اعتراض به عدم توجه به محوطه های باستانی و نفیس ری

ایسنا/ براساس آخرین خبرهای بدست رسیده، اعتراض به عدم توجه به محوطه های باستانی و نفیس ری صورت گرفت.

اعتراض به نادیده گرفته شدن ری

این اعتراض را احمد ابوحمزه، ری شناس و مدرس دانشگاه نسبت به بی توجهی هایی که درباره ری باستان رخ داده مطرح می کند. او در طول این سالها بطور دائم درخواستهایی برای ایجاد «مرکز ری شناسی»، «کتابخانه تخصصی» با این موضوع، «انجمن ری شناسی» و «خانه ری» داشته تا شاید بتوان بخشی از تاریخ ری باستان را زنده کرد، اما به نظر می رسد تا کنون توجهی به این پیشنهادهاست.

این پژوهشگر ری باستان می گوید: شهر ری از نظر تاریخی قدمت زیادی دارد و تاثیراتِ زیادی در تاریخ معاصر امروز حتی در حد تمدن جهانی گذاشته است، از سوی دیگر اساتید شناسای فرهنگ و تمدن، معتقدند ری تمدنی بسیار بیشتر از تهران دارد، اما مساله این است که تهران به این اندازه به ری اهمیت نمی دهد.

او با بیان اینکه در 30 سال گذشته تهران همه هویت ری را خورده، ادامه می دهد: هویت باقی مانده از تهران در نهایت به 100 سال قبل یعنی دوره قاجار برمی گردد، در حالیکه در ری دست کم از دوره صفویه آثاری باقی مانده است، مانند چند خانه تاریخی که حتی نمونه آنها در تهران نیست.

او با اشاره به مرمت خانه های تاریخی در تهران مانند خانه مدرس، خانه سیمین و جلال، خانه مینایی که به نام موزه خیابان ولیعصر یا خانه اتحادیه که به نام خانه تهران مرمت و ساماندهی شده اند، بیان می کند: بحث این نیست که برای فرهنگ تهران کار نشود، بلکه بهترین کار نیز در حال انجام است. معتقدم باید مشابه همان کاری که برای حدود 100 خانه تاریخی در تهران برنامه ریزی شده است، برای ری نیز انجام شود، ری به خانه ای به نام خانه ری نیاز دارد، خانه ای که بتوان در آن درباره ری پژوهش کرد.

وی همچنین به لزوم انجام اقدامات دیگری برای معرفی و بروز کردن ری باستان تاکید می کند: «ایجاد یک کتابخانه تخصصی در ارتباط با تاریخ ری، ایجاد یک مرکز ری شناسی و انتخاب روزی به نام ری در طول سال هر کدام می توانند در این زمینه کمک زیادی باشند.»

این مدرس دانشگاه ایجاد انجمن ری شناسی را نیز اقدام دیگری می داند که می تواند در شناساندن و معرفی ری باستان و همچنین جلوگیری از تخریب آثار تاریخی این شهر باستانی موثر باشد.

آغاز حفاری های محوطه 9 هزار ساله ری

ابوحمزه با اشاره به پیشنهاداتی که برای انتخاب یک روز برای «ری» در تقویم رسمی کشور مطرح شده می گوید: برخی افراد تاریخ های قمری را پیشنهاد داده اند، اما چیزی که هر سال بتوان به صورت ثابت برای آن برنامه ریزی کرد، باید مشخص باشد.

این پژوهشگر زمان آغاز حفاری تپه چشمه علی را که تمدن ری را به حدود 9 هزار سال قبل رسانده، زمان مناسبی برای معرفی روز ری می داند و ادامه می دهد: برخی تاریخ ورود حضرت عبدالعظیم به ری را برای نامگذاری روز ری مناسب می دانند، در حالیکه از یک سو تاریخ آن دوره را دقیق نداریم و از سوی دیگر اگر آن را مشخص کنیم پس با تاریخ قبل از آن در ری باستان مانند دوره های تاریخی مختلف مادها و هخامنشی ها چه کنیم؟ این در حالی است که اکنون جایی قدیمی تر از حفاری در محوطه چشمه علی در تهران و نزدیک به ری باستان نداریم، محوطه ای که چشمه آن دست کم سه میلیون سال است از دل زمین می جوشد.

برخی تهرانی ها فکر می کنند ری مرکز خلافکارهاست

ابوحمزه با اشاره به شناخت کمی که بخش زیادی از مردم تهران نسبت به ری دارند، می گوید: براساس نظرسنجی های انجام شده اکنون کمتر کسی در منطقه یک تهران ری را میشناسد، آنها بیشتر این منطقه را مخصوص خلاف کارها می دانند، در حالی که قدمت، تمدن و تاریخ آنها هم به ری برمی گردد، اگر ری و کسانی را که در قبرستانهای تاریخی و باستانی آن دفن شده اند خوب بشناسند، به تاریخ این شهر تاسی می کنند.

او با تاکید بر وجود خانه های تاریخی زیادی که در گذشته در ری تخریب شده اند یا به دلیل بی توجهی ها رو به از بین رفتن هستند، خانه حسن صباح در این منطقه از استان تهران را نمونه قابل توجهی دانست که اگر به آن توجه می شد اکنون می توانست مانند یکی از خانه های مرمت شده در تهران مانند خانه اتحادیه که اکنون به خانه تهران تبدیل شده مورد توجه قرار گیرد و اضافه کرد: با این وجود خوشبختانه هنوز در ری باغ ها و خانه های تاریخی زیادی داریم که می توانیم برای کاربردهای مختلف آنها را تملک کرده و با مرمت درست، کاربری مناسبی در راستای حفاظت از تاریخ ری به آنها بدهیم.

تنها بنای اشکانی در شمال کشور را می بینید؟

این پژوهشگر ری باستان به وجود بناهای تاریخی و باستانی مختلف در ری باستان اشاره می کند و می افزاید: نمونه بخش زیادی از این آثار شاید دیگر در تهران وجود نداشته باشد مانند دژ رشکان که تنها بنای متعلق به دوره اشکانی در شمال کشور است، بنایی که نمونه آن معبد آناهیتا در استان کرمانشاه و کوه خواجه در جنوب یعنی سیستان و بلوچستان قرار دارد و دیگر آثار باقی مانده از آن دوره اکنون در خارج از کشور هستند؛ مانند طاق کسری در عراق.

او با اشاره به اینکه اکنون تعداد بناهای باقی مانده از دوره اشکانی در داخل ایران بسیار کم هستند، ادامه می دهد: سلسله اشکانی در حدود 2100 سال قبل تا این انداره به تهران امروز نزدیک بوده، اما مساله این است که چند نفر تهرانی اکنون از آن تاریخ و وقایع و آثار باقی مانده از آن دوره اطلاع دارند؟

او تنها کار مناسب برای حفاظت از دژ رشکان در سالهای گذشته را تلاش خود برای صحبت با میراث فرهنگی در اوایل دهه 80 بیان می کند و می افزاید: موفق شدیم توجه میراث فرهنگی را به این محوطه تاریخی جلب کنیم و سرانجام آقای پازوکی که در آن زمان مدیریت میراث فرهنگی استان تهران را به عهده داشت، در سال 1384 مجوز کاوش در این محوطه را صادر کرد و بالاخره کارها آغاز شد. در آن زمان مرحوم کریمان تاکید داشت که زیر این تپه می تواند محوطه ای منحصر بفرد باشد که خوشبختانه با آغاز حفاری ها آثار و سازه های تاریخی در سه طبقه بیرون آمدند که همه آثار آن به موزه ها منتقل شدند.

ابوحمزه با اشاره به این که اگر به این دژ باعظمت و تاریخی حتی به اندازه پارک نهج البلاغه در تهران توجه می شد و برای آن هزینه می کردند، اکنون به عنوان یکی از بهترین نقاط گردشگری دنیا مورد توجه قرار می گرفت، می گوید: معتقدم شهر ری خود به اندازه یک استان آثار تاریخی دارد، نمی دانم چرا این دوستان این منطقه را نمی بینند؟

وی از سوی دیگر به وضعیت تپه میل در این منطقه اشاره می کند و می گوید: چندین سال است این محوطه تاریخی را به همین شکل می بینیم، علاوه بر اینکه فقط یک سقف روی آن نصب کرده بودند که آن هم در اثر باد و باران های چند سال قبل کنده شد و در ادامه یک راه پله ایجاد کردند، قدری محیط سازی شد و جایگاهی هر چند کوچک برای آن ایجاد شد، اما مساله این است که به خود این محوطه تاریخی چقدر اهمیت داده شده است؟

تا کنون چقدر برای ری هزینه کرده اید؟

او با اشاره هزینه های میلیاردی که برای ایجاد یک خانه فرهنگ در تهران می شود، می گوید: مگر ری نیز متعلق به تهران نیست؟ چطور می شود که برای یک خانه قدیمی در تهران تا این اندازه هزینه می شود اما چند ده خانه قدیمی در ری از بین می رود؟ توجهی به آتشکده میل و دژ رشکان و دیگر بناهای تاریخی و نفیس ری باستان نمی شود و عظمت و قدمت و شان آنها نادیده گرفته می شود، اصلا تا کنون کدام هزینه برای ری یا چشمه علی پرداخت شده است؟

این پژوهشگر پیرامون اعتراض به عدم توجه به محوطه های باستانی و نفیس ری تاکید می کند: فرهنگ ری را ما باید تغییر دهیم، در حالیکه هنوز این منطقه را به وضعیت چند ده سال قبل نسبت می دهند و می گویند مراقب باشید آنجا مواد می فروشند، این در حالی است که این سوال به طور دائم مطرح می شود تا کنون مدیریت شهری چه کاری انجام داده که فرهنگی به جز این حرفها در ذهن و باور مردم شکل بگیرد؟ بعد از گذشت 20 سال از آغاز اجرایی شدن طرح ایجاد فرهنگسرای رازی و تکمیل ساخت آن در طول چند ماه گذشته، همچنان به همان وضعیت باقی مانده و نه تنها هیچ چیزی افتتاح نشده، بلکه برخی می گویند هنوز چند میلیارد دیگر باید برای این فرهنگسرا هزینه کرد.

ابوحمزه با اشاره به اینکه ری باستان در پیشینه خود بزرگترین و باشکوه ترین کتابخانه ها را در اختیار داشته، می گوید: همه این اتفاقات در شرایطی رخ می دهند که اگر فقط هزینه ای برای جمع آوری اسناد و کتابهای تخصصی متعلق به ری از گذشته تا امروز انجام شود، باز هم می توان یک کتابخانه تخصصی مخصوص این منطقه باستانی ایجاد کرد.