را تعیین می کنند.
-آسیاب های آبی: با قدمت چند صد ساله که علاوه بر خدمت رسانی به مردم وفس، در فصل هایی که راهها پوشیده از برف نبوده اند و تردد آسان تر بوده، به روستاهای دوردست نیز سرویس دهی داشتند.
-حمام قدیمی: الگو گرفته شده از حمام های سنتی ایران که نیاز به مرمت و بازسازی دارد.