تعرض به محوطه تاریخی جوبجی و پر کردن ترانشه های باستانی

ایسنا/ براساس آخرین اخبار بدست آمده، تعرض به محوطه تاریخی جوبجی و پر کردن ترانشه های باستانی مشاهده می گردد.

جوبجی این بار طعم زخم لودرها را از خودی ها چشید

روزی که خبر می رسد استاندار خوزستان در نامه ای به وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرد « احداث کارخانه قند با هدف حفاظت بهینه از اثر جهانی چغازنبیل و حرایم آن، به خارج از محدوده عرصه و حرایم این اثر جهانی منتقل می شود»، یعنی یک خبر خوب برای میراث تاریخی و جهانی کشور. اما درست در همان روز خبر از حرکت لودرهایی می رسد که ترانشه های باستان شناسی در محوطه تاریخی جوبجی را در همان استان پر می کنند تا جاده ای بزنند برای عبور ماشین های سنگینی که قرار است نخاله های معادن فعال حریم جوبجی را جابه جا کنند.

داستان جوبجی و تعرض به عرصه و حریم محوطه تاریخی آن قدیمی و حتی تکراری شده، چون نخستین بار نیست که لودرها جوبجی را زیر پا می گذارند، محوطه باستانی جوبجی را در سال 1386 و بدنبال آغاز اجرایی کردن طرح کانال آب رسانی به دست آوردند، گنجینه ای بزرگ از یکی از پادشاهان عیلامی که کانال 186 متری انتقال آب سبب خیر شد و به حضور یاستان شناسان در جوبجی برای کاوشهای گسترده ای منجر شد، کاوش هایی که بعضا هنوز ادامه دارد، اما نکته جالب توجه، تغییر دیدگاه مسئولان شهری رامهرمز است که اجازه دادند تا مسیر احداث جاده برای عبور ماشینهای معدنکاران از حریم درجه یک و عرصه محوطه جوبجی عبور کند.

در آن زمان با اعتراضات گسترده فعالان میراثی، کار متوقف شد. اما اردیبهشت امسال و در حالیکه کمتر از یک سال از تعرض قبلی گذشته بود، باز هم لودرها را به عرصه جوبجی آوردند، هر چند آن اتفاق خیر یا بد تمام شد، اما این بار با قوانین مدیریت شهری و براساس مجوزی که می گویند شورای تامین استان آن را صادر کرده، ترانشه های باز شده در طول چند سال گذشته برای بدست آوردن تاریخ جوبجی که حتی تابوت های باستانی این محوطه را در سالهای گذشته از آنها بدست آوردند، با خاک پر کردند.

هر چند مجوز ایجاد جاده برای عبور کامیون های معادنی که فعالیت شان چندان مورد قبول میراث فرهنگی هم نیست، در حریم درجه چندم جوبجی اواخر مهر امسال صادر کردند، اما با قوانین و ضوابطی که اجازه نمی داد به عرصه و حریم جوبجی تعرض کنند، مجوز این کار را دادند. هرچند این اعتماد یک ماه بیشتر طول نکشید و برای جاده کشی از مجوز صادر شده و حریمی که برایش تعیین کرده بودند، پا را فراتر گذاشتند و تلاش کردند تا به مناطق باستانی جوبجی وارد شوند.

تا سرانجام دو روز گذشته یعنی ششم دی میراث فرهنگی استان مجوز صادر شده اش را باطل اعلام کرد؛ بدلیل همان تعرض. اما نخست یکشنبه هفتم دی لودر در محوطه گشته، سپس بدلیل تاریکی هوا از محوطه خارج می شود، ولی بار دیگر با روشنایی روز، بخشی از گمانه های کاوش شده توسط باستان شناسان را که به درخواست وزارت نیرو و برای ایجاد کانال آبرسانی کاوش می شدند، پر می کنند.

اما داستان به همین جا ختم نمی شود، بلکه با دخالت نیروهای یگان حفاظت میراث فرهنگی برای جلوگیری از این فاجعه، زد و خورد فیزیکی رخ می دهد. حالا جوبجی مانده و تاریخی که انگار بین ماندن و نماندنش هر روز برگه شانس بیرون می کشند.

اگر این اتفاقات را برای نسلهای بعد بگوییم شوکه می شوند

هادی احمدی، مدیر کل دفتر محوطه ها و بناهای تاریخی وزارتخانه میراث فرهنگی وقوع این اتفاق برای میراث فرهنگی را یک فاجعه و حرمت شکنی بد می داند.

او می گوید: متاسفانه نمی دانم چه اتفاقی در خوزستان در حال رخ دادن است، اگر اتفاقات این روزها را برای نسلهای بعدی تعریف کنیم، شوکه می شوند. فرماندار یک شهر که خود متولی مستقیم حفاظت از میراث فرهنگی آن شهر است، دستور پر کردن ترانشه های باستان شناسی را می دهد؟!

احمدی با اشاره به عملکرد فرماندار بهبهان در زمان وقوع اتفاقاتی که برای محوطه باستانی چگاسفلی در جریان بود، ادامه می دهد: در آن موقعیت، مشکلات را فرماندار بهبهان برطرف کرد، اما متاسفانه برای جوبجی، خود فرماندار دستور داده و مصوبه شورای تامین گرفته اند و پیمانکارشان، یگان حفاظت میراث فرهنگی را که مسئول حفاظت از محوطه تاریخی است، کتک می زند و دقیقا لودرشان را از همان جایی که گفتیم جاده نباید عبور کند، عبور می دهند. عمدا همان جا ماشین آلاتشان را می برند و ترانشه های باستانی را پر می کنند.

وی بیان می کند: این نوع رفتار نشان می دهد که متاسفانه، آن مقام نمی داند فرماندار چه شهر و چه تاریخی در کشور خود است و دوستان دیگر هم به هر شکلی که می خواهند، با تپه باستانی رفتار می کنند.

احمدی با مطرح کردن این بحث که چطور پیمانکار و متولیانی که دستور انجام این کار را می دهند، می گوید: آن همه فضا را رها می کنند و برای عبور چند کامیون برای معادنی که فعالیتشان نیز چندان مورد قبول میراث فرهنگی نیست، جاده را از نقطه ای عبور می دهند که نباید.

شکایتهای حقوقی آغاز شده و پیگیری می شوند

مدیر کل دفتر محوطه ها و بناهای تاریخی وزارتخانه میراث فرهنگی پیرامون تعرض به محوطه تاریخی جوبجی و پر کردن ترانشه های باستانی اظهار می کند: از سوی دیگر حتما از فرماندار خوزستان و مجری و پیمانکار این طرح نیز به دلیل انجام چنین اتفاقی شکایت می کنیم.

هادی احمدی به این نکته نیز اشاره می کند که متاسفانه مساله این است که باید از شخصی شکایت کنیم که خود قانون است، زمانی از یک حفار غیرمجاز شکایت می کنیم، قانون به موقع پشت ما می آید، اما اکنون در شرایط کنونی چطور ما از مجری قانون شکایت کنیم. معتقدم تا زمانی که مسئولان این شهرها خود اعتقادی به حفظ میراث فرهنگی نداشته باشند و آن برایشان در اولویت نباشد، این کارها هیچ فایده ای ندارد.

وی به دستور شخص رئیس جمهور در زمان مطرح شدن عبور مترو از زیر میدان نقش جهان اصفهان اشاره می کند که با وجود موافقت همه متولیان شهری اصفهان در آن زمان، رئیس جمهور اعلام کرد که «میراث فرهنگی در صدر همه مسائل است» و اجازه این کار را نداد، افزود: در آن شرایط، متاسفانه اکنون و با این تصمیمات همه چیز را زیر سوال می برند.

او با تاکید بر ادامه دار بودن شکایت ها و روند پیگیری ها از سوی معاونت میراث فرهنگی وزارتخانه و مکاتبه ی مونسان با وزیر کشور در روزهای آینده می گوید: موضوع به هیچ وجه با یک شکایت تمام نمی شود و آن را تا آخرین وضعیت پیگیری می کنیم.

بزرگترین آسیب، حرمت شکنی به محوطه ای مانند جوبجی بود

این مقام مسئول در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، بزرگترین آسیب وارد شده به محوطه تاریخی جوبجی را «حرمت شکنی» این محوطه می داند و اظهار می کند: در نقطه ای که یک هموطن در زمین خود می خواهد نیم متر زیر زمین را پی کنی کند، قوانین و حتی میراث فرهنگی براساس ضوابط خود اجازه نمی دهد، حالا مسئولان با بولدوزر روی آثار می روند، معتقدم بی حرمتی به آثار تاریخی بیشتر از این نمی تواند اتفاق بیفتد.