از جهانی شدن نگارگری و مراسمی مذهبی تا رد عود و مهرگان

ایسنا/ این خبر پیرامون موضوع از جهانی شدن نگارگری و مراسمی مذهبی تا رد عود و مهرگان برای شما مخاطبان گرامی نگارش شد.

در گفتگو با معاون میراث فرهنگی کشور تشریح شد

پانزدهمین اجلاس مجازی کمیته بین الدول میراث فرهنگی ناملموس در ادامه برگزاری نشست ها و بررسی آثار ناملموس کشورهای عضو، بعد از ثبت جهانی «هنر مینیاتور» که به صورت مشترک با ترکیه، ازبکستان و آذربایجان ثبت شد، سه پرونده دیگر که ایران به صورت مشترک با دیگر کشورهای عضو یونسکو آنها را تهیه و تدوین کرده و به دبیرخانه اجلاس فرستاده بود، بررسی شدند. در این بررسی ها یک پرونده دیگر با اتفاق آرا در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد و دو پرونده بعدی ریفر شدند تا در چرخه بعدی اجلاس بررسی و ثبت شوند.

نخست مراسم زیارت کلیسای تادئوس که به صورت مشترک با ارمنستان تهیه شده بود، ثبت شد و در ادامه با بررسی پرونده جشن مهرگان که به صورت مشترک با تاجیکستان تهیه شده بود، آن پرونده ریفر شد، آخرین پرونده مشترک کشورمان با سوریه یعنی «هنر ساختن و نواختن عود» نیز ریفر شد تا هر دوی آنها در اجلاس های بعدی بررسی و در صورت تایید نهایی ثبت شوند.

باید حمایت های همه جانبه برای پویایی آیین های مذهبی تداوم یابد

محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی و عضو گروه تدوین کننده این پرونده های جهانی از سوی ایران که به صورت مجازی در زمان بررسی پرونده در اجلاس حضور داشت، درباره روند بررسی و ثبت سه پرونده مشترک ایران توضیح داد.

او با بیان اینکه پرونده «مراسم زیارت کلیسای تادئوس» در سال 97 توسط کارشناسان ایرانی و ارمنستانی تهیه و نوروز 98 به یونسکو ارسال شد، ادامه می دهد: خوشبختانه کمیته ارزیابی یونسکو این پرونده را تایید کرد و بدون هیچ نکته ی اصلاحی از سوی اعضا به اتفاق آرا این آیین مذهبی و جهانی به عنوان شانزدهمین اثر جهانی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

وی با تاکید بر اینکه این اتفاق آن هم ثبت جهانی یک آیین مذهبی «نشان از گفت وگوی بین فرهنگی و بین مذهبی دارد و از ان جهت بیشتر اهمیت پیدا می کند که در ایران رخ می دهد»، می گوید: از سوی دیگر در بین کلیساهای ارامنه، سه مجموعه از کلیساها در دو استان آذربایجان غربی و شرقی در فهرست جهانی ملموس یونسکو ثبت شد که آن نشان از نزدیکی و همراهی ایران با ادیان الهی دارد، در واقع این گواه روشن و احترام ایران به سایر ادیان الهی است.

طالبیان امیدوار است که علاوه بر اینکه کار حفاظت و مرمت این مجموعه کلیساها توسط دولت انجام می شود و یک پایگاه میراث جهانی نیز در آن منطقه فعال است، ادامه می دهد: امیدواریم حمایت های همه جانبه برای پویایی بیشتر این آیین مهم فرهنگی تدوام داشته باشد.

وی درباره برگزاری این مراسم در ایران توضیح می دهد: از سال 1954 تا امروز یعنی حدود 66 سال است که آیین زیارت کلیسای تادئوس هر سال در مرداد و به صورت خودجوش توسط ارامنه شمال ایران در قره کلیسا و به صورت سه روز متوالی و با جمع شدن پیروان این آیین از کشورهای مختلف مانند ارمنستان، سوریه، لبنان، هلند، فرانسه، اتریش و کانادا و سایر کشورها در این منطقه جمع شده و آیین زیارت خود را برگزار می کنند.

سیستم اجلاسهای حضوری و مجازی متفاوت است

معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی؛ همچنین درباره وضعیت دو پرونده «جشن مهرگان» و «هنر ساختن و نواختن عود» که در اجلاس ریفر شدند، با بیان اینکه «ریفر به معنای، امکان بررسی پرونده در چرخه بعدی است»، ادامه می دهد: دفاعیات خود را درباره پرونده «هنر ساختن و نواختن عود» فرستادیم، اما در اجلاس درباره آن حرفی زده نشد. معمولا سیستم بررسی پرونده ها در اجلاس مجازی، با سیستم اجلاس های حضوری متفاوت است.

او اضافه می کند: در اجلاس هایی که همه شرکت کنندگان حضور دارند، می توان با همه اعضای سازمان یعنی نماینده هر کشور صحبت و موارد ایهام را روشن کرد و در نهایت چند کشور یک اصلاحیه می دهند و پرونده نیز با تایید ارزیابان ثبت می شود، در واقع معمولا در این اجلاس ها موفق تر عمل می کنیم.

ایهام در عناصر مشترک تاجیکستان با ایران درباره مهرگان

او با تاکید بر اینکه دو پرونده «هنر ساختن و نواختن عود» و «جشن مهرگان» هر دو یک مسیر را داشت، می افزاید: بر همین اساس دفاعیه های لازم برای هر دو پرونده فرستاده شده بود، اما اعضای کمیته اجلاس می توانند به آن پرداخته و پرونده را بررسی کنند یا ترجیح دهند آن را در اجلاس بعدی بررسی کنند.

بااین وجود طالبیان تاکید می کند: ایرادهای وارد شده به دو پرونده اساسی نبودند، به عنوان مثال برای پرونده عود؛ می توانست تعداد رضایت نامه ها بیشتر باشد. یا در پرونده جشن مهرگان، درباره مشترکات عناصری که در جشن مهرگان توسط تاجیکستان انجام می شود، ایهام هایی وجود داشت که باعث شد آن ریفر شود و بعد از اصلاح برگردد.

وی اضافه می کند: از نظر من به عنوان یک کارشناس، دفاعیه ای که فرستاده شده بود، می توانست مورد قبول باشد اما فقط بدلیل حضور نداشتن کارشناسان ایرانی در اجلاس و اینکه بررسی پرونده ها با سرعت بیشتری انجام شود، به این روش جلو رفتند که باز هم معتقدم این روند کار را سخت تر و پیچیده تر می کند.

طالبیان همچنین درباره صحبت های مطرح شده مبنی بر ارسال پرونده «ساز رباب» به یونسکو و بررسی آن در این اجلاس، آن هم در شرایطی که اصلا هیچ نامی از این پرونده آورده نشد، می گوید: از ابتدا قرار بود این پرونده در شانزدهمین اجلاس میراث ناملموس یونسکو همراه با دیگر پرونده ها مطرح شود، اصلا قرار نبود آن در این اجلاس باشد.