تعیین تکلیف گذر آقانجفی بعد از سالها بلاتکلیفی

ایسنا/ این خبر پیرامون تعیین تکلیف گذر آقانجفی بعد از سالها بلاتکلیفی برای شما مخاطبان گرامی نگارش شد.

داستان چیست؟

شیرین طغیانی، رئیس کمیسیون معماری، عمران و شهرسازی شورای شهر اصفهان در نشست داوری طرح آقا نورالله نجفی پیرامون تعیین تکلیف گذر آقانجفی بعد از سالها بلاتکلیفی گفت: آرزو کردم می توانستیم سالهای گذشته قدمهای این چنینی برداریم، اما شرایطی که امروز به وجود آمده را نیز باید غنیمت بشماریم.

وی ادامه داد: هفته گذشته جلسه ای از سوی وزارتخانه راه و شهرسازی برگزار شد که گروه ها به صورت آنلاین طرح خود را در حضور داوران ارائه دادند، ولی از آنجا که این فرآیند از قبل برنامه ریزی شده بود و به این نتیجه رسیدیم که تصمیم اساسی به هرحال باید داخل استان و اصفهان با حضور اساتید داخلی که بر شهر تسلط دارند و اساتیدی که از بیرون می تواند کمک کنند گرفته شود، تأکید داشتیم که جلسه به صورت حضوری برگزار شود، چرا که نتیجه بهتری خواهد داشت.

رئیس کمیسیون معماری، عمران و شهرسازی پیرامون تعیین تکلیف گذر آقانجفی بعد از سالها بلاتکلیفی خاطرنشان کرد: به مدیریت کلانشهر اصفهان تبریک می گویم چون به این بلوغ رسیده که حرف منتقدان را بشنود؛ منتقدانی که بدون هیچ چشمداشتی مطالعات خود را برای رسیدن به این نقطه آغاز کردند و از آنها عذرخواهی می کنم، چرا که دوست داشتیم این جلسه زودتر برگزار شود، اما شاید به لحاظ فکری و روحی آمادگی و جسارت آن وجود نداشت.

طغیانی ابراز امیدواری کرد که جلساتی از این دست ادامه پیدا کند تا پیش از اینکه اتفاقی رخ دهد و به استخوان لای زخم بدل شود، از نظر مردم و نخبگان نیز استفاده شود.

محمد فیض، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان نیز در این نشست اظهار کرد: تقریباً در محدوده گذر آقانجفی 41 واحد آزادسازی شده که 16 واحد آن دارای مصوبه ماده هشت است و قسمت میانی مخروبه و بلاتکلیف مانده که مردم آن هم بسیار در رنج هستند.

وی با اشاره به اینکه هر چه زودتر باید برای این عزیزان و بافت تصمیمی گرفته شود، تصریح کرد: در طول زمان طرحهای متعددی درباره گذر آقانجفی ارائه و تصویب شده بود؛ طرح اول احداث گذری 14 متری بود که بعد از تصویب اعتراضاتی به آن شد و قرار شد تعدیل شود. نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که این گذر باید کم عرض باشد و به همین دلیل طرح احداث گذر سه متری ارائه شد که البته به این طرح نیز اعتراضاتی شد و نهایتاً بر اساس مصوبه تاریخ 16 مهر شورای عالی معماری و شهرسازی بنا شد که هیچ تخریب یا آزادسازی جدید نداشته باشیم.

مدیرعامل سازمان نوسازی بهسازی شهرداری اصفهان ادامه داد: از بین گروه هایی که برای ساماندهی این محدوده طرح هایی داشتند، هفت گروه آماده ارائه بودند و هفت داور نیز انتخاب شدند تا با کمک آنان در تصمیم گیری نهایی طرحی انتخاب و تصویب شود که بتواند مباحثی مثل پشتیبان میدان و فضاهای شهری، ایجاد نکردن پاتوق، انبار، کارگاه، ایجاد انگیزه برای ماندن در بافت، رعایت مباحث امنیتی اجتماعی، حضور گردشگران، دسترسی ایمن و حفظ و احیای بافت را در نظر داشته باشد.

فیض از گروه های مان شهری، آفرینش، آرش اخوت، گروه هم اندیشی، گروه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان، گروه دوباره نصف جهان و گروه سازمان نوسازی بهسازی شهرداری اصفهان خواست که طی 10 دقیقه طرح خود را برای حضار و مخاطبان تشریح و داوران نیز نهایتا تا 24 ساعت بعد نظر نهایی خود را در این باره اعلام کنند.

محمد بناییان، معاون شهرسازی و معماری اداره کل راه و شهرسازی استان اصفهان از دیگر حاضران این نشست اظهار کرد: بدون شک این جلسه یکی از کم نظیرترین اتفاقات در حوزه تصمیم گیری با مشارکت مردم است. امیدوارم بهترین طرح انتخاب شود و این رویداد سرآغاز اتفاقات خوب در حوزه شهرسازی به ویژه در بافت تاریخی شهر باشد.

پس از ایراد این سخنان، نمایندگان گروه های حاضر، در عرض سه ساعت، توضیحاتی را پیرامون طرح و دیدگاه های خود ارائه کردند و به سؤالات داوران نیز پاسخ دادند.

حیدری، یکی از داوران حاضر در نشست یادآور شد: در این جلسه نماینده مستقیمی از سوی مردم نداریم و تا جایی که می دانم هیچ یک از گروه ها نیز پرسشنامه ای را پر نکرده اند تا نظر آنها لحاظ شود.

طغیانی، رئیس کمیسیون معماری، عمران و شهرسازی پاسخ داد: بنده به نوعی نماینده بلافصل مردم در این جلسه هستم، چون روزهای دوشنبه ملاقات مردمی دارم و کمتر پیش می آید که ساکنان این محدوده مراجعه نکنند و از مشکلاتشان نگویند. مردم بطور مشخص طرحی ندارند و مشکل عمده آنها با رهاشدگی و بلاتکلیفی است.

نماینده اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در این نشست توضیحاتی را درباره خانه های ارزشمند تخریب شده در بافت ضلع شرقی میدان نقش جهان و همچنین آنچه از نظر این اداره کل برای اجراشدن در این محدوده مجاز است بیان کرد.

موسوی فرد با اشاره به عکسی هوایی که اشمیت در سال 1316 ثبت کرده بود، گفت: نزدیک چهار دهه است که رویکرد از بین بردن پیوستگی بافت تاریخی با ایجاد گذر در دنیا منسوخ شده و این رویه مطرود است. صرفاً سعی می شود که ارزشهای بافت با توجه به نیازهای زندگی امروز حفظ و ارتقا داده شود.

وی ادامه داد: تخریب های انجام گرفته در این محدوده باعث شده بافت متصل به میدان نقش جهان و پلاک های ارزشمند آن را از دست بدهیم. سیاست کلی میراث فرهنگی هم این است که با توجه ضوابط محدوده ثبت جهانی و ضوابط شورای عالی معماری و شهرسازی به بازسازی این بافت رو بیاوریم، زخم موجود را ترمیم کنیم و دانه بندی را به دانه بندی اصلی برگردانیم تا زندگی جاری به این محدوده مسکونی برگردد.

نماینده اداره کل میراث فرهنگی اصفهان در این نشست خاطرنشان کرد: نباید فراموش کنیم که در کجا قرار است مداخله داشته باشیم. ما در جوار یک مجموعه ثبت جهانی هستیم که قلب شهر است و بواسطه نیاز تأمین شده ساکنین آن برای استفاده از فضای باز در میدان، به هیچ وجه قائل به ایجاد میدانچه یا فضای باز در این محدوده نیستیم.

موسوی فرد یادآور شد: سیاست کلی میراث فرهنگی بازسازی دانه های تاریخی با همان توده و فضای قدیمی و احیای ساباط هاست تا اندام واره طبیعی بافت به آن برگردد.

وی با اشاره به اینکه طبق ضوابط جهانی حریم میدان نقش جهان و ضوابط بافت تاریخی، ایجاد گذر جدید و تعریض گذرهای ارزشمند قدیم ممنوع است، بر بهسازی فضاهای ارتباطی موجود تأکید کرد و گفت: سمت بیت الحسین به خاطر اقدامات انجام شده تقریباً برگشت ناپذیر است و حقوق مکتسبه زیادی ایجادشده که در این قسمت ساماندهی گذر بیت الحسین به لحاظ کف سازی، مبلمان شهری و تثبیت وضع موجود، مدنظر میراث است.

نماینده اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در این نشست افزود: در بخش اتصال حافظ ما قائل به آزادسازی نیستیم و حداقل دسترسی ممکن برای رفع موانع پدافند غیرعامل با دسترسی کم عرض سه تا سه و نیم متری برای عبور ماشین در شرایط اضطراری چیزی است که مجاز می دانیم اما بقیه بدنه این خیابان باید حفظ شود.

علیرضا نصر اصفهانی، رئیس شورای شهر اصفهان دیگر سخنران این نشست اظهار کرد: امیدوارم خروجی این جلسه به مردم کمک کند تا از این وضعیت بلاتکلیفی در گذر آقانورالله خارج شوند. ما همواره از این نشست ها استقبال می کنیم، اصرار داشتیم این جلسه به صورت زنده پخش شود و امیدواریم جرات و جسارت قرار گرفتن در معرض دید و قضاوت مردم را برای همه برنامه های شهر داشته باشیم.

وی ادامه داد: بهتر است بیش از این مردم این محله را معطل نکنیم. ما به هیچ عنوان مجوز نداریم مردم را معطل و برای آنها نگرانی و دلواپسی ایجاد کنیم. ما باید خودمان را در جای مردم قرار بدهیم. با چه مجوزی؟ با چه دیدگاه شرعی؟ با کدام دیدگاه قانونی؟ مردم یک منطقه را آواره کرده و از بلاتکلیفی خارج نمی کنیم.

نصر خاطرنشان کرد: ما آمده ایم کارهایی را منطبق بر قانون های موجود پیش ببریم و قرارمان هم بر این است که قوانین را نشکنیم اما به عنوان کسانی که مسئولیت داریم باید حتماً با خم کردن قوانین امور را پیش ببریم و همه چیز را نگوییم امکان پذیر نیست و نمی شود.

رئیس شورای شهر اصفهان با اشاره به برخی از دیدگاه های مطرح شده در این نشست گفت: یک وقتی می گوییم خانه ای که خراب شده به سر جای اول خود برگردد، بدون اینکه به تبعات آن توجه داشته باشیم. بدون اینکه توجه داشته باشیم آزادسازی یک منزل و توافق با یک خانواده، چقدر انرژی و نیرو و توان از مدیریت شهری برده است.

وی افزود: از دوستانم در اداره راه و شهرسازی و اداره کل میراث فرهنگی درخواست دارم، قضایا را واقع بینانه تر نگاه کنند و اگر می خواهند خبری را به مدیران بالادستی در سطح کشور منتقل کنند، بگونه ای مدیریت کنیم که بتوانیم آنها را براساس آنچه مدنظر ما و مبتنی بر واقعیت است، بهتر مجاب کنیم که هم مباحث میراثی در نظر گرفته شود، هم تکلیف مردم هر چه سریع تر روشن شود و هم از این معلق بودن و رها بودن جلوگیری کنیم.

نصر تصریح کرد: ما به عنوان مدیریت شهری که مجری این برنامه هستیم و کاری هم که صورت گرفته شهرداری بنا بر کمیسیون ماده پنج ورود کرده و به اینجا کشیده، همچنان گله مندیم مصوبه ای در شورای عالی معماری و شهرسازی گذرانده شد و بعد تغییر کرد و یک مقدار شاید اگر این داستان را برای هر کس تعریف کنیم دچار تردید در تصمیمات کل کشور شود که این زیبنده هیچکس نیست.

فیض، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان نیز نظر کلی این سازمان برای ساماندهی محدوده ضلع شرقی میدان نقش جهان را چنین شرح داد: اعتقاد سازمان و شهرداری اصفهان این نیست که یک خیابان ترافیکی پرتردد در این محدوده ایجاد کنیم، بلکه می خواهیم رویکردمان حرکتی باشد که مردم از بلاتکلیفی دربیایند، حداقل امکانات شهری را بتوان به آنها رساند، دسترسی آرامی داشته باشند، موارد ایمنی برای امدادرسانی خودروی آمبولانس و آتش نشانی وجود داشته باشد، مشکلات اجتماعی ایجاد نشود، هویت محله حفظ شود و گردشگران خارجی در آینده بتوانند در آن حرکت کنند.

وی تصریح کرد: یک ساختمان کوچک، هشت گروه مهندسی طراحی و ناظر و یک گروه هماهنگ دارد. برای بافت هم یک بعد را نمی توانیم ببینیم، باید جامع نگری کنیم و همه، تخصص هایشان را به میان بیاورند تا معضل ایجاد نشود.

فیض یادآور شد: برگشت به حالت قبل و ساختن بناها با همان متراژ قطعاً سخت است و پیچیدگی های قانونی دارد. ما می توانیم بافت را با چیزهایی که نیاز آن است احیا کنیم، زیرساخت هایی که ندارد ایجاد کنیم، حتی گذرهای شرق که هیچ منافاتی ندارد، تعریض کنیم یا خانه هایی که ستاره دار و تاریخی نیست به عنوان گلوگاه آزاد کنیم تا این بافت شکل بگیرد. مردم آماده اند، اگر راه را باز کردیم دنبالمان می آیند و گردشگر می آوردند.

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان، با بیان اینکه یک سرمایه گذار خارجی تقاضا داشته تمام بافت دور میدان را به منظور حفظ بافت خریداری کند، گفت: ما باید امکانات اولیه را برای مردم فراهم کنیم، انعطاف به خرج بدهیم، مردم هم جسارت دارند که سرمایه را به جریان بگذارند و خانه ها را به اقامتگاه گردشگری و بومگردی تبدل کنند.

موسوی فرد، نماینده میراث فرهنگی در این نشست، در واکنش به این اظهارات بیان کرد: تعدادی از پلاکهای این بافت تاریخی به خودرو دسترسی ندارند، اما آیا باید تجربه زندگی در فضایی مانند خانه خاکی که ایوان آن مشرف به گنبد با عظمت میدان است کنار بگذاریم و به این فکر کنیم که این پلاک دسترسی به ماشین ندارد؟ در این صورت از آنچه باید پس زمینه ذهنمان باشد و برای تصمیم گیری به عنوان نقشه راه ما عمل کند، خیلی دور می شویم.

احسان رعنایی، نماینده مرکز ترویج حقوق شهروندی اصفهان و کنشگر میراث فرهنگی نیز جای نمایندگان اهالی محل، خبرنگاران تلاشگر و دبیر پویش نه به گذر آقانجفی که سالها تلاش کردند از اتفاق خطرناکی که در این محدوده حال رخ دادن بود جلوگیری کنند، در این نشست که حاصل پیگیری آنها بود، خالی دانست و خطاب به رئیس شورای شهر اصفهان گفت: از آنجا که بر معطل نشدن مردم تأکید داشتید باید آنچه دو سال قبل در تاریخ 30 دی با موضوع ساماندهی محدوده شرق میدان نقش جهان در کمیسیون ماده پنج اصفهان تصویب شد و متأسفانه موردتوجه قرار نگرفت یادآور شوم تا در نقش نظارتی خود به این بی توجهی و معطل شدن مردم طی این دو سال هم توجه داشته باشید.

رعنایی از معاونان سابق و فعلی وزارت راه و شهرسازی که بیش از مسئولین شهری از محدوده مورد مناقشه بازدید حضوری داشتند تقدیر کرد و گفت: مصوبه مهر سال جاری شورای عالی معماری و شهرسازی، کمک دادستانی، اداره کل بازرسی و کمک یکی دو نماینده مجلس، همه و همه دست به دست هم داد تا شاهد اتفاقی بی نظیر باشیم. رویکرد رئیس کمیسیون معماری، عمران و شهرسازی شورای شهر و مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی اصفهان را نیز در این مدت در پروسه مشارکت مثبت دیدم و امیدوار شدم.

وی تصریح کرد: به عنوان نماینده یک نهاد کنشگر، لازم می دانم بر اجرای مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری تأکید کنم. اگر قرار نیست راهی به خیابان حافظ باز شود باید پروانه مجتمع تجاری و حوزه علمیه بررسی شود که بعید می دانم در آن پارکینگ باشد، اما به دلیل اهمیت بدنه حافظ دلیلی ندارد اگر عده ای زمانی تصمیمی گرفتند که خلاف مصالح بافت بوده اکنون به آن احترام بگذاریم.

رعنایی، نمایش بخشی از اتفاقی که طی دهه اخیر در بافت تاریخی پشت میدان نقش جهان رخ داده در طرحهای ارائه شده جالب توجه دانست و گفت: این کار می تواند نمایانگر بخشی از هویت شهری و بلوغ اجتماعی و مدیریتی ما باشد که قرار بود اینجا چه اتفاقی بیفتد و چه اتفاقی افتاد.

طغیانی، رئیس کمیسیون معماری، عمران و شهرسازی شورای شهر در پایان خاطرنشان کرد: در خاطرات مستشرقین و گردشگران از کوچه های پرپیچ وخم بافت تاریخی یادشده و صرف ایجاد دسترسی و اینکه هر کس بتواند ماشین خود را تا دم خانه اش ببرد، نباید باعث ایجاد معبر شود، بلکه ما باید روی فرهنگ ساکنان بافت تاریخی کار کنیم تا آنها بین ارزش ماندن در بافت یا چنین امکانی انتخاب کنند.

وی ابراز امیدواری کرد که با رعایت امانت داری نتایج داوری این نشست عرضه شود، کارهای بعدی با شفافیت ادامه پیدا کند و این روند نه فقط برای پروژه های اجرا شده، بلکه برای آنچه قرار است در آینده اجرا شود نیز پیاده شود و نظرات مختلف گرفته شود تا برآیند آن به نفع شهر و شهروندان باشد.