آیا ترک مرمت شده گنبد مسجد شیخ لطف الله شوره زده است؟

ایسنا/ بدنبال خبرهای منتشر شده، این سوال مطرح می شود که آیا ترک مرمت شده گنبد مسجد شیخ لطف الله شوره زده است؟

قضیه چیست؟

نظر به حضور دو تن از فعالان اینستاگرامی بر بام مسجد شیخ لطف الله برای تهیه عکس و فیلم از وضعیت گنبد این مسجد، از یک پیشکسوت مرمت و کاشیکاری که در دهه شصت نیز مرمت گنبد شیخ لطف الله را بر عهده داشته پرسیده شد، آیا شما بتازگی موفق به بازدید از ترک مرمت شده گنبد شیخ لطف الله شده اید؟ هوشنگ رسام می گوید: آخری جلسه ای که منتقدان مرمت گنبد شیخ لطف الله با مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان داشتند، سال گذشته در دفتر معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استانداری اصفهان برگزار شد و بعد از طرح نقدها از ما پرسیدند راهکار چیست؟ گفتیم اکنون با صراحت نمی توان راهکار داد، باید روی ترک مرمت شده داربست بزنید و ما بالا برویم و کار را ببینیم و نظر قطعی بدهیم. داربست زده شد، اما نه به ما زنگی زده شد، نه نامه ای نوشتند و نه پیامکی زدند که ای کسی که از مرمت انتقاد کردی، بیا ببین درست گفتی یا غلط.

او ادامه می دهد: آیا نباید از آقای حجت، رئیس ایکوموس ایران یا مهندس مرتضی فرشته نژاد، یا رئیس اتحادیه صنف کاشیکارها و معرق تراش ها برای این کار دعوت می کردند؟ وقتی این افراد دعوت نشده اند مشخص نیست صاحب نظرانی که می گویند مرمت را تائید کرده اند و با همراهی آنها مرمت ادامه پیدا می کند، چه کسانی هستند.

این پیشکسوت کاشیکاری و مرمت خاطرنشان می کند: البته این دعوت نه بعد از انجام مرمت، بلکه قبل از آن باید انجام می شد تا با نظرخواهی از همه متخصصان، طرح مرمتی تدوین شود. کاشی تراش ها و معرق تراش ها هم که در چنین جلسه ای حضور نداشته اند، نمی دانم طرح با نظر چه کسانی تهیه شده است.

در فیلمی که اخیرا توسط یکی از فعالان اینستاگرامی منتشر شد، روی بخش مرمت شده گنبد شیخ لطف الله سفیدک دیده می شود. رسام که در دهه شصت مرمت گنبد شیخ لطف الله را بر عهده داشته، درباره علت سفیدک زدن کاشی توضیح می دهد: در معرق نباید بین کاشی ها فاصله ای وجود داشته باشد و محراب مسجد شیخ لطف الله، شاهد این مدعاست. برای گنبد مسجد شیخ لطف الله بین کاشی ها فاصله بوده و روی کاشی ها دوغاب ریخته اند و بعد هم آن را پاک کرده اند، اما این دوغاب روی کاشی ها شوره زده است.

این پیشکسوت کاشی کاری یادآور می شود: اگر معرق درست کار شود، هیچ نیازی به بندکشی و گچ کشی یا دوغاب ریختن نیست و سفیدک یا شوره هم مربوط به همین دوغاب است. در یکی از ویدئوهای منتشر شده استاد رضایت به صراحت می گویند به پایین گنبد روغن بزرک زده اند. نمی دانم چرا، شاید به این خاطر زده اند که سفیدک ها از پایین مشخص نباشد.

رسام می گوید: شاید هم به همین خاطر است که از ما برای بازدید از گنبد دعوت نمی کنند. کسانی که متخصص نیستند می روند، اما ما که می فهمیم کاشی چیست و معرق چیست و روغن چیست و شوره چیست نه.

او تأکید می کند: استاد رضایت، بنای خوبی هستند، اما مرمتگر نیستند. خودشان هم در ویدئویی می گویند «من پنج گنبد ساختم، اما مرمت نمی کردم، مرمت همین یکی بود» در حالیکه کار گنبد شیخ لطف الله باید توسط یک معرق تراش متبحر و با همراهی مرمتگران باتجربه انجام می شد.